Komunuma radio
Komunuma radio, ankaŭ konata kiel civitana radio aŭ partoprena radio, estas sendependa radiofonio kiu kutime funkcias sen profitcelo, servante al la bezonoj de specifa komunumo kaj donante voĉon al grupoj kiuj ofte estas marĝenigitaj en la tradicia amaskomunikado.
Tia servo de elsenda kaj loka komunikila speco de radiodisaŭdigo renkontas la informbezonojn de specifa komunumo, ligita per teritoriaj, etnolingvaj, sociaj aŭ aliaj trajtoj. Tiaspeca dissendo estas farata “de la komunumo, por la komunumo kaj pri la komunumo” (difino de Unesko) [1], ĉu temas pri komunumo de kamparanoj, laboristoj, instruistoj, dommastrinoj, etna malplimulto, religia aŭ alia grupo.
En okcidenta terminologio, la esprimo "triasektora amaskomunikilaro" estas uzita por karakterizi komunuman radion. Oni konsideras, ke la unua kaj dua sektoroj estas publikaj/ŝtataj kaj komercaj amaskomunikiloj.
Historio
[redakti | redakti fonton]La evoluo de komunuma radio varias laŭ mondregiono. En Latinameriko, unu el la unuaj komunumaj radiostacioj estis la Bolivia "Radio Sutatenza", fondita en 1947, kun eduka celo por kampuloj (Gumucio-Dagron, 2001). En Eŭropo, la komunuma radiofonio ekfloris precipe en la 1970-aj jaroj, kiam liberalaj radiodisendaj leĝoj permesis la aperon de sendependaj radiostacioj.
En Afriko, la movado de komunuma radio ekspansiis signife ekde la 1990-aj jaroj, alportante informadon al lokaj komunumoj en iliaj respektivaj lingvoj. UNESKO subtenis multajn el tiuj projektoj, vidante ilin kiel gravajn ilojn por la demokratia evoluo kaj civitana partopreno (Myers, 2011).
Difino kaj Karakterizaĵoj
[redakti | redakti fonton]Laŭ la Monda Asocio de Komunumaj Radiodisendistoj (AMARC), komunuma radio havas tri ĉefajn karakterizaĵojn:
- Komunuma posedo kaj kontrolo: La radiostacio estas posedita kaj administrata de la komunumo kiun ĝi servas, ne de registaro aŭ komerco (Buckley, 2011).
- Partoprena aliro: La komunumo mem povas partopreni en la kreado de programoj kaj en la administrado de la radiostacio.
- Sendependa funkciado: Estas sendependa de politikaj, komercaj kaj religiaj influoj.
Komunumaj radiostacioj kutime ricevas financadon per kombinaĵo de komunuma subteno, membreco, donacoj, kaj foje limigita reklamo aŭ publikaj subvencioj (Howley, 2005).
Komunuma Radio kaj Loka Radio
[redakti | redakti fonton]Estas grave distingi inter komunuma radio kaj loka radio:
Similaĵoj
[redakti | redakti fonton]- Ambaŭ servas geografian areon pli malgrandan ol nacia.
- Ambaŭ ofte fokusiĝas pri lokaj aferoj kaj novaĵoj.
- Ambaŭ povas konstrui lokan identecon.
Diferencoj
[redakti | redakti fonton]- Posedado kaj kontrolo: Lokaj radiostacioj ofte estas parto de pli grandaj komercaj retoj, dum komunumaj radiostacioj estas posedataj kaj kontrolataj de la komunumoj mem.
- Celo kaj misio: Lokaj komercaj stacioj havas ĉefe profitcelajn interesojn, dum komunumaj radiostacioj ekzistas por servi la komunuman intereson kaj doni voĉon al malplimultoj (Rennie, 2006).
- Enhavo kaj programado: Komunumaj radiostacioj emas havi pli diversan programaron kaj prezentas la voĉojn de malplimultoj kaj marĝenigitaj grupoj. Lokaj radiostacioj ofte sekvas pli standardan formaton por allogi pli larĝan publikon (Fairchild, 2001).
- Partopreno: Komunumaj radiostacioj instigas lokan partoprenon en ĉiuj aspektoj de la radiofonio, de la produktado ĝis la administrado. Lokaj komercaj radiostacioj kutime havas profesiajn personarojn.
Carpentier k.a. (2003) substrekas ke komunuma radio estas pli ol nur alternativo al komerca radio; ĝi estas socia projekto kiu celas transformi la socian ordon per demokratigo de la komunikmedioj.
Socia rolo kaj influo
[redakti | redakti fonton]Komunumaj radiostacioj ludas plurajn gravajn rolojn:
Kultura Konservado
[redakti | redakti fonton]Multaj komunumaj radiostacioj helpas konservi indiĝenajn lingvojn kaj kulturojn. Ekzemple, en Aŭstralio, multaj aborigenaj komunumoj uzas komunuman radion por subteni siajn lingvojn kaj kulturan heredaĵon (Forde et al., 2009).
Socia Inkluzivo
[redakti | redakti fonton]Komunuma radio donas voĉon al tiuj kiuj estas ofte forgesitaj en la amaskomunikilaro, inkluzive de virinoj, junuloj, malriĉuloj, kaj etaj etnoj (Rodríguez, 2001).
Demokratia Partopreno
[redakti | redakti fonton]Kunuma radio povas stimuli civitanan partoprenon kaj fortigi demokratiajn valorojn. Ĝi povas funkcii kiel "publika sfero" (laŭ la terminologio de Jürgen Habermas), spaco kie civitanoj povas diskuti lokajn aferojn kaj formi komunuman konsenton (Fraser, 1990).
Defioj kaj Minacoj
[redakti | redakti fonton]Komunumaj radiostacioj alfrontas multajn defiojn:
- Ekonomia daŭrigebleco: Multaj komunumaj radiostacioj luktas por akiri sufiĉan financadon (Jallov, 2012).
- Teĥnologia ŝanĝo: La transiro al cifereca radiodisendado kaj interreta elsendado prezentas kaj defiojn kaj ŝancojn.
- Politika premo: En kelkaj landoj, registaroj limitas la liberecon de komunumaj radiostacioj, precipe kiam ili kritikas politikajn aŭtoritatojn (AMARC, 2015).
- Rajtiga politiko: Multaj landoj ankoraŭ ne havas taŭgajn leĝojn kiuj agnoskas kaj subtenas komunuman radiofonion.
Mondaj Ekzemploj
[redakti | redakti fonton]Afriko
[redakti | redakti fonton]En Ganao, Radio Ada estis fondita en 1998 kaj dissendiĝas en la loka Dangme lingvo, servante al komunumo de proksimume 600 000 homoj. Ĝi kovras temojn kiel sano, edukado, kaj virina rajtigo (Alumuku, 2006).
Azio
[redakti | redakti fonton]En Filipinoj, la Radyo Natin reto konsistas el pli ol 30 komunumaj radiostacioj tra la lando, dissendiĝantaj en lokaj dialektoj kaj fokusiĝantaj pri lokaj aferoj (Romano, 2010).
Eŭropo
[redakti | redakti fonton]En Britio, Resonance FM en Londono estas elstara ekzemplo de artista komunuma radiostacio, dissendiĝanta eksperimentan kaj avangardeman enhavon (Atton, 2015).
Nordameriko
[redakti | redakti fonton]En Kanado, CKUT en Montrealo estas studenta-gvidata radiostacio kun komunuma fokuso, dissendiĝanta en la angla kaj franca lingvoj kaj servanta al diversaj etnaj grupoj (King, 2017).
Estontaj Tendencoj
[redakti | redakti fonton]La estonteco de komunuma radio inkluzivas:
- Cifereca konverĝo: Kunlaborado inter tradicia radiofonio kaj novaj teknologioj kiel podkastoj, interreta elsendado, kaj sociaj retoj.
- Reto-bazita komunuma radiofonio: La kreskanta populareco de interreta radiofonio permesas al komunumaj radiostacioj atingi pli vastan publikon trans geografiaj limoj (Coyer, 2007).
- Plifortigo de movadoj: Pli forta kunlaboro inter komunumaj radiostacioj tutmonde por konfronti komunajn defiojn kaj dividi rimedojn.
Fontoj
[redakti | redakti fonton]- AMARC. (2015). Global Evaluation of Community Radio: Building Communication Bridges. Montreal: AMARC.
- Alumuku, P. (2006). Community Radio for Development: The World and Africa. Nairobi: Paulines Publications Africa.
- Atton, C. (2015). "The Significance of Resonance FM in London's Media Landscape." Journal of Radio & Audio Media, 22(1), 89-99.
- Buckley, S. (2011). Community Media: A Good Practice Handbook. Paris: UNESCO.
- Carpentier, N., Lie, R., & Servaes, J. (2003). "Community Media: Muting the Democratic Media Discourse?" Continuum, 17(1), 51-68.
- Coyer, K. (2007). "Towards a Typology of Community Radio." Media Development, 54(4), 32-37.
- Fairchild, C. (2001). Community Radio and Public Culture. Cresskill, NJ: Hampton Press.
- Forde, S., Meadows, M., & Foxwell, K. (2009). Developing Dialogues: Indigenous and Ethnic Community Broadcasting in Australia. Bristol: Intellect.
- Fraser, N. (1990). "Rethinking the Public Sphere: A Contribution to the Critique of Actually Existing Democracy." Social Text, 25/26, 56-80.
- Gumucio-Dagron, A. (2001). Making Waves: Stories of Participatory Communication for Social Change. New York: Rockefeller Foundation.
- Howley, K. (2005). Community Media: People, Places, and Communication Technologies. Cambridge: Cambridge University Press.
- Jallov, B. (2012). Empowerment Radio: Voices Building Community. Gudhjem: Empowerhouse.
- King, G. (2017). Diversity in Community Radio: Challenges and Opportunities. Toronto: Canadian Media Guild.
- Myers, M. (2011). Voices from Villages: Community Radio in the Developing World. Washington, DC: Center for International Media Assistance.
- Rennie, E. (2006). Community Media: A Global Introduction. Lanham, MD: Rowman & Littlefield.
- Rodríguez, C. (2001). Fissures in the Mediascape: An International Study of Citizens' Media. Cresskill, NJ: Hampton Press.
- Romano, A. (2010). International Journalism and Democracy: Civic Engagement Models from Around the World. New York: Routledge.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ UNESCO: Communication and Information — Community Radio. Arkivita el la originalo je 2014-03-02. Alirita 2014-02-26 .
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- Pirata radio (senlicenca)
Eksteraj Ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Monda Asocio de Komunumaj Radiodisendistoj (AMARC)
- UNESKO Komunuma Radio Manlibro
- Komunuma Media Forumo