Maŝhado
Maŝhado · مشهد | |||
---|---|---|---|
Administrado | |||
Lando | ![]() | ||
Provinco | Rezaa Ĥorasano | ||
En TTT | Oficiala retejo [+] | ||
Demografio | |||
Loĝantaro | 3 001 184 (2016) [+] | ||
Loĝdenso | 9 150 loĝ./km² | ||
Geografio | |||
Geografia situo | 36° 18′ N, 59° 36′ O (mapo)36.30694444444459.604166666667Koordinatoj: 36° 18′ N, 59° 36′ O (mapo) [+] | ||
Alto | 995 m [+] | ||
Areo | 328 km² (32 800 ha) [+] | ||
Horzono | UTC+03:30 | ||
| |||
Alia projekto | |||
![]() | |||
Maŝhado (perse مشهد [maŝhad] aŭskulti) kun pli ol 3 milionoj da loĝantoj, estas milionurbo, universitata urbo, la plej granda urbo nordoriente en Irano. Ĝi estas la ĉefubro de la provinco Centra Ĥorasano aŭ Rezaa Ĥorasano.
Antaŭ lastatempa disdivido de Ĥorasano al kelkaj provincoj, Maŝhado estis la ĉefurbo de la plej granda provinco de Persio/Irano, t.e. Ĥorasano. Ĝia nomo, arabdevena, signifas "la loko de martiriĝo" aŭ "martiriĝejo", kaj aludas al la mortigo de imamo Reza, kiu entombiĝis ĉi tie en malgranda vilaĝo, kaj la grandkvanta ŝijaisma pilgrimado al lia tombo kaŭzis la pligrandiĝon de la loko al milionurbo.
Bazaj informoj[redakti | redakti fonton]
- Koordinatoj: 36° 18′ N 59° 36′ O / 36.300 °N, 59.600 °O (mapo)
- Loĝantaro: 3 001 184 (2016)
- Areo: 351 km²
- Supermara alteco: 995 m
- Horzono: UTC + 3:30 (somere UTC + 4:30)
- Poŝtkodo: 91000
- Telefonkodo: +98 51
Geografio[redakti | redakti fonton]
Maŝhado situas en valo de rivero, 850 kilometrojn oriente de Teherano, 250 km-ojn de Aŝgabato, ĉe la centro de la Rezaa Ĥorasano proksime al la limoj de Afganio kaj Turkmenio.

Historio[redakti | redakti fonton]
En la 9-a jarcento Maŝhado estis malgranda vilaĝo nomata "Sanabad". En 808 tie mortis kalifo Harun al-Raŝid, en 818 imamo Ali al-Reza martiriĝis kaj entombiĝis apud Harun. Tio estas ankaŭ nun pilgrimejo. La fama mondo-vojaĝanto Ibn Batuta vizitis la urbon en 1333, li raportis ke ĝi estis granda urbo kun riĉaj fruktarboj, riveretoj kaj muelejoj. Granda kupolo de eleganta konstruo dominas la noblan maŭzoleon, la muroj estante ornamitaj kun koloredkaheloj. Baldaŭe la uzbekoj okupis la urbon. En 1994 bomboatako okazis.
Klimato[redakti | redakti fonton]
En Maŝado jare pluvas po 256 mm, (inter decembro-majo pluvas, foje neĝas, dum la ceteraj monatoj apenaŭ. Post majo la temperaturo atingas la 30 °C-ojn. Inter decembro-februaro la temperaturo estas iomete sub frostopunkto.
Trafiko[redakti | redakti fonton]
Maŝhado havas internacian flughavenon. Trajnoj trafikas al la ĉefurbo kaj Turkmenio. En la urbo metroo konstruiĝas.

Vidindaĵoj[redakti | redakti fonton]
- tombo de la 8-a ŝijaa imamo Reza
- moskeo Molla Hejdar el la 19-a jarcento
- Moskeo de Imam Hasan
- biblioteko kun malnovaj manuskriptoj
- muzeo
- banejo de 1648
- parkoj
Esperanto[redakti | redakti fonton]
Por la Esperantistoj Maŝhado gravas, ĉar tie Esperanto bone disvolviĝis kaj i.a. Esperanto-kursoj okazis kaj okazas por afganaj rifuĝintoj enkadre de la projekto "Zaban-e-Salam"/Lingvo de Paco.[1]
- travivaĵo de Serba Esperantistino en Maŝado
- germanlingva informo de 2002 pri la projekto "Zaban-e-Salam"
Ĝemelurboj[redakti | redakti fonton]
Esperantistoj[redakti | redakti fonton]
- Mohammad Javad Kamali, tradukisto, profesoro de francaj lingvo kaj literaturo kaj fondinto de la Franca Departemento en Azad-Universitato de Maŝhado, UEA-delegito en Maŝhado pli ol dek jaroj, kaj tradukinto de la libro L'Espéranto de Pierre Janton (Que sais-je?) en la persan.
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ informoj interalie en la retpoŝta novaĵbulteno TEJO-aktuale 2001-12-17