Kato Felikso
| Kato Felikso | |
|---|---|
| |
| anthropomorphic cat • movbilda persono • rolulo en bildliteraturo | |
| Kreita de | Otto Messmer |
| Verko | Feline Follies Felix in Hollywood |
| En TTT | Oficiala retejo |
| Informoj | |
| Sekso | vira |
Felix the Cat (Kato Felikso, Felikso la Kato aŭ Feliks la Kato) estas humurbesta rolulo de bildostrio kreita en la epoko de muta filmo. La antropomorfa nigra kato kun lia nigra korpo, blankaj okuloj, kaj giganta rido, kunligita kun la superrealismo de la situacioj en kiu liaj bildstrioj poziciigas lin, kombinas por igi Felikson unu el la plej agnoskitaj figuroj de la bildliteraturo en la historio de la kinarto. Felikso estis la unua rolulo de animacio se temas pri ekhavi nivelon de populareco sufiĉa por al tiri filmospektantarojn.[1]
Historio[redakti | redakti fonton]
La originoj de Felikso restas pridisputataj. aŭstralia bildliteraturisto-filmentreprenisto Pat Sullivan, posedanto de la Feliksa rolulo, asertis dum sia vivdaŭro esti ĝia kreinto. Ankaŭ usona animaciisto Otto Messmer, nome la ĉefa animaciisto de Sullivan, estis konsiderita kiel tio. [2] En 1922, Margaret J. Winkler subskribis kontrakton kun Pat Sullivan Productions por produktori la animaciajn filmojn de la Kato Felikso.
Kio estas certa estas ke Felikso eliris el la studio de Sullivan, kaj bildstrioj havantaj tiun rolulon ĝuis sukceson kaj popularecon en la popola kulturo. Krom la viglaj kurtoj, Felikso ĉefrolis en bildstrio (desegnita fare de Sullivan, Messmer kaj pli poste de Joe Oriolo) komenciĝante en 1923,[3] kaj lia bildo baldaŭ ornamis varojn kiel ekzemple ceramikaĵoj, ludiloj kaj poŝtkartoj. Pluraj produktantoj faris pluŝajn Felikso-ludilojn. Ĵaz-bandoj kiel ekzemple tiu de Paul Whiteman ludis kantojn pri li (1923, "Felix Kept On Walking" kaj aliaj).
De la fino de la 1920-aj jaroj, kun la alveno de sonhavaj animaciaj filmoj, la sukceso de Felikso fadis. La novaj kurtoj de Disney pri Mickey Mouse faris la silentajn proponojn de Sullivan kaj Messmer, kiuj tiam estis nevolaj moviĝi al sonproduktado, ŝajni malmodernaj kaj eksmodaj. En 1929, Sullivan decidis fari la transiron kaj komencis distribui Felikson -sonkinajn bildstriojn tra Copley Pictures. La sonkurtoj pri Felikso pruviĝis fiasko kaj la operacio finiĝis en 1932. Felikso vidis mallongan tri-bildstrian resurekton en 1936 fare de la Van Beuren Studios.
Felix-bildstrioj komencis elsendiĝi en usona televido en 1953. Joe Oriolo enkondukis restrukturitan, "longkruran" Felikson, aldonis novajn rolulojn, kaj donis al Felikso "Magio-Sakon de Trukoj" kiu povis supozi senfinan gamon da formoj ĉe la peto de Felikso. La kato poste havis ĉefrolojn en aliaj televidprogramoj kaj en du plenlongaj filmoj. En la 2010-aj jaroj, Felikso estis prezentita sur diverseco de varoj el vestaĵoj al ludiloj. La filo de Joe, nome Don, poste ekprenis kreivan kontrolon de Felikso .
En 2002, TV Guide vicigis Felikson la Katon en numero 28a en sia listo "50 pli Grandaj Bildstriaj Roluloj de Ĉiuj Tempoj".[4]
En 2014, la rajtoj de la rolulo apartenis al la filo de Joe Oriolo, Don Oriolo. Ili poste estis akiritaj fare de DreamWorks Animation, kio nun estas parto de NBCUniversal divizio de Comcast.[5]
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Cart, Michael (31a de Marto 1991). "The Cat With the Killer Personality". The New York Times. [1] Alirita la 23an de Januaro 2018.
- ↑ Barrier, Michael (2003). Hollywood Cartoons: American Animation in Its Golden Age. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-516729-0.
- ↑ "Goldenagecartoons.com". Felix.goldenagecartoons.com. Arkivita el la originalo en 31a de Oktobro 2013. [2] Alirita la 23an de Januaro 2018.
- ↑ TV Guide Book of Lists. Running Press. 2007. p. 158. ISBN 0-7624-3007-9.
- ↑ McNary, Dave (17a de Junio 2014). "DreamWorks Animation Buys Felix the Cat". Variety. [3] Alirita la 17an de Junio 2014.
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- Barrier, Michael (1999). Hollywood Cartoons: American Animation in Its Golden Age. Oxford University Press. ISBN 978-0-1980-2079-0.
- Beck, Jerry (1998). The 50 Greatest Cartoons. JG Press. ISBN 978-1-5721-5271-7.
- Canemaker, John (1991). Felix: The Twisted Tale of the World's Most Famous Cat. Pantheon, New York: Da Capo Press. ISBN 978-0-3068-0731-2.
- Crafton, Donald (1993). Before Mickey: The Animated Film 1898–1928. Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-11667-0.
- Culhane, Shamus (1986). Talking Animals and Other People. St. Martin's Press. ISBN 978-03068-0830-2.
- Gerstein, David (1996). Nine Lives to Live. Fantagraphics Books.
- Gifford, Denis (1990). American Animated Films: The Silent Era, 1897–1929. McFarland and Company. ISBN 0-8995-0460-4.
- Maltin, Leonard (1987). Of Mice and Magic: A History of American Animated Cartoons. Penguin Books. ISBN 978-0-4522-5993-5.
- Solomon, Charles (1994). The History of Animation: Enchanted Drawings. Outlet Books Company. ISBN 978-0-394-54684-1.
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- Oficiala retejo
- Felix the Cat ĉe Don Markstein's Toonopedia. Arkivita el la originalo en 15a de Julio, 2016.
- Pat Sulivan ĉe Internet Archive.
- The Classic Felix the Cat Page ĉe Golden Age Cartoons
- Australian Broadcasting Corporation, 2004, Rewind "Felix the Cat" (pri la disputo pri la aŭtoreco de la rolulo.)
- State Library of New South Wales, 2005, "Reclaiming Felix the Cat". Arkivita el la originalo je 13a de Oktobro 2006.
Arkivigite je 2007-09-04 per la retarkivo Wayback Machine . Ekspozicia gvidilo, kun bildoj.