Maŭricio
|
Tiu ĉi artikolo temas pri la insula respubliko Maŭricio en la Hinda Oceano. Por la samnoma administra regiono de la provinco Kebekio en Kanado vidu la paĝon Maŭricio (Kebekio), por la urbo en Svislando la paĝon Sankta Maŭrico, kaj por la kristana sanktulo laŭ kiu origine nomiĝis la loĝlokoj la artikolon Maŭrico. |
| Republic of Mauritius | |
| Maŭricio | |
|
|
|
| Detaloj | Detaloj |
| Nacia himno: Motherland Patrujo | |
| Nacia devizo: Stella Clavisque Maris Indici La Stelo kaj Ŝlosilo de la Hinda Oceano | |
| |
| Bazaj informoj | |
|---|---|
| Ĉefurbo | Port-Luiso, 20° 9′ S 57° 30′ O / 20.150 °S, 57.500 °O (mapo) |
| Oficiala(j) lingvo(j) | Neniu |
| Uzata(j) lingvo(j) | angla, franca |
| Plej ofta(j) religio(j) | Hinduismo, Kristanismo, Islamo |
| Areo % de akvo |
2 040 km² ? |
| Loĝantaro | 1 286 340 (2011) |
| Loĝdenso | 603 loĝ./km² |
| Horzono | +4 |
| Interreta domajno | mu |
| Landokodo | MU |
| Telefona kodo | 230 |
| Plej alta punkto | Piton de la Petite Rivière Noire |
| Plej malalta punkto | Hinda Oceano |
| Politiko | |
| Politika sistemo | respubliko |
| Ŝtatestro | Prithvirajsing Roopun |
| Ĉefministro | Sir Anerood Jugnauth |
| Nacia tago | 12-a de marto |
| Sendependiĝo disde Unuiĝinta Reĝlando | 12-a de marto 1968 |
| Ekonomio | |
| Valuto | Maŭricia rupio (MUR) (MUR) |
| MEP | laŭ 2012 |
| – suma | $ 11 466 Mio. |
| – pokapa | $ 8 850 |
.svg)
Maŭricio (angle Mauritius, france Maurice) estas lando de insuloj en la Hinda Oceano. La ĉefurbo estas Port-Luiso. La Respubliko Mauritius kunigas la insulojn Rodriges, ĉirkaŭ 560 km oriente kaj estas 104 km2 aree, la insuloj Agalega situantaj ĉirkaŭ 1,000 km norde de Maŭricio kaj Cargados Carajos je 430 km nordoriente de Maŭricio, ambaŭ kun totala terareo de 71.2 km2.[1][2]
Tie vivis iam la formortinta grandega nefluganta dido, kiu ne povis flugi kaj pereis, kiam homoj komencis vivi tie.
La popolo konsistas ĉefe el homoj devenaj el Barato kaj Madagaskaro. Religioj estas pluraj, sed kunekzistas harmonie.
Geografio[redakti | redakti fonton]
Maŭricio estas parto de la ekoregiono Sejŝelaj kaj maskarenaj humidaj arbaroj. Ĝi estas insulara ŝtato en la Hinda Oceano 868 kilometrojn oriente de Madagaskaro kaj 172 kilometrojn oriente-nordoriente de Reunio.
Urboj de Maŭricio[redakti | redakti fonton]
- Port-Luiso: 155 000 loĝ.
- Vacoas-Phoenix: 107 600 loĝ.
- Beau Bassin-Rose Hill: 96 000 loĝ.
- Quatre Bornes: 81 700 loĝ.
- Curepipe: 81 600 loĝ.
- Quartier Militaire: 32 600 loĝ.
- Mahébourg: 15 700 loĝ.
- Bambous: 13 600 loĝ.
- Moka: 8 800 loĝ.
- Grand Baie
Ekstera politiko[redakti | redakti fonton]
Maŭricio apartenas al la AKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de momente 77 nacioj el la regionoj Afriko, Karibio kaj la Pacifika Oceano.
La lingvoj de Maŭricio[redakti | redakti fonton]
Gravaj lingvoj krom la angla kaj la franca estas:
- Kreol Morisyen – maŭricia kreola lingvo, evoluinta el la franca
- Bhojpuri – la boĝpura lingvo, lingvo kiu devenas el Barato
- Tamila – la tamila lingvo, lingvo kiu devenas el Barato
- Urdua – la urdua lingvo, lingvo kiu devenas el Barato kaj Pakistano.
La lingva situacio de la malgranda insulo estas tre kompleksa. La angla estas la oficiala lingvo de la parlamento, de la trafik-reguligo kaj de la lerneja administrado, sed nur 3 procentoj de la loĝantaro parolas ĝin. La franca lingvo estas la gepatra de la franc-maŭricianoj. Ĝin ankaŭ uzas la amasinformiloj. 80 procentoj de la gazetoj estas en la franca. La maŭricia kreola lingvo estas la nacia lingvo, parolata de la plimulto de la maŭricianoj. Preskaŭ la tuta loĝantaro scipovas kaj uzas la kreolan por komuniki. La plej multaj vortoj de tiu lingvo havas francan originon, pli ol 150 devenas de la angla, pli ol 50 de barataj lingvoj kaj kelkaj vortoj el la malagasa kaj el la ĉina.
Egale al multaj kreolaj lingvoj sur franca bazo, ankaŭ la maŭricia ofte kunigas artikolon kaj vorton; ekzemple: "liver" (vintro) devenas de "l'hiver" kaj la origino de "dilo" (akvo) estas "de l'eau". Prononco de kelkaj konsonantoj iom diverĝas de la franca lingvo; ekz: en "dimanche" (dimanĉo) la fina sono "ŝ" fariĝas "s" kaj en "jambon" (ŝinko) la komenca sono "ĵ" fariĝas "z".
Esperanto-muziko en Maŭricio[redakti | redakti fonton]
- Mary-Jane Gaspard; stilo segao; kanto: Nur Amiko [1]
- Negro Pou la Vi (Nigra por la vivo); stilo regeo; kanto: La Persisto [2]
Edukado[redakti | redakti fonton]
Transporto[redakti | redakti fonton]
La Internacia flughaveno Sir Seewoosagur Ramgoolam estas la ĉefa internacia flughaveno en Maŭricio. Ĝi situas je 48 km (30 mi) de la ĉefurbo Port-Luiso. La flughaveno havas rektajn flugojn al pluraj cellokoj en Afriko, Azio kaj Eŭropo.
Gazetaro[redakti | redakti fonton]
- L'Express
- Le Mauricien Arkivigite je 2011-01-03 per la retarkivo Wayback Machine
- Week-End Arkivigite je 2011-01-02 per la retarkivo Wayback Machine
- Week-End Scope Arkivigite je 2011-02-28 per la retarkivo Wayback Machine
- 5-Plus Dimanche
- MBC TV News
- Mauritius Arkivigite je 2011-01-02 per la retarkivo Wayback Machine
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- http://www.islandinfo.mu
- http://www.gov.mu Arkivigite je 2008-02-03 per la retarkivo Wayback Machine (Registaro de Maŭricio)
- http://www.mauritius.net
- http://mbc.intnet.mu
- Retejo pri Kreol Morisyen Arkivigite je 2005-04-14 per la retarkivo Wayback Machine
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Ministry of Finance & Economic Development (2011). “Population and Vital Statistics – Republic of Mauritius, January – June 2011”. Alirita 15a de Novembro 2011.. Arkivigite je 2016-03-04 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ Geography − location. Government of mauritius. Alirita 4a de Januaro 2012. Arkivigite je 2012-11-14 per la retarkivo Wayback Machine
Bildaro[redakti | redakti fonton]
Mapo de Maŭricio
Altoj super marnivelo
Emblemo de Maŭricio
| ||||
| ||||||||||||
