Reunuiĝo de Koreio
Korea reunuigo (koree 통일, tongil, hanja 統一; en Sud-Koreio koree 남북 통일, nambuk-tongil, laŭvorte Sud-Norda reunuiĝo, kaj en Nord-Koreio koree 북남통일, puknam-t'ongil, laŭvorte Nord-Suda reunuiĝo) estas ebla estonta politika unuigo de la du landoj sur la Korea Duoninsulo, Sud-Koreio kaj Nord-Koreio, kiuj estas dividitaj ekde 1945, en unu landon, sub ununura registaro.
Tiu estas deklarita politika celo de la registaroj de la Demokrata Popola Respubliko Koreio (DPRK) kaj la Respubliko Koreio (ROK). Sed en 2024, la gvidantaro de la Nord-DPRK aboliciis la politikon de reunuiĝo por la unua fojo en la ekzisto de ĉi tiu ŝtato. [1][2]
Historio
[redakti | redakti fonton]Antaŭ la Unua Mondmilito kaj la Ĝenerala Registaro de Koreio (1910–1945), la tuta Koreio estis unuigita kiel ununura ŝtato dum jarcentoj, antaŭe konata kiel la Imperio de Koreio. Post la Dua Mondmilito en 1945 kaj kun la komenco de la Malvarma Milito (1945–1992), Koreio estis dividita en du landojn laŭlonge de la Korea Demilitarigita Zono en 1948. En 2019, la sudkorea prezidanto Moon Jae-in proponis la reunuigon de la du dividitaj ŝtatoj sur la Korea Duoninsulo antaŭ 2045. [3][4]
La procezo estis iniciatita per la "Nord-Suda Komuna Deklaracio de la 15-a de junio" (남북 공동선언) en aŭgusto 2000, en kiu la du landoj konsentis labori direkte al paca reunuiĝo en la estonteco. Tamen, la signifo de la deklaro estas nur diplomatia, kaj praktike, neniuj aparte grandaj klopodoj estis faritaj de tiam por efektivigi tion, kion ĝi deklaras. La procezo estis reasertita per la Deklaracio de Panmunjom por Paco, Prospero kaj Unuiĝo de la Korea Duoninsulo en aprilo 2018, ĉe la renkontiĝo inter la Nordkorea Supera Gvidanto Kim Jong-un kaj la Sudkorea Prezidanto Moon Jae-in. En la Deklaro de Panmunjom, ambaŭ landoj konsentis labori por la paca reunuigo de Koreio en la estonteco, laŭ komuna deklaro de la usona prezidanto Donald Trump kaj la nordkorea gvidanto Kim Jong-un ĉe la Singapura Pintkunveno en junio 2018. [5][6][7]
Obstakloj
[redakti | redakti fonton]En la mensoj de la korea popolo, kaj tiuj loĝantaj en la Nordo kaj la Sudo, ili ĉiuj estas membroj de unu popolo, kiu supozeble vivas en unu lando. La unuigo de la du ŝtatoj estas ebla scenaro, sed ĝia realigo implicas multajn kaj diversajn malfacilaĵojn.
Tamen, ekzistas pluraj obstakloj en ĉi tiu procezo, devenantaj de la signifaj politikaj kaj ekonomiaj diferencoj inter la du landoj kaj eksterpolitikaj agantoj kiel la Ĉina Popola Respubliko, Rusio, Usono kaj Japanio. Ekzistas ankaŭ mallongperspektivaj problemoj, kiel la granda nombro da rifuĝintoj el la Nordo migrantaj al la Sudo kaj la komenca ekonomia kaj politika malstabileco, kiun oni devas superi. Longperspektivaj problemoj, kiel kulturaj diferencoj, kontraŭstaraj politikaj ideologioj kaj ebla diskriminacio, ankaŭ devas esti traktataj.
La ĉefa problemo por Sud-Koreio estas ekonomia. Politika unio kun Nord-Koreio, kiu estas relative malriĉa, povus kaŭzi tre gravan damaĝon al ĝia stabila kaj bone establita ekonomio. La MEP pokape de Sud-Koreio nuntempe estas ĉirkaŭ 37 900 usonaj dolaroj, dum la MEP pokape de Nord-Koreio estas taksita je nur 1 700 usonaj dolaroj. La nordo havas proksimume duonon de la nombro da loĝantoj kiel la sudo. Pro la grandega diferenco, la unuigo de la ekonomioj subite malpliigus la pokapan MEP en la Sudo je ĉirkaŭ 32% kaj la ekonomio de la Sudkoreoj estus signife damaĝita, dum la Nordkoreoj dependus de financa subteno kaj humanitara helpo de Sud-Koreio. Unu el la eblecoj proponitaj en la pasinteco estas laŭpaŝa unuiĝo, en kiu politika unuiĝo okazus en la unua etapo, dum mona unuiĝo inter la du landoj nur okazus post kiam la nordkorea ekonomio estus establita kaj jam ne bezonus la helpon de la Sudo. Nord-Koreio estas konsiderata lando kun tre malalta pokapa disvolviĝa indico, dum Sud-Koreio estas en la 12-a loko kaj estas konsiderata unu el la plej evoluintaj landoj en Azio.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ North Korea Demolishes Monument Symbolising Union With South: Report. Alirita 2024-01-23 .
- ↑ Mao, Frances, "Kim Jong Un: Is North Korea's leader actually considering war?", BBC News, 2024-01-23. (en-GB)
- ↑ O'Shaughnessy, Brig Gen Karlynn Peltz, "The Economic implications of Korean reunification". Kontrolita 5 March 2024.
- ↑ Ballard, Barclay, "The Economic implications of Korean reunification". Kontrolita 5 March 2024.
- ↑ "Great aspirations: Inter-Korea relations going forward", Al Jazeera, May 4, 2018.
- ↑ Ryall, Julian, "Majority of South Koreans favor North Korea 'friendship'", DW.COM, February 19, 2018. (angle)
- ↑ Taylor, Adam, "The full text of North and South Korea's agreement, annotated", 27 April 2018.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Interkorea Pintkunveno
- Sud-Koreio-Nord-Koreio rilatoj
- Historio de Koreio
- Arko de Reunuiĝo
- La Korea Konflikto