Linia skribo B

Skriboj el Mikeno en Linia B

La skribo Linia B (pro diferencigi de la pli malnova linia skribo A) estas silabskribo de la mikena kulturo de Grekio. Ĝi estiĝis en la 15-a jarcento a. K. kaj estis uzata ĝis la 12-a jarcento a. K. el Knossos sur Kreto kaj la greka kontinento.

Konataj estas ĉirkaŭ 90 silabsignoj, 160 signoj kun vortosignifo kaj diversaj signoj por numeroj.

Malkovro

La skribo iĝis konata danke al trovitaĵo en 1878 sur Kreto. La nomumo venas de Siro Arthur Evans, elfosanto de Knossos, laŭ la skribsignoj gratitaj per unuopaj linioj en la argilajn tabulojn. Pro la parenceco al linia skribo A, oni pensis, ke ankaŭ tiu skribo apartenas al la minoja kulturo. Oni trovis tie ĉirkaŭ 4360 tabulojn.

Oni trovis tabulojn en la palaca arĥivejo en Pilos (1087 tabuloj), kiun malkovris Carl Blegen. Pliaj troviĝejoj estas en Ĥania (4 tabuloj, sur Kreto), Mikeno (73), Tirinto (27) kaj Tebo (99+238) sur la kontinenta Grekio.

Deĉifrado

La deĉifrado de la skribo sukcesis en 1952, la deĉifrantoj estis la brita arkitekto kaj lingvoesploristo Michael Ventris kun John Chadwick. Ili montris, ke la trovitaj tekstoj estis verkitaj en la frua formo de la antikva greka lingvo (mikena greka lingvo).

Ĉe la trovitaĵoj temas ĉefe pri notoj al ekonomiaj kaj administraj aferoj, kiuj estis dediĉitaj por longa rezervado. La argilaj tabuloj konserviĝis do nur pro brulkatastrofoj, kiuj igis ilin longtempe konserveblaj. Tiel ili sciigas nin pri ekonomiaj rilatoj kaj administrado de la lastaj monatoj antaŭ la katastrofo.

Por la skribado sur argilo, la linia skribo kun detalaj simboloj estas malbone uzebla. Oni tial supozas, ke oni skribadis ĉefe sur aliaj, ne longrezistaj materialoj kiel papiruso aŭ pergameno.

Silabsignoj

Oni devas legi la skribon de maldekstro al dekstro, desupre al subo. Oni dividas la vortojn per kurta vertikala komo. La silaboj signifas malfermitajn silabojn, tiel ĉiu silabo finiĝas je vokalo. La silaboj entenas 5 konatajn vokalojn (a, e, i, o, u) kaj 12 konsonantojn (d, j, k, m, n, p, q, r, s, t, w, z). La KV-paroj (unu konsonanto + unu vokalo) povas kombiniĝi tiel 12*5 = 60. Oni ne scias la silaban signo por 6 KV-paroj (ji, ju, qu, wu, zi, zu). Ekzistas signoj, kies sonvaloro egalas al alia (el a, ra ekzistas 3 tipoj, el pu, ro, ta 2-2); aŭ signifas pli komplikajn silabojn (au, dwe, dwo, nwa, pte, twe, two). Krom tiuj ekzistas 16 ne-deĉifritaj silabsignoj.

Ideogramoj

Signo	Unikodo	Numerado de Bennett	CIPEM-kodo	en Esperanto
Homoj kaj bestoj
	U+10080	100 A-	VIR vir	viro
	U+10081	102 A-	MUL mulier	virino
	U+10082	104 Cn	CERV cervus	cervo

Konataj silabsignoj (plej simplaj malfermitaj silaboj)
	-a		-e		-i		-o		-u
	𐀀	a *08	𐀁	e *38	𐀂	i *28	𐀃	o *61	𐀄	u *10
d-	𐀅	da *01	𐀆	de *45	𐀇	di *07	𐀈	do *14	𐀉	du *51
j-	𐀊	ja *57	𐀋	je *46			𐀍	jo *36
k-	𐀏	ka *77	𐀐	ke *44	𐀑	ki *67	𐀒	ko *70	𐀓	ku *81
m-	𐀔	ma *80	𐀕	me *13	𐀖	mi *73	𐀗	mo *15	𐀘	mu *23
n-	𐀙	na *06	𐀚	ne *24	𐀛	ni *30	𐀜	no *52	𐀝	nu *55
p-	𐀞	pa *03	𐀟	pe *72	𐀠	pi *39	𐀡	po *11	𐀢	pu *50
q-	𐀣	qa *16	𐀤	qe *78	𐀥	qi *21	𐀦	qo *32
r-	𐀨	ra *60	𐀩	re *27	𐀪	ri *53	𐀫	ro *02	𐀬	ru *26
s-	𐀭	sa *31	𐀮	se *09	𐀯	si *41	𐀰	so *12	𐀱	su *58
t-	𐀲	ta *59	𐀳	te *04	𐀴	ti *37	𐀵	to *05	𐀶	tu *69
w-	𐀷	wa *54	𐀸	we *75	𐀹	wi *40	𐀺	wo *42
z-	𐀼	za *17	𐀽	ze *74			𐀿	zo *20

Aliaj silaboj
Jel	𐁀	𐁁	𐂋	𐁃	𐁄	𐁅	𐁇	𐁆	𐁈	𐁉	𐁊	𐁋	𐁌	𐁍
Transskribo	a2 (ha)	a3 (ai)	au	dwe	dwo	nwa	pte	pu2 (phu)	ra2 (rya)	ra3 (rai)	ro2 (ryo)	ta2 (tya)	twe	two
*25	*43	*85	*71	*90	*48	*62	*29	*76	*33	*68	*66	*87	*91

Necertaj aŭ ne-deĉifritaj silabsignoj
Jel	𐁐	𐁑	𐁒	𐁓		𐁔	𐁕	𐁖	𐁗	𐁘	𐀎	𐁙	𐁚	𐁛	𐁜	𐁝
Transskribado	*18	*19	*22	*34	*35	*47	*49	pa3?	*63	swi?	ju?	zu?	swa?	*83	*86	*89
Numerado de Benett	*18	*19	*22	*34	*35	*47	*49	*56	*63	*64	*65	*79	*82	*83	*86	*89