Maŭricio

Tiu ĉi artikolo temas pri la insula respubliko Maŭricio en la Hinda Oceano. Por la samnoma administra regiono de la provinco Kebekio en Kanado vidu la paĝon Maŭricio (Kebekio), por la urbo en Svislando la paĝon Sankta Maŭrico, kaj por la kristana sanktulo laŭ kiu origine nomiĝis la loĝlokoj la artikolon Maŭrico.

Maŭricio
Republic of Mauritius
Detaloj	Detaloj
Nacia himno: Motherland Patrujo
Nacia devizo: Stella Clavisque Maris Indici La Stelo kaj Ŝlosilo de la Hinda Oceano
Bazaj informoj
Ĉefurbo	Port-Luiso, 20° 9′ S 57° 30′ O (mapo)
Oficiala(j) lingvo(j)	Neniu
Uzata(j) lingvo(j)	angla, franca
Plej ofta(j) religio(j)	Hinduismo, Kristanismo, Islamo
Areo	2 040 km²
Loĝantaro	1 286 340 (2011)
Loĝdenso	603 loĝ./km²
Horzono	+4
Interreta domajno	mu
Landokodo	MU
Telefona kodo	230
Plej alta punkto	Piton de la Petite Rivière Noire
Plej malalta punkto	Hinda Oceano
Politiko
Politika sistemo	respubliko
Ŝtatestro	Prithvirajsing Roopun
Ĉefministro	Sir Anerood Jugnauth
Nacia tago	12-a de marto
Sendependiĝo disde Unuiĝinta Reĝlando	12-a de marto 1968
Ekonomio
Valuto	Maŭricia rupio (MUR) (MUR)
MEP	laŭ 2012
– suma	$ 11 466 Mio.
– pokapa	$ 8 850
Akvejo	Hinda oceano
Koordinatoj	20° 12′ S, 57° 30′ O (mapo)-20.257.5
- koordinatoj	20° 12′ S, 57° 30′ O (mapo)-20.257.5 [+]
Plej alta punkto	Piton de la Petite Rivière Noire [+]
Plej malalta punkto	Hinda Oceano [+]
Areo	2 040 km² (204 000 ha) [+]
Loĝantaro	1 264 613 [+] (2017)
Horzono	UTC+04:00, Indian/Mauritius [+]
DEC
Maŭricio
Vikimedia Komunejo:  Mauritius [+]
En TTT: Oficiala retejo [+]

Dido, simbolo de Maŭricio

Maŭricio (angle Mauritius, france Maurice) estas lando de insuloj en la Hinda Oceano. La ĉefurbo estas Port-Luiso. La Respubliko Mauritius kunigas la insulojn Rodriges, ĉirkaŭ 560 km oriente kaj estas 104 km² aree, la insuloj Agalega situantaj ĉirkaŭ 1,000 km norde de Maŭricio kaj Cargados Carajos je 430 km nordoriente de Maŭricio, ambaŭ kun totala terareo de 71.2 km².

Tie vivis iam la formortinta grandega nefluganta dido, kiu ne povis flugi kaj pereis, kiam homoj komencis vivi tie.

La popolo konsistas ĉefe el homoj devenaj el Barato kaj Madagaskaro. Religioj estas pluraj, sed kunekzistas harmonie.

Geografio

Maŭricio estas parto de la ekoregiono Sejŝelaj kaj maskarenaj humidaj arbaroj. Ĝi estas insulara ŝtato en la Hinda Oceano 868 kilometrojn oriente de Madagaskaro kaj 172 kilometrojn oriente-nordoriente de Reunio.

Urboj de Maŭricio

• Port-Luiso: 155 000 loĝ.
• Vacoas-Phoenix: 107 600 loĝ.
• Beau Bassin-Rose Hill: 96 000 loĝ.
• Quatre Bornes: 81 700 loĝ.
• Curepipe: 81 600 loĝ.
• Quartier Militaire: 32 600 loĝ.
• Mahébourg: 15 700 loĝ.
• Bambous: 13 600 loĝ.
• Moka: 8 800 loĝ.
• Grand Baie

Ekstera politiko

Maŭricio apartenas al la AKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de momente 77 nacioj el la regionoj Afriko, Karibio kaj la Pacifika Oceano.

La lingvoj de Maŭricio

Gravaj lingvoj krom la angla kaj la franca estas:

• Kreol Morisyen – maŭricia kreola lingvo, evoluinta el la franca
• Bhojpuri – la boĝpura lingvo, lingvo kiu devenas el Barato
• Tamila – la tamila lingvo, lingvo kiu devenas el Barato
• Urdua – la urdua lingvo, lingvo kiu devenas el Barato kaj Pakistano.

La lingva situacio de la malgranda insulo estas tre kompleksa. La angla estas la oficiala lingvo de la parlamento, de la trafik-reguligo kaj de la lerneja administrado, sed nur 3 procentoj de la loĝantaro parolas ĝin. La franca lingvo estas la gepatra de la franc-maŭricianoj. Ĝin ankaŭ uzas la amasinformiloj. 80 procentoj de la gazetoj estas en la franca. La maŭricia kreola lingvo estas la nacia lingvo, parolata de la plimulto de la maŭricianoj. Preskaŭ la tuta loĝantaro scipovas kaj uzas la kreolan por komuniki. La plej multaj vortoj de tiu lingvo havas francan originon, pli ol 150 devenas de la angla, pli ol 50 de barataj lingvoj kaj kelkaj vortoj el la malagasa kaj el la ĉina.

Egale al multaj kreolaj lingvoj sur franca bazo, ankaŭ la maŭricia ofte kunigas artikolon kaj vorton; ekzemple: "liver" (vintro) devenas de "l'hiver" kaj la origino de "dilo" (akvo) estas "de l'eau". Prononco de kelkaj konsonantoj iom diverĝas de la franca lingvo; ekz: en "dimanche" (dimanĉo) la fina sono "ŝ" fariĝas "s" kaj en "jambon" (ŝinko) la komenca sono "ĵ" fariĝas "z".

Esperanto-muziko en Maŭricio

• Mary-Jane Gaspard; stilo segao; kanto: Nur Amiko [1]
• Negro Pou la Vi (Nigra por la vivo); stilo regeo; kanto: La Persisto [2]

Edukado

• ESSEC Business School

Transporto

La Internacia flughaveno Sir Seewoosagur Ramgoolam estas la ĉefa internacia flughaveno en Maŭricio. Ĝi situas je 48 km (30 mi) de la ĉefurbo Port-Luiso. La flughaveno havas rektajn flugojn al pluraj cellokoj en Afriko, Azio kaj Eŭropo.

Gazetaro

• L'Express
• Le Mauricien Arkivigite je 2011-01-03 per la retarkivo Wayback Machine
• Week-End Arkivigite je 2011-01-02 per la retarkivo Wayback Machine
• Week-End Scope Arkivigite je 2011-02-28 per la retarkivo Wayback Machine
• 5-Plus Dimanche
• MBC TV News
• Mauritius Arkivigite je 2011-01-02 per la retarkivo Wayback Machine

Eksteraj ligiloj

• http://www.islandinfo.mu
• http://www.gov.mu Arkivigite je 2008-02-03 per la retarkivo Wayback Machine (Registaro de Maŭricio)
• http://www.mauritius.net
• http://mbc.intnet.mu
• Retejo pri Kreol Morisyen Arkivigite je 2005-04-14 per la retarkivo Wayback Machine

Bildaro

• 

  Mapo de Maŭricio

• 

  Altoj super marnivelo

• 

  Emblemo de Maŭricio