Malsuprasoraba lingvo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Malsuprasorabe)
Malsuprasoraba
Dolnoserbšćina
lingvo • moderna lingvo
soraba lingvo
Parolata en Germanio
Regiono Malsupra Luzacio
Parolantoj 14 000
Skribo Latina alfabeto
Lingvistika klasifiko
Hindeŭropa lingvaro
Slava lingvaro
Okcidentslavaj lingvoj
Soraba lingvaro
Malsuprasoraba
Oficiala statuso
Oficiala lingvo en Malsupra Luzacio (Brandenburgio/Germanio)
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
  ISO 639-2 dsb
  ISO 639-3 dsb
  SIL dsb
  Glottolog lowe1385
Angla nomo Lower Sorbian
Franca nomo bas-sorabe
Vikipedio
vdr

La malsuprasoraba lingvo (malsuprasorabe dolnoserbšćina, germ. Niedersorbisch, pol. dolnołużycki, ĉeĥ. dolní lužická srbština) estas okcidentslava lingvo, kiu estas parolata en Malsupra Luzacio, en la ĉirkaŭaĵo de la urbo Chóśebuz (germane Cottbus).

Dulingva germana-malsuprasoraba ŝildo en Cottbus.

Fonetiko[redakti | redakti fonton]

La malsuprasoraba lingvo distingiĝas per kelkaj specifaj sonaj evoluoj kaj apartaĵoj, per kiuj ĝi diferencas de aliaj okcidentslavaj lingvoj.

Vokaloj[redakti | redakti fonton]

  • *ę > ě (sub akcento, ekz.: měso, rěd, pěś) resp. 'e (ekster akcento, ekz. śele)
  • 'e > 'a (wjas, njamaš)
  • *tṛt > t'art (kjarcma, gjarnc)
  • o (post labialoj kaj velaroj, kiuj ne staras antaŭ labialoj resp. velaroj, ĉiam sub akcento, kelkfoje ankaŭ ekster akcento) > ó (en dialektoj malsame prononcata kiel e, yó, ekz. *gora > góra [gera, gyra, góra].

Konsonantoj[redakti | redakti fonton]

  • *ť, *ď > ś, ź (śerpjeś, źěd)
  • konservita *''g'' (ekz. góra, glědaś, guska)
  • konservita palatala ŕ (parte ankaŭ kiel fina sono, ekz. buŕ, ceptaŕ)
  • malmoliĝo de *''š'', *''ž'' (ekz. šyroki, žyto)
  • ŝanĝiĝo č > c ("mazurado" (sorabe mazurěrowanje), ekz. cas, cesto, cytaś)
  • *kŕ, *pŕ, *tŕ > kś, pś, tś (kśikaś se, pśěza, tśi)
  • *kr, *pr, *tr > kš, pš, tš (kšej, pšawy, tšawa)
  • simpligo de la grupo *str > (sotša, wótšy)
  • konservo de la grupo *stŕ kiel stś (stśělaś, stśigaś)

Malsuprasoraba alfabeto[redakti | redakti fonton]

Malsuprasoraba alfabeto
a b c č ć d e ě f g h ch i j k ł l m n ń o p r ŕ s š ś t u w y z ž ź
A B C Č - D E - F G H Ch I J K Ł L M N - O P R - S Š Ś T U W Y Z Ž Ź

Lingvaj monumentoj[redakti | redakti fonton]

La plej malnova granda lingva monumento de la malsuprasoraba lingvo estas manskriba traduko de la Nova Testamento fare de Mikławš Jakubica el la jaro 1548. La unua presita malsuprasoraba libro estas malsuprasorabaj kantaro kaj kateĥismo de Albin Moller el la jaro 1574. Pliaj gravaj lingvaj monumentoj estas "Enchirideon Vandalicum" de Handrij Tara (1610) kaj manskriba gramatiko de Jan Chojnan (1650).

Literaturo[redakti | redakti fonton]

  • Muka, E., Historische Laut- und Formenlehre, Lipsk, 1891.
  • Serbski rěčny atlas, zwjazki 1–15. (laŭ la suprasoraba vikipedio)

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Vortaroj[redakti | redakti fonton]

Aliaj ligiloj[redakti | redakti fonton]