Medioprotekta movado

Medioprotekta movado
politika movado • socia movado
Ideologio	naturprotektismo
Partoj Environmental movement in the United States (en) , environmental movement in South Africa (en) , Environmental movement in Australia (en) , Environmental movement in Switzerland (en) , Environmental movement in New Zealand (en) , environmentalism in China (en) kaj environmental campaign (en) vd

Tutmonda agada tago alvokante por klimata justeco ĉe la UN-Klimata Pintkunveno COP 15 en Kopenhago, 2009

La mediprotekta movado aŭ ekologia movado (familiare ankaŭ eko-movado), kiu ankaŭ inkluzivas naturprotektadon kaj verdan politikon, estas diversa filozofia. socia kaj politika movado okupiĝanta pri mediaj aferoj. Mediprotektistoj pledas por justa kaj daŭripova administrado de resursoj kaj respondeca uzado de la medio per ŝanĝoj en politikoj kaj individua konduto. La movado agnoskas la homaron kiel partoprenanton (anstataŭ malamikon) de ekosistemoj kaj fokusiĝas al ekologio, sano kaj homaj rajtoj. La mediprotekta movado estas internacia movado reprezentita de pluraj organizaĵoj, de korporacioj ĝis popolaj movadoj, kaj kiuj varias de lando al lando. Pro sia granda membraro, diversaj kaj fortaj kredoj, kaj foje konjekta naturo, la mediprotekta movado ne ĉiam konsentas pri siaj celoj. La movado ankaŭ inkluzivas aliajn movadojn kun pli specifa fokuso, kiel ekzemple la klimatmovado. En sia plej larĝa senco, la movado inkluzivas privatajn civitanojn, profesiulojn, religiajn sekvantojn, politikistojn, sciencistojn. neprofitcelajn organizaĵojn kaj individuajn aktivulojn.

Priskribo

Kvankam tradicioj kiuj valoris naturon ekzistis en diversaj kulturoj kaj historiaj periodoj, kiel ekzemple certaj religiaj praktikoj kaj indiĝenaj mondkonceptoj kiuj konsideris ĝin sankta, ĉi tiuj zorgoj ne generis vastan median konscion kapablan malhelpi ekosisteman degeneron. Nur en la  18-a jarcento, kun la Klerismo kaj la Industria Revolucio, komencis aperi pli sistemaj analizoj pri la negativaj efikoj de homa agado sur naturo. Dum ĉi tiu periodo, la unuaj protektitaj areoj estis kreitaj, specifa media leĝaro estis realigita, kaj komencaj ŝanĝoj en la administrado de naturaj rimedoj estis antaŭenigitaj.

La mediprotekta movado aperis kiel influa movado post la du Mondmilitoj, kiam evidentiĝis, ke la evolumodelo bazita sur kontinua kresko kaj intensa ekspluatado de naturaj rimedoj kaŭzis senprecedencan median degeneron. Ĉi tiu konscio markis la komencon de pli strukturita aliro al mediprotektado, implikante diversajn sciokampojn kaj generante kreskantan intereson en la amaskomunikiloj, akademiaj institucioj kaj internaciaj organizaĵoj.

Kiel socia movado, ĝi celas protekti la naturan mondon kontraŭ damaĝaj mediaj praktikoj por krei daŭripovan vivstilon (d:Q3569631). Ekologiistoj pledas por la daŭripova administrado de resursoj kaj la administrado de la medio per ŝanĝoj kaj en publika politiko kaj en individua konduto. Rekonante la homaron kiel partoprenanto en (ne malamiko de) ekosistemoj, la movado centriĝas ĉirkaŭ ekologio, sano, kaj ankaŭ homaj rajtoj.

La mediprotekta movado estas internacia movado, reprezentita de diversaj mediprotektaj organizaĵoj, de entreprenoj ĝis popolaj grupoj, kaj varias de lando al lando. Pro sia granda membraro, diversaj kaj fortaj kredoj, kaj foje konjekta naturo, la mediprotekta movado ne ĉiam estas unuiĝinta en siaj celoj. Plej vaste, la movado inkluzivas privatajn civitanojn, profesiulojn, religiajn fervorulojn, politikistojn, sciencistojn, neprofitcelajn organizaĵojn kaj individuajn aktivulojn kiel iaman senatanon de Viskonsino Gaylord Nelson kaj Rachel Carson en la 20-a jarcento.

Ekde la 1970-aj jaroj, publika konscio, mediaj sciencoj, ekologio kaj teknologio progresis por inkluzivi modernajn fokuspunktojn kiel ozona malplenigo, klimata ŝanĝo, acida pluvo, mutacia reproduktado, genetike modifitaj kultivaĵoj kaj genetike modifitaj brutaroj.

La klimata movado povas esti konsiderata kiel subtipo de la mediprotekta movado.

Tamen, la movado alfrontis signifan opozicion. Ĝiaj kritikoj pri la reganta evolumodelo generis politikan, ekonomian kaj socian reziston, kaj kelkaj el ĝiaj teorioj, kvankam subtenataj de scienco, ne ĉiam estis akceptitaj aŭ komprenitaj de la socio. Krome, ĝi alfrontas defiojn kiel nescio, manko de politika volo kaj ekonomiaj interesoj kontraŭaj al ĝiaj celoj. Malgraŭ tio, internaciaj organizaĵoj kaj famaj sciencistoj konsentas, ke la negativaj efikoj de homaj agadoj sur la medion estas alarmaj kaj postulas urĝan agadon por mildigi aŭ inversigi iliajn sekvojn, precipe fronte al kreskanta loĝantara premo kaj intensiĝanta klimata ŝanĝo.