Mary Wortley Montagu
| Mary Wortley Montagu | ||
|---|---|---|
| ||
| Persona informo | ||
| Mary Montagu | ||
| Naskonomo | Mary Pierre | |
| Naskiĝo | 15-an de majo 1689 en Holme Pierrepont | |
| Morto | 21-an de aŭgusto 1762 (73-jaraĝa) en Vestministro | |
| Mortis pro | Naturaj kialoj  vd
| |
| Mortis per | Kancero vd
| |
| Tombo | Grosvenor Chapel, Mayfair (en)  vd
| |
| Lingvoj | angla vd | |
| Ŝtataneco | Reĝlando Anglio Reĝlando de Granda Britio vd
| |
| Familio | ||
| Patro | Evelyn Pierrepont, 1st Duke of Kingston-upon-Hull (en) vd
| |
| Patrino | Mary Feilding (en) vd
| |
| Gefratoj | William Pierrepont, Earl of Kingston (en) , Evelyn Pierrepont (en) kaj Frances Pierrepont (en) vd
| |
| Edz(in)o | Sir Edward Wortley Montagu (en) vd
| |
| Infanoj | Mary Stuart, Countess of Bute (en) , Edward Wortley Montagu (en) vd
| |
| Profesio | ||
| Okupo | esploristo redaktisto dramaturgo poeto verkisto vd
| |
| Laborkampo | Poezio kaj literatura aktiveco vd
| |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Damo Mary WORTLEY MONTAGU, denaske Pierrepont (n. la 26-an de majo 1689 en Thoresby, Nottinghamshire - m. la 21-an de aŭgusto 1762 en Londono) estis angla verkisto, poeto, kaj vojaĝantino.
La edzino de la ambasadoro de la Brita Imperio al la Otomana Imperio, membro de la brita supra klaso (el la familio de la duko; la edzo de ŝia filino estis ĉefministro John Stuart).
La leteroj, kiujn ŝi skribis dum sia restado en Konstantinopolo, kiuj estis publikigitaj postmorte kiel Turkaj Ambasadejaj Leteroj, famigis ŝin tra Eŭropo. Maria skribis amplekse pri sia sperto kiel virino en otomana Istanbulo. Post reveno al Anglio, ŝi dediĉis sian atenton al la edukado de sia familio antaŭ ol morti pro kancero en 1762.
Dum sia vivdaŭro, Lady Mary ankaŭ famiĝis kiel la centro de literatura kaj intelekta sceno konsistanta el poetoj kiel Alexander Pope, John Gay kaj Mary Astell. Damo Maria ankaŭ pledis por vakcinado kontraŭ variolo en Anglio.
Aldone al sia verkado, Maria ankaŭ estas internacie konata pro enkonduko kaj rekomendado de vakcinado kontraŭ variolo en Brition en 1721 post sia reveno el Turkio. Estis hazardo, ke ŝi ekinteresiĝis pri la malsano. Ŝi estis bela virino, kiu estis gvida figuro en la alta socio, sed havis sian vizaĝon malbeligita post kiam ŝi mem infektiĝis per variolo. Ŝi tiel sentis la malsanon korpe kaj anime, sed ekkonsciis ĉe grekaj kuracistoj en Istanbulo, ke oni povas atingi imunecon per injektado de la variola viruso al homoj tra tranĉo en la haŭto. Estis tiu scio, kvankam tiam oni ne sciis kial ĝi funkciis, kiu revenis al Anglio. Daŭris tempon antaŭ ol ĝi akiris ĝeneralan akcepton, sed ĉar Princo Vilhelmo (Q744541), filo de Reĝino Anna de Britio, mortis pro variolo en la aĝo de 11 jaroj, vakcinado fine atingis sukceson [1].
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ "How Mary Wortley Montagu's bold experiment led to smallpox vaccine – 75 years before Jenner", The Guardian, 28 March 2021.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Verkoj de Mary Wortley Montagu ĉe Projekto Gutenberg
- La Leteroj kaj Laboroj de Sinjorino Mary Wortley Montagu.
- Sinjorino Mary Wortley Montagu ĉe la 18-jarcenta Poezia Arkivo (ECPA)