Saltu al enhavo

Jozef Bican

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Jozef Bican
Persona informo
Aliaj nomoj Pepi, Manolo
Naskiĝo 25-an de septembro 1913 (1913-09-25)
en Vieno
Morto 12-an de decembro 2001 (2001-12-12) (88-jaraĝa)
en Prago
Tombo tombejo de Vyšehrad Redakti la valoron en Wikidata
Ŝtataneco Ĉeĥoslovakio (1938–)
Aŭstrio (1918–)
Cislajtio (1913–1918) Redakti la valoron en Wikidata
Okupo
Okupo futbalisto
futbala trejnisto
sportisto Redakti la valoron en Wikidata
vdr
Monumento al Bican ĉe Vyšehrad tombejo ĉe Prago.

Josef "Peppy" BICAN ( la 25-an‏ de septembro 1913 - la 12-an de decembro 2001) estis aŭstra - ĉeĥoslovaka futbalisto. Laŭ la International Federation of Football History and Statistics (IFFHS), Bican trafis 805 oficialajn golojn dum sia kariero - nombro kiu lokis lin dum jardekoj kiel la plej produktiva poentinto en la historio de monda piedpilko kaj kiel la futbalisto kun la plej alta mezuma nombro da goloj po ludo (1.51). Kiel rezulto, la organizo aljuĝis al li la premion "Golden Ball" por la plej granda poentinto en la 20-a jarcento.

Bican, kiu estas konsiderita unu el la plej grandaj futbalistoj de Slavia Prago, finis kvin sezonojn kun la titolo de "sezona plejgolinto de Eŭropo" kaj eĉ estis parto de la aŭstra mirakla teamo, kiu atingis la kvaran lokon en la Monda Pokalo 1934. Krome, li estis elstara sprintulo kaj povis kuri 100 metrojn en 10.8 sekundoj (rezulto tenita fare de multaj kuristoj de tiu tempo).

Bican naskiĝis en la grandurbo de Vieno en Aŭstrio, tiam parto de la Aŭstro-Hungara-Imperio), kiel la dua infano en ĉeĥa familio de tri infanoj. Lia patro, Frantisek, estis futbalisto por Hertha Vienna, kaj mortis en la aĝo de 30 post rifuzado sperti kirurgion sur reno kiu estis difektita dum futbala matĉo. En 1925, kvar jarojn post la morto de lia patro, Bican aliĝis al la infana teamo de la Hertha Vieno kaj ludis tie dum du jaroj. En 1931, post pluraj jaroj en malgrandaj teamoj, Bican aliĝis al la plej granda teamo de la grandurbo - Rapid Wien. Dum kvar jaroj en la Rapida uniformo, Bican trafis 100 ligogolojn, kaj tiam translokiĝis al [[FC Admira Wacker Mödling |Admira Vienna]].

En 1937, Bican decidis forlasi Vienon kaj subskribis kun Slavia Prago en Ĉeĥoslovakio. Dum 11 sezonoj en la Slavia uniformo, Bican trafis 496 ligogolojn en nur 217 ludoj. Dum ĉi tiuj jaroj, li gajnis la plejgolintotitolon de la Ĉeĥoslovaka Supra Ligo dek fojojn, inkluzive de unu jaro en kiu li trafis 57 golojn en 24 ludoj. Inter 1940 kaj 1944, li finis kiel la plejgolinto de Eŭropo, sed faris tion dum la plej multaj junaj futbalistoj batalis en Dua Mondmilito.

Post la milito, Bican ricevis plurajn ofertojn de la luksaj kluboj de Eŭropo, sed li rifuzis forlasi Pragon. Juventus proponis al li tre bonajn vivkondiĉojn, sed Bican asertis, ke li ne volas iri al Italio ĉar tie regas komunismo. Ironie, en 1948 la Komunista Partio ekregis en Ĉeĥoslovakio, kiu rapide iĝis posteulo de Sovet-Unio. Bican rifuzis aliĝi al la Komunista Partio, same kiel li rifuzis aliĝi al la NSDAP en Aŭstrio en la 1930-aj jaroj.

Poste, por plibonigi liajn rilatojn kun la komunista registaro, Bican aliĝis al Vítkovice, kiu estis parti-kontrolita grupo. En 1952, li forlasis Vítkovice kaj subskribis por Radec Kralova. Post iom da tempo, la aŭtoritatoj devigis lin forlasi la grandurbon kaj la teamon, kaj Bican decidis reveni al Slavia Prago, kiu en tiuj tagoj estis nomita "Dinamo Prago". Li ludis du jarojn en la uniformo de la teamo, kaj en 1955 li retiriĝis de aktiva ludo post 27-jara kariero. Je lia emeritiĝo, Bican estis la plej maljuna futbalisto en la ĉeĥoslovaka ligo.

Internaciaj teamoj

[redakti | redakti fonton]

La 29-an de novembro 1933, kiam li havis 20 jarojn kaj 64 tagojn, Bican debutis en la aŭstra nacia teamo en matĉo kontraŭ Skotlando. Jaron poste, li estis parto de la "mirakla teamo" de Hugo Meisel, kiu finis kvara en la Monda Pokalo 1934. Dum la turniro, Bican trafis nur unu golon - en 2-3 venko super Francio en la rondo de 16. Dum tri jaroj en la aŭstra nacia teamo, Bican trafis 19 golojn en 30 ludoj.

Kun lia movo al Slavia Prago, Bican petis pri ĉeĥoslovaka civitaneco tiel ke li povis ludi por la nacia teamo. Post ricevado de civitaneco, li atendis aliĝi al la nacia teamo en Futbala Mondpokalo 1938, sed klerikala eraro malhelpis lin vojaĝi al la turniro. Bican daŭre ludis por la ĉeĥoslovaka nacia teamo ĝis 1949, kaj trafis 12 golojn en 14 ludoj. Lia lasta aspekto en la uniformo de la nacia teamo estis en 1-3 venko super Bulgario la 4-an de septembro 1949.

En 1939, Bican faris unu prezentiĝon en la uniformo de la nacia teamo de Bohemio kaj Moravio, kiu en tiuj tagoj estis sub la okupacio de Nazia Germanio. En la sama ludo (kontraŭ Jugoslavio) li gajnis tritrafon.

Emeritiĝo

[redakti | redakti fonton]

Post lia emeritiĝo, Bican komencis karieron trejnante ĉeĥoslovakajn teamojn. En 1968, la aŭtoritatoj permesis al li translokiĝi kaj trejni ekster la lando, kaj Bican subskribis kun la belga teamo Tongren. Dum lia restado tie, Bican estis relative sukcesa kaj dum tri jaroj li gvidis la teamon de la kvara ligo al la dua ligo. En 1972, Bican forlasis la teamon kaj finis sian trejnadkarieron, krom malgranda ekskurso en 1977 en favoro de Banshav.

Ĉirkaŭ la sama tempo, kiam li trejnis Bican en Belgio, la brazila Pelé komencis alproksimiĝi al sia 1,000-a kariercelo (inkluzive de geamikoj). Sekvante la atingojn de Pelé, multaj ĵurnalistoj komencis esplori kaj serĉi alian futbaliston kiu trafis tian nombron da goloj. Post multaj serĉoj, la ĵurnalistoj atingis Franz Binder, iama aŭstra futbalisto, kiu asertis ke Bican trafis pli ol 5,000 golojn dum sia kariero [1]. Malgraŭ la asertoj de Binder, 5,000 goloj postulintuntaj Bican averaĝi 185 golojn en ĉiu el liaj 27 kariersezonoj - fakto kiu estis tre neverŝajna en la okuloj de ĵurnalistoj. Hodiaŭ estas kutime noti ke Bican havis 805 golojn en 530 oficialaj matĉoj kaj 1 468 golojn en ĉiuj kadroj (inkluzive de amikaj matĉoj) [2].

Bican pasigis la lastajn monatojn de sia vivo en malsanulejo pro korproblemoj. Li mortis la 12-an de decembro 2001 en la aĝo de 88. En 2013, Slavia Prago festis la centjaran jubileon de la naskiĝo de Bican, kaj invitis la adorantojn de la teamo festi lin en la tradicia derbiomatĉo kontraŭ Sparta Prago. Dum la ludo, la Ultras de Slavia disvastigis grandegan signon kiu tekstis: "Pepi Bican - la plej granda Slavia futbalisto iam ajn" [3].

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]
  • Listo de futbalistoj kun 500 aŭ pli da goloj
  • Listo rekordoj de monda asocio de futbalo

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Czechs in History: Josef "Pepi" Bican, retejo Czech Radio Ŝablono:כ, la 23-an de januaro 2002
  2. Hall of Fame: Josef Bican, retejo Football Is Not War
  3. Josef Pepi Bican Europes Greatest Goalscorer, retejo These Football Times

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]