Latinigo de greka

Latinigo de greka estas transskribado de la greka alfabeto per la latina alfabeto.

Estas kelkaj manieroj de la transskribado, aparte dependaj de tio ĉu estas konsiderata antikva greka lingvo aŭ novgreka lingvo. Ankaŭ, estas fonetikaj kaj grafikaĵaj transskriboj.

Greka	Antikva			Moderna
Greka	Klasika	Scienca	Beta kodo	ISO 843	BGN¹² / PCGN	UN / ELOT	Greeklish^†
α	a	a	A	a	a	a	a
β	b	b	B	v	v	v	b, v
γ	g	g	G	g	g, y¹	g	g, y
δ	d	d	D	d	dh, d²	d	d, dh
ε	e	e	E	e	e	e	e
ζ	z	z, (dz)	Z	z	z	z	z, s
η	e	ē	H	ī	i	i	h, i, n
θ	th	th	Q	th	th	th	th, u, 8, 9, q
ι	i	i	I	i	i	i	i
κ	c	k	K	k	k	k	k, c
λ	l	l	L	l	l	l	l
μ	m	m	M	m	m	m	m
ν	n	n	N	n	n	n	n, v
ξ	x	x	C	x	x	x	ks, 3, x, j
ο	o	o	O	o	o	o	o
π	p	p	P	p	p	p	p, n
ρ	r, rh³	r, (rh³)	R	r	r	r	r, p
σ	s	s	S	s	s⁴	s	s, 6, w
τ	t	t	T	t	t	t	t, 7
υ	y	y, (u)	U	y	i	y	y, u, i
φ	ph	ph	F	f	f	f	f, ph
χ	ch	ch	X	ch	kh	ch	ch, x, h
ψ	ps	ps	Y	ps	ps	ps	ps, y
ω	o	ō	W	ō	o	o	w, o, v

Vokalaj duliteraĵoj¹¹

Greka	Antikva			Moderna
Greka	Klasika	Scienca	Beta kodo	ISO 843	BGN¹² / PCGN	UN / ELOT	Greeklish^†
αι	ae, e	ai	AI	ai	e	ai	ai, e
αυ	au	au	AU	au	av	av⁵, af⁶	ay, au, af, av
ει	i	ei	EI	ei	i	ei	ei, i
ευ	eu	eu	EU	eu	ev	ev⁵, ef⁶	ey, eu, ef, ev
ηυ	eu	ēu	HU	īy	iv	iv⁵, if⁶	hy, hu, if, iv
οι	oe, e	oi	OI	oi	i	oi	oi, i
ου	u	ou	OU	ou	u	ou	ou, u, oy
υι	ui	ui	UI	yi	i	yi	yi, gi, i

Konsonantaj duliteraĵoj

Greka	Antikva			Moderna
Greka	Klasika	Scienca	Beta kodo	ISO 843	BGN¹² / PCGN	UN / ELOT	Greeklish^†
γγ	ng	ng	GG	gg	ng	ng	gg, gk, ng
γξ	nx	nx	GC	gx	nx	nx	gks, gx
γκ	nc	nk	GK	gk	g⁷, ng⁸	gk	gk
γχ	nch	nch	GX	gch	nkh	nch	nx, nch
μπ	mp	mp	MP	mp	b⁷, mb⁸	b⁷, mp⁸	mp, b, mb
ντ	nt	nt	NT	nt	d⁷, nd⁸	nt	nt, d, nd

Modifiloj (nur klasika greka)

Greka	Klasika	Beta kodo	Modifilo
̔	h⁹	(	spiritus asper, δασεῖα
̓	neniu	)	spiritus lenas, ψιλή
ͺ	mi?	\|	jota suba indico, ὑπογεγραμμένη¹⁰

Arkaikaj literoj

Greka	Klasika	Beta kodo	Nomo de litero
ϝ	w	V	digamo
ϛ	st	#2	stigmo
ͱ	h⁹	h⁹	heta
ϻ	s, ś	#7,11	san
ϸ	sh		ŝo
ϟ	q	#3	kuoppo
ϡ	ss	#5	sampio

Speciala litero

Greka	Klasika	Scienca	Beta kodo	Nomo de litero
ȷ	j			yot

Notoj:

1 antaŭ αι, ε, ει, η, ι, οι, υ, υι.

2 inter ν kaj ρ

3 kun spiritus asper

4 iam duobligata inter vokaloj (elzemple larissa)

5 antaŭ β, γ, δ, ζ, λ, μ, ν, ρ kaj vokaloj

6 antaŭ θ, κ, ξ, π, σ, τ, φ, χ, ψ kaj je fino de vorto

7 komenco de vorto

8 meze de vorto

9 sur vokalo: h antaŭ la vokalo; sur ρ: rh

10 sub longaj vokaloj

11 escepte se estas dierezo ( ¨ ) sur la dua vokalo

12 BGN estas Usona estraro pri geografiaj nomoj

† La uzo de greeklish (ĉi tie, skribado de greka lingvo per la latina alfabeto) pligrandiĝis grande pro uzo de SMS, retpoŝto kaj la aliaj ciferecaj komunikiloj, kie grekaj tiparoj ne ĉiam estas haveblaj.

Ekzemploj:

Θέλω - Thelo aŭ 8elw

Ξανά - Ksana aŭ Xana

Ψυχή - Psyxh aŭ Yuhi

Diakritaj signoj[redakti | redakti fonton]

La tradicia plurtona ortografio de greka lingvo enhavas kelkajn diakritajn signojn por montri tion kio originale estis la tonakcento de la antikva greka lingvo, kaj la ekzisto aŭ foresto de vorto-komenca h. En 1982, monotona ortografio estis oficiale prezentita por novgreka lingvo. La nuraj diakritaj signoj kiuj restis estas la dekstra korno (indikanta streĉon) kaj la dierezo (indikanta ke du najbaraj vokaloj ne estas kombinataj). La dekstra korno kaj la dierezo estas konservitaj en kaj la BGN/PCGN kaj la UN/ELOT latinigaj sistemoj kun unu ŝanĝo: en la vokalaj kombinaĵoj αυ, ευ kaj ηυ la supersigno estas movata de la υ (kiu iĝas v aŭ f) al la antaŭvenanta vokalo.

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

[1] kolekto de skribsistemoj kaj transliterumaj tabeloj de Thomas T. Pedersen
Labora grupo pri latinigaj sistemoj de la Unuiĝintaj Nacioj
[2] Transliterumaj sistemoj de la Biblioteko de Kongreso
[3] Libera php surlinia transliterumilo (grekaj signoj al latinaj signoj), bazita sur la ELOT 743 (ISO 843) normo] - sur traduko-rilatanta TTT-ejo