La sekreta historio de la Mongoloj
| ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠨᠢᠭᠤᠴᠠ ᠲᠣᠪᠴᠢᠶᠠᠨ | |
|---|---|
| |
| literatura verko | |
| Aŭtoroj | |
| Aŭtoro | nekonata valoro |
| Lingvoj | |
| Lingvo | mongola lingvo |
| Eldonado | |
| Eldondato | 1240 |
| Ĝenro | libro de historio • biografio |
La sekreta historio de la Mongoloj (en tradicia mongola: 
Mongγol-un niγuca tobčiyan, en ĥalĥa mongola: Монголын нууц товчоо, Mongolyn nuuts tovchoo[1]) estas la plej antikva survivinta mongol-lingva literatura verko. Ĝi estis verkita por la reĝa familio de la Mongola Imperio iom post la morto de Ĝingis-Ĥano en la jaro 1227, fare de anonima aŭtoro kaj probable origine en ujgura skribmaniero, kvankam ĉiuj el la survivintaj tekstoj derivas el transskriboj aŭ tradukoj en ĉina skribo datanta el la fino de la 14a jarcento, kompilita de la Dinastio Ming sub la nomo La sekreta historio de la Juana Dinastio (en ĉina 元朝秘史 kaj en Hanyu Pinyin Yuáncháo mìshǐ).
La sekreta historio estas konsiderata kiel nura plej grava indiĝena mongola rakonto pri Ĝingis-Ĥano. Laŭlingve ĝi havigas la plej riĉan fonton de antaŭ-klasika mongola kaj mezmongola.[2] La sekreta historio estas konsiderata kiel verko de klasika literaturo kaj en Mongolio kaj en la resto de la mondo.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]Citoj
[redakti | redakti fonton]- unknown. (1993) Chinggis Khan: The Golden History of the Mongols. London: The Folio Society.
Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ re-transskribita el ĉina 忙豁侖紐察 脫[卜]察安 mánghuōlúnniǔchá tuō[bo]chá'ān. La karaktro 卜 ne estas inkludita en la ĉin-transskribitaj titoloj de la kopioj konataj nuntempe, sed tio povas esti rezulto de korupto. William Hung, 'The Transmission of the Book Known as "The Secret History of the Mongols"', Harvard Journal of Asiatic Studies, Vol. 14, No. 3/4 (Dec 1951), p.440
- ↑ Igor de Rachewiltz, The Secret History of the Mongols: A Mongolian Epic Chronicle of the Thirteenth Century (Brill: Leiden, The Netherlands) at xxvi.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- La sekreta historio de la Mongoloj Arkivigite je 2016-12-31 per la retarkivo Wayback Machine: kompleta teksto, historio, tradukoj en rusa, angla, franca, bulgara, hispana kaj ĉeĥa, origina transliterumado
- Transskribo Arkivigite je 2013-11-04 per Archive.today kun aldona notaro fare de John Street
- La sekreta historio de la Mongoloj Arkivigite je 2007-02-23 per la retarkivo Wayback Machine: parta teksto
- Timothy May: Extensive review of the publication of Rachewiltz's translation and notes Septembro 2004
- Lingua Mongolia: first 21 paragraphs of the Secret History in Chinese transcription, Pinyin, and Traditional Mongolian script Arkivigite je 2021-04-21 per la retarkivo Wayback Machine
- Modern Mongolian Version Arkivigite je 2007-09-07 per la retarkivo Wayback Machine (and audio files) -ELibrary.MN
- Secret History Wiki Public Domain Translation Project Arkivigite je 2015-05-21 per la retarkivo Wayback Machine
- "The Secret History of the Mongols," a comic strip by Otgonbayar Ershuu. Text to historical sources. Translation from Mongolian to German: Renate Bauwe Mongolian comic book, Mongolian painting, miniature