Mekko
| Mekko | |
| arabe: مَكَّة المكرمة Makka al-Mukarrama | |
| urbo | |
 Moskeo Masĝid al-Haram, centro de Mekko
| |
| Oficiala nomo: مَكَّة المكرمة | |
| Ŝtato |  Sauda Arabio
|
|---|---|
| Duoninsulo | Araba duoninsulo |
| Regiono | Heĝazo |
| Emirlando | Emirlando Mekko |
| Historiaj regionoj | Unua Sauda ŝtato, Dua Sauda ŝtato |
| Antikva vojo | Incensa vojo |
| Memorindaĵoj | Masĝid al-Haram |
| Konstruaĵo | Kaaba |
| Situo | Mekko |
| - alteco | 300 m s. m. |
| - koordinatoj | 21° 25′ 21″ N 39° 49′ 34″ O / 21.42250 °N, 39.82611 °O (mapo) |
| Areo | 850,0 km² (85 000 ha) |
| Loĝantaro | 1 484 858 (2006) |
| Denseco | 1 746,89 loĝ./km² |
| Orogenenezo montariĝo |
Jabal al-Nour |
| Estiĝo | Abraham |
| Urbestro | Usama Al-Barr |
| Horzono | UTC (UTC+3) |
| Telefona antaŭkodo | +966-2 |
| Okazejo | Haĝo |
  Situo enkadre de Sauda Arabio
| |
 Situo enkadre de Azio
| |
 Vikimedia Komunejo: Mecca
| |
| Retpaĝo: www.holymakkah.gov.sa | |
Mekko, Mekao aŭ Mekka (arabe: مكة المكرمة, Makkah al-Mukarramah) estas urbo en la Heĝazo-regiono[1] kaj ĉefurbo de Mekka provinco de okcidenta Saudi-Arabio. La urbo situantas ĉe 70 km interne el Ĝido en mallarĝa valo ĉe alto de 277 m super marnivelo. Ties loĝantaro en 2012 estis ĉirkaŭ 2 milionoj da personoj, kvankam vizitantoj pli ol triobligas tiun nombron ĉiujare dum haĝo en la 12e islama luna monato de Dhu al-Hijjah.
Estas la plej sankta loko en la Islamo,[2] islamaj preĝantoj direktiĝas tien (kiblo) kaj pilgrimado al Mekao (haĝo) estas deva al ĉiuj povantaj Islamanoj.
Kiel naskoloko de Mohamedo kaj loko de la Mohameda unua revelacio de Korano (specife, ĉe kaverno ĉe 3 km el Mekko),[3][4] Mekko estas hejmo de Kaaba, majoritate priskribita kiel Iplej sankta loko en la Islamo, same kiel la direkto de la islama preĝo. Mekko estis delonge regata de la sukcedantoj de Mohamedo, nome mekkaj ŝarifoj, agadante ĉu sendependaj regantoj aŭ kiel subuloj de pli grandaj politikestroj. Ĝi estis absorbita de Saŭd-Arabio en 1925. En ties moderna periodo, Mekko suferis enorman etendon laŭ grando kaj infrastrukturo, hejmo de strukturoj kiaj la Abraj Al Bait, konata ankaŭ kiel Makkah Reĝa Horloĝtura Hotelo, nome la tria plej alta konstruaĵo en la mondo kaj la konstruaĵo kun la plej granda kvanto de plankareo. Pro ties etendo, Mekko ankaŭ perdis kelkajn historiajn strukturojn kaj arkeologiajn lokojn, kiaj la Fortikaĵo Ajjad.[5] Nune, pli ol 15 milionoj da islamanoj vizitas Mekkon ĉiujare, inklude kelkajn milionojn dum la kelkaj tagoj de la Haĝo.[6] Kiel rezulto, Mekko iĝis une el plej kosmopolitaj kaj diversaj urboj en la islama mondo,[7] spite la fakton ke oni malpermesas, ke ne-islamanoj eniru la urbon.[8][9]
Etimologio kaj uzokutimo
"Mekao" estas la konata formo de la anglalingva transliterumo por la araba nomo de la grandurbo, kvankam la oficiala transliterumo utiligita fare de la saudi-arabia registaro estas Makkah, kio estas pli proksime al la araba elparolo.[10][11] La vorto "Mekao" kutimis rilati al iu loko kiu altiras nombregojn de homoj, kaj pro tiu multaj islamanoj rigardas la uzon de tiu literumo por la grandurbo kiel ofensivon.[10] La saudi-arabia registaro adoptis Makkah kiel la oficialan literumon en la 1980-aj jaroj, sed ne estas universale konata aŭ uzita tutmonde..[10] La plena oficiala nomo estas Makkah al-Mukarramah ( مكة المكرمة, prononcita [makka lmukarrama] aŭ [makahalmukarrama]), kio signifas "Mekao la Honora", sed ankaŭ estas loze tradukita kiel "La Sankta Urbo Mekao".[10]
La malnova aŭ frua nomoj por la loko de Mekao estas Bakkah (ankaŭ transliterumita Baca, Bakaojn, Bakah, Bakka, Becca, Bekka, ktp.). [12][13][14] Ĝi estas arabalingva vorto, sed ĝia etimologio, kiel tiu de Mekao, estas obskura.[15] Ĝenerale supozata kiel sinonimo por Mekao, laŭdire estas pli specife la frua nomo por la valo situanta tie, dum islamaj teoriuloj ĝenerale uzas ĝin por rilati al la sankta areo de la grandurbo kiu tuj ĉirkaŭas kaj inkludas la Kaaba.[16]
La formo kiun Bakkah estas uzita por la nomo Mekao en la Korano en 3:96, dum la formo Mekao estas uzita en 48:24.[15][17] En malnovsudaraba lingvo, la lingvo en uzo en la suda parto de Arabio dum Mohamedo, la literoj bo kaj mo estis interŝanĝeblaj.[17] Aliaj referencoj al Mekao en la Korano (6:92, 42:5) nomas ĝin Umm al-Qura, kun la signifo "patrino de ĉiuj setlejoj."[17] Alia nomo de Mekao estas Tihamah.[18]
Alia nomo por Mekao, aŭ la naturo kaj montoj ĉirkaŭantaj ĝin, laŭ araba kaj islama tradicioj, estas Faran, rilatante al la Dezerto Farano menciita en la Malnova Testamento ĉe Genezo 21:21.[19] Araba kaj islama tradicioj diras ke la naturo ĉe Faran, larĝe parolante, estas la Tihamah kaj la ejo kie Iŝmael ekloĝis estis Mekao.[19] Yaqut al-Hamawi, la 12-a-jarcenta siria geografo, skribis ke Fārān estis "arabigita hebrea vorto. Unu el la nomoj de Mekao menciite en la Torao."[20]
Situo
La urbo troviĝas en la okcidenta flanko de la lando inter montoj en strikta valo en dezerto. Ruĝa Maro troviĝas je 80 km.
Trafiko
Mekao havas nek fervojon, nek flughavenon, nur simplajn ŝoseojn, kie nur privataj veturiloj trafikas. En la urbo metroo funkcias. Vizito de la neislamanoj estas malpermesita. Kelkaj tamen sekrete, kaŝe vizitis la urbon.
Historio
Laŭ islama tradicio, la historio de Mekao komenciĝis de Abrahamo, kiu konstruis la Kaaba-ŝtonon. Poste ĝi estis idolo de paganaj triboj. Antaŭ Mahometo la loko estis jam grava nodo de komercaj vojoj, same tiel Petra kaj Palmyra. Ptolemeo eble vokis la setlejon "Makoraban".
Mekko estis konkerita de islamanoj en la 11a de Decembro 629 AD (JK), 18a de Ramadano, 8 IK laŭ la araba kalendaro. Nur post la Adiaŭa Pilgrimado en 632 la praktiko de intermetado kalendara falis al maluzado. Muhammad startis la aferon la 6an de Ramadano kaj eniris en Mekko la 18an de Ramadano. La islama armeo eniris en Mekkon la 11an de Decembro 629 (18a de Ramadano 8 heĝiro). La eniro estis paca kaj sen sangoverŝo en tri sektoroj escepte ĉe tiu de la kolono de Ĥalid. Kontraŭislamanoj kiaj Ikrimah kaj Sufŭan arigis bandon de Kurejŝaj luktantoj kaj frontis la kolonon de Ĥalid. La Kurejŝoj atakis la islamanoj per glavoj kaj sagoj, kaj la islamanoj atakis la Kurejŝajn lokojn. Post mallongdaŭra bataleto la Kurejŝoj rezignis post esti perdintaj dekdu homojn. Islamaj perdoj estis nur du militistoj.
Mahometo deklaris Mekaon la plej sankta ejo de Islamo kaj la centro de islama pilgrimado. Ne haltas la pilgrimon la oftaj epidemioj kaj foje la terorismo.
Klimato
La dezerta urbo havas temperaturon averaĝe 23-35 °C. La altaj temperaturoj estas inter majo-oktobro. Jare pluvas po 110 mm-oj precipe inter novembro-januaro.
Servoj
En Mekao 5 hospitaloj, unusola universitato (de 1979) kaj aro da hoteloj funkcias.
Famulo
Vidu ankaŭ
- Medino
- Metroo de Mekao
- La fanatikismo aŭ Mahomedo la profeto estas tragedio de Voltaire, kies agado okazas dum sieĝo al Mekko fare de Mohamedo
Mekao
- ↑ (2001) Merriam-Webster's Geographical Dictionary. ISBN 0 87779 546 0.
- ↑ Nasr, Seyyed (2005). Mecca, The Blessed, Medina, The Radiant: The Holiest Cities of Islam. Aperture ISBN 0-89381-752-X
- ↑ Khan, A M. (2003) Historical Value Of The Qur An And The Hadith. Global Vision Publishing Ho, p. 26–. ISBN 978-81-87746-47-8.
- ↑ Al-Laithy, Ahmed. (2005) What Everyone Should Know About the Qur'an. Garant, p. 61–. ISBN 978-90-441-1774-5.
- ↑ Taylor, Jerome, "Mecca for the rich: Islam's holiest site 'turning into Vegas'", The Independent, 2011-09-24.
- ↑ A Saudi tower: Mecca versus Las Vegas: Taller, holier and even more popular than (almost) anywhere else, The Economist (2010-06-24), Cairo.
- ↑ Fattah, Hassan M.Islamic Pilgrims Bring Cosmopolitan Air to Unlikely City, New York Times (2005-01-20).
- ↑ Citaĵa eraro Malvalida etikedo
<ref>; neniu teksto estis provizita por ref-oj nomatajpeters 206; $2 - ↑ Esposito, John L.. (2011) What everyone needs to know about Islam. Oxford University Press. ISBN 9780199794133. “Mecca, like Medina, is closed to non-Muslims”.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 Ham, Anthony; Brekhus Shams, Martha and Madden, Andrew. (2004) Saudi Arabia. Lonely Planet. ISBN 1-74059-667-6.
- ↑ Long, David E.. (2005) Culture and Customs of Saudi Arabia. ISBN 978-0313320217.
- ↑ Kipfer, Barbara Ann. (2000) Encyclopedic dictionary of archaeology. Springer. ISBN 0-306-46158-7.
- ↑ Glassé, Cyril and Smith, Huston. (2003) The new encyclopedia of Islam. Rowman Altamira. ISBN 0-7591-0190-6.
- ↑ Phipps, William E.. (1999) Muhammad and Jesus: a comparison of the prophets and their teachings. Continuum International Publishing Group. ISBN 0-8264-1207-6.
- ↑ 15,0 15,1 Versteegh, Kees. (2008) C. H. M. Versteegh and Kees Versteegh: Encyclopedia of Arabic language and linguistics, Volume 4. Brill. ISBN 90-04-14476-5.
- ↑ Peterson, Daniel C.. (2007) Muhammad, prophet of God. Wm. B. Eerdmans Publishing, p. 22–25. ISBN 0-8028-0754-2.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 Philip Khûri Hitti. (1973) Capital cities of Arab Islam. University of Minnesota Press. ISBN 0-8166-0663-3.
- ↑ AlSahib, AlMuheet fi Allughah, p. 303
- ↑ 19,0 19,1 Sir Sayyid Aḥmad Khān. (1870) A series of essays on the life of Mohammad: and subjects subsidiary thereto. London: Trübner & co., p. 74–76.
- ↑ Firestone, Reuven. (1990) Title Journeys in holy lands: the evolution of the Abraham-Ishmael legends in Islamic exegesis. SUNY Press, p. 65, 205. ISBN 0-7914-0331-9.