La Granda Trajna Rabo (filmo)
| La Granda Trajna Rabo | |
|---|---|
| |
| mallonga filmo | |
| Originala titolo | The Great Train Robbery |
| Originala lingvo | angla lingvo • sen valoro |
| Kina aperdato | 1 dec. 1903 |
| Ĝenro | heist film, vakera filmo, agfilmo, muta filmo |
| Reĝisoro(j) | Edwin Stanton Porter |
| Produktisto(j) | Edwin Stanton Porter |
| Scenaro | Edwin Stanton Porter |
| Filmita en | Nov-Ĵerzejo |
| Rolantoj | Alfred C. Abadie • Broncho Billy Anderson • Justus D. Barnes • Marie Murray • J. Barney Sherry • Morgan Jones |
| Produktinta firmao | Edison Studios |
| IMDb | |
La Granda Trajnrabo (angle The Great Train Robbery) estas mallonga muta filmo de 1903 en la vesterna ĝenro, kiu estis verkita, produktita kaj reĝisorita fare de Edwin Stanton Porter, iama kinoartisto en la studioj de Thomas Edison. La kinosteloj Alfred S. Abdi, Bronco Billy Anderson kaj Justus D. Burns, kvankam la filmo ne inkluzivas kreditaĵojn. Kvankam la intrigo de la filmo okazas en la Sovaĝa Okcidento, ĝi estis filmita en Milltown, Nov-Ĵerzejo.
Malgraŭ esti mallonga filmo kun daŭro de nur proksimume 10 minutoj, la filmo "The Great Train Robbery" estas konsiderata signifa orientilo en la historio de la filmindustrio, per vastigo de la antaŭa laboro de Porter, The Life of an American Fireman ("Vivo de usona fajrobrigadisto" ). La filmo faris uzon de kelkaj filmaj teknikoj kiuj estis nekutimaj tiutempe, inkluzive de la uzo de krucredaktado, subĉielaj pafoj kaj oftaj fotilmovoj. Ĉi tiu filmo estas unu el la unuaj se temas pri uzi la teknikon de krucredaktado, kie du scenoj estas montritaj kiel okazantaj samtempe, sed en malsamaj lokoj. Kelkaj el la presaĵoj de la filmo eĉ estis koloritaj permane, tiel ke certaj scenoj estis koloraj, dum la plej granda parto de la filmo estis nigrablanka. Kelkaj el la teknikoj uzitaj en "La Granda Trajna Rabo" estis inspiritaj per tiuj viditaj en la brita filmo A Daring Daylight Burglary de Frank Motterseau, publikigita pli frue tiun jaron. [1] Filmhistoriistoj konsideras tiun filmon esti la unua usona agadfilmo, same kiel la unua vakera filmo. [2] [3]
En 1990 "The Great Train Robbery (La Granda Trajna Rabo)" estis elektita por konservado fare de la Biblioteko de Kongreso en la Nacia Filmarkivo de Usono, pro esti "de kultura, historia, aŭ estetika graveco".
Intrigo[redakti | redakti fonton]
La filmo malfermiĝas kun du rabistoj rompantaj en telegrafoficejon ĉe fervoja stacidomo. Per armila forto ili devigas la teknikiston ordoni al la trajno halta. La rabistoj batas kaj ligas la teknikiston. Kiam la trajno haltas — sur ĝi eniras kvar pliaj rabistoj. Du el ili suriras unu el la ĉaroj, mortigas unu el la pasaĝeroj kaj rompas monŝrankon uzante dinamiton. La aliaj du mortigas unu el la lokomotivŝoforoj, kaj devigas alian laboriston malkonekti la lokomotivon de la resto de la trajno. La rabistoj devigas la pasaĝerojn eliri de la trajno, kaj prenas siajn valoraĵojn de ili. Unu pasaĝero provas eskapi, sed li estas pafita fare de la rabistoj kaj mortas surloke. La rabistoj provas eskapi kun sia rabaĵo uzante la lokomotivon, kaj poste haltas en valo, kie ili forlasis siajn rajdĉevalojn.
Dume, la teknikisto asociita kun la telegrafa oficejo rekonsciiĝis. Lia filino alvenas por alporti al li lian manĝon kaj ŝi liberigas lin kaj trinkigas al li akvon por trankviliĝi.
En Komika malstreĉo en la sceno ĉe la dancejo, kie la lokuloj devigas fremdulon danci, pafante ĉe liaj piedoj. La pordo subite malfermiĝis, kaj la telegrafteknikisto ensaltas, rakontante al ili pri la rabo. La viroj rapide formas persekutgrupon, kiu post nelonge atingas la rabistojn, kaj post interpafado mortigas ilin ĉiujn kaj reakiras la tutan ŝtelitan posedaĵon.
Lasta sceno[redakti | redakti fonton]
La lasta sceno en la filmo inkluzivas nur unu pafon - deproksima foto de la gvidanto de la rabistoj, ludita de Justus D. Burns, kiam li pafas sian pafilon ĉe nula distanco, al la fotilo (t.e.: al la filma spektantaro). Kvankam tiu sceno estas ĉe la fino de la filmo, Porter deklaris ke la sceno povus esti aperinta komence.
Rolantaro[redakti | redakti fonton]
| Aktoro | Rolo(j). |
|---|---|
| Alfred S. Abadi | Ŝerifo |
| Bronko Billy Anderson | Rabisto / pafita pasaĝero / dancisto |
| Justus D. Burns | La rabisto kiu pafas direkte al la fotilo |
| Walter Cameron | Ŝerifo |
| Donald Gallagher | Knabeto |
| Frank Hanaway | rabisto |
| Adam Charles Hyman | rabisto |
| John Doherty | La kvara bandito |
| Marie Murray | dancistino |
| Mary Snow | Knabineto |
| George Burns | (neniu kredito) [4] |
| Morgan Jones | (sen kredito) |
Produktado kaj distribuado[redakti | redakti fonton]
La filmo de Porter estis filmita en Edison Studios en Novjorko, dum la subĉielaj pafoj okazis en Nov-Ĵerzejo, en naturrezervejo, en parko kaj laŭ fervojaj reloj. Kvankam la filmado okazis dum la monato novembro 1903, jam en decembro de tiu jaro la filmo jam estis vendebla al distribuistoj. [5]
La oficiala premiero de "The Great Train Robbery" estis ĉe la Hoover Museum en New York, antaŭ ol la filmo daŭriĝis por esti montrita en 11 malsamaj kinejoj ĉirkaŭ la grandurbo. [6] En anonco por la filmo, Edison-reprezentanto laŭdas ĝin kaj nomas ĝin filmo kiu "superas ajnan alian filmon iam faritan, [ ... ] fidela imito de realaj raboj, faritaj fare de diversaj bandoj, kaj kiuj estis publikigitaj en Far West." [7]
Laŭ taksoj, la buĝeto de la filmo estis ĉirkaŭ 150. [8] Post ĝia liberigo, "The Great Train Robbery (La Granda Trajna Rabo)" iĝis enorma sukceso, kaj estas konsiderita unu el la unuaj vesternaj filmoj. [9] Ĝi ankaŭ estas konsiderita unu el la unuaj furoraĵoj, kaj estis unu el la plej popularaj filmoj de la mutafilma epoko, ĝis la publikigo de la filmo Naskiĝo de Nacio en 1915. [9]
Bildaro[redakti | redakti fonton]
-
1. Interno de Fervoja Telegrafa Oficejo -
2. Ĉe la Fervoja Akvotanko -
3. Interno de Express Vagono -
4. La Batalo sur la Tenero -
5. La Trajno Malkunliga -
6. La Ekstero de Pasaĝeraj Vagonoj -
7. La Fuĝo -
8. For al la Montoj -
9. Bela Sceno en Valo -
10. Interno de Telegrafa Oficejo -
11. Interno de Dancejo -
12. La Posse en Preterkuro -
13. La Batalo al la Morto -
14. Realismo
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Jess-Cooke, Carolyn. (2009) Film Sequels: Theory and Practice from Hollywood to Bollywood. Oxford University Press. ISBN 0-748-68947-8.
- ↑ Keim, Norman O.. (2008) Our Movie Houses: A History of Film & Cinematic Innovation in Central New York. Syracuse University Press. ISBN 0-815-60896-9.
- ↑ Moses, L. G.. (1999) Wild West Shows and the Images of American Indians, 1883-1933. UNM Press. ISBN 0-826-32089-9.
- ↑ . Volume 3: Biographies - Barnes, George. Thanhouser.org (1995). Arkivita el la originalo je 2015-02-27. Alirita February 26, 2015. Arkivigite je 2015-02-27 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ Musser, Charles. (2004) “5”, Grieveson, Lee; Krämer, Peter: The Silent Cinema Reader. London: Routledge. ISBN 0-415-25283-0.
- ↑ (Musser 2004, p. 90)
- ↑ Smith, Michael Glover; Selzer, Adam (2015). Flickering Empire: How Chicago Invented the U.S. Film Industry. Columbia University Press. p. 71. (ISBN 0-231-85079-4).
- ↑ Souter, Gerry. (2012) American Shooter: A Personal History of Gun Culture in the United States. Potomac Books, Inc.. ISBN 1-597-97690-3.
- ↑ 9,0 9,1 Winter, Jessica. (2007) The Rough Guide to Film. Penguin. ISBN 1-405-38498-0.