Jean-Christophe

Jean-Christophe
literatura verko
Aŭtoroj
Aŭtoro	Romain Rolland
Lingvoj
Lingvo	franca lingvo
Eldonado
Eldondato	1904
Eldonejo	Cahiers de la Quinzaine
Ĝenro	formadromano
Honorigoj	Premio Femina
	v • d • r

Ĉi tiu artikolo pri romano citas neniun fonton.

Vi povas plibonigi ĝin, aldonante fidindajn fontojn. Senfontaj asertoj povas esti forigitaj. (Marto 2023)

Jean-Christophe (1904‒1912) estas la romano en 10 volumoj de Romain Rolland pro kiu li ricevis la Premion Femina en 1905 kaj la Nobel-Premion pri Literaturo en 1915. Ĝi estis tradukita en angla fare de Gilbert Cannan.

La unua kvar volumoj estas foje grupigita kiel Jean-Christophe, la sekvanta triopo kiel Jean-Christophe à Parizo kaj la lasta triopo kiel La fin du vojaĝo ("Vojaĝfino").

L'Aube ("Tagiĝo", 1904)
Le Matin ("Mateno", 1904)
L'Adolescent ("Adoleskulo", 1904)
La Révolte ("Ribelo", 1905)
La Foire sur la place ("La Vendoplaco", 1908)
Antoinette (1908)
Dans la maison ("En la Domo", 1908)
Les Amies ("Amikinoj", 1910)
Le Buisson ardent ("La brulanta arbusto", 1911)
La Nouvelle Journée ("La Nova Tagiĝo", 1912)

La anglaj tradukoj aperis inter 1911 kaj 1913.

Intrigo[redakti | redakti fonton]

Averto: La teksto, kiu sekvas, malkaŝas detalojn pri la intrigo de la rakonto.

La centra rolulo, Jean-Christophe Krafft, estas germana muzikisto de belga deveno, komponisto de genio kies vivo estas prezentita ekde lulilo ĝis la tombo. Li travivas grandajn afliktojn kaj spiritajn luktojn, ekvilibriganta sian fieron en siaj propraj talentoj kun la neceso perlabori vivtenon kaj prizorganta de tiuj ĉirkaŭ si. Turmentita de maljustoj kontraŭ siaj amikoj, devigita fuĝi en pluraj okazoj rezulte de siaj problemoj kun aŭtoritato kaj sia propra konscienco, li fine trovas pacon en izolita angulo de Svislando antaŭ ol reveni triumfe al Parizo jardekon poste.

Averto: Malkaŝado de la intrigo de la rakonto ĉi tie finiĝas.

Kritiko[redakti | redakti fonton]

Kvankam Rolland unue konceptis la verkaĵon en Romo en la printempo de 1890, li komencis verki serioze en 1903 post kiam li finis eldoni biografion de Beethoven. Letero de 13 septembro 1902 rivelas liajn planojn:

„ Mia romano estas la rakonto de vivo, de naskiĝo al morto. Mia heroo estas granda germana muzikisto kiu estas devigita de cirkonstancoj forlasi sian vivon kiam li estas 16-18 jaroj aĝa, vivanta ekster Germanio en Parizo, Svislando, ktp. La fono estas hodiaŭa Eŭropo [...] literumi ĝin, la heroo estas Beethoven en la moderna mondo. ”

Sed en lia antaŭparolo al Dans la maison, eldonita en 1909, Rolland neis, ke li estis skribanta romanon en la tradicia senco, sed "muzikan romanon" en kiu emocioj, ne klasika ago, postulis la kurson de eventoj. "Kiam vi vidas homon, ĉu vi demandas vin mem ĉu li estas romano aŭ poemo? [...] Jean-Christophe ĉiam ŝajnis al mi flui kiel rivero; mi diris tion de la unuaj paĝoj." Tio ĉi elpensis la terminon roman-fleuve (river-romano), kiu poste estis aplikita al aliaj romanaj sinsekvoj en la sama stilo.

Multaj individuaj temoj ĝiras de la rakonto de Krafft por koncentri sur la aliaj roluloj. Rolland estis admiranto de Lev Tolstoj kaj, kiel en Milito kaj paco, tre granda proporcio de la verko estas dediĉita al la pensoj de la aŭtoro pri diversaj temoj: muziko, arto, literaturo, feminismo, militismo, nacia karaktero kaj sociaj ŝanĝoj en la Tria Respubliko, plejparte atribuita al Krafft, kvankam Rolland neis, ke li kunhavis multajn trajtojn kun sia fikcia komponisto. La didaktaj flankoj de Jean-Christophe estis kritikita fare de multaj legantoj. En lia peza uzo de detaloj pri faktaj aferoj, Rolland sekvis la metodojn de naturalistaj antaŭuloj kun kiu li alie havis malmulte komune.