Saltu al enhavo

Michel de Certeau

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Michel de Certeau
Persona informo
Michel de Certeau
Naskonomo Michel Jean Emmanuel de La Barge de Certeau
Naskiĝo 17-an de majo 1925 (1925-05-17)
en Chambéry
Morto 9-an de januaro 1986 (1986-01-09) (60-jaraĝa)
en Parizo
Mortis pro Naturaj kialoj Redakti la valoron en Wikidata vd
Mortis per Pankreata kancero Redakti la valoron en Wikidata vd
Religio katolikismo vd
Lingvoj franca vd
Ŝtataneco Francio Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater École pratique des hautes études
Literatura fakultato de Parizo - Doktoro
Pierre Mendès-France University (en) Traduki
Universitato Katolika de Liono
Saint-Sulpice Seminary (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo historiisto
pastro
universitata instruisto
filozofo
sociologo Redakti la valoron en Wikidata vd
Filozofo
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Michel de Certeau (la 17an de majo 1925 - la 9an de januaro 1986) estis jezuita pastro [1], filozofo kaj sociologio, unu el la plej grandaj teoriistoj en Francio en la 20-a jarcento. En siaj studoj li kombinis historion, sociajn sciencojn, la studon de religioj kaj la studon de diskurso [2][3].

Michel de Certeau estis naskita en 1925 en Chambery, Savoie. Li akiris eklektikan edukon kiel parto de la mezepoka tradicio. Li tiam studis ĉe la Universitato de Grenoble, Liono, de kie li ricevis sian akademian gradon en klasikaĵo kaj filozofio kaj studis la verkojn de Pierre Farbe [4]. Post tio, de Certeau ricevis religian edukadon en la grandurbo de Liono kaj aliĝis al la jezuita ordeno en 1950, kaj estis trejnita kiel pastro en 1956. Poste en la jaro de lia atestado, li estis unu el la fondintoj de la revuo "Christos", en kiu li estis aktiva plejparto de sia vivo. En 1960 li doktoriĝis ĉe Sorbono [5].

Lia filozofio

[redakti | redakti fonton]

De Certeau interesiĝis pri la praktikoj, kiuj akompanas la ĉiutagan vivon. Fremdigante ĉiutagajn situaciojn, li ekzamenis ligojn kiuj ekzistas inter fenomenoj. De Certeau rigardis rutinajn agojn - komencante per promenado laŭ la strato kaj veturado de la trajno, tra nutraĵaĉetado, voĉdonado ĉe la balotujo, ĝis enhospitaligo, ekmortiĝo kaj morto - kaj montris ŝablonojn kiuj ripetiĝas kaj kreas la manieron en kiu la praktikoj konsistigas la mozaikon de la vivo. Laŭ la klarigo de De Certeau, la ĉiutaga vivo malkaŝas multe da saĝo kaj tial ĝi ne povas esti metita en signifokadrojn [6].

En sia libro "La Invento de la Ĉiutago" De Certeau prezentis ĝin jene: "Kvankam la itineroj estas kunmetitaj de vortoj el akceptitaj lingvaĵoj (tiu de la televido, de la ĵurnalo, de la superbazaro aŭ de iu instituto) kaj kvankam la vortoj restas kondiĉigitaj de antaŭfiksita sintakso (provizoraj horaroj, paradigmataj ordoj de lokoj ktp.), la trajektorioj skizas la intrigojn de aliaj interesoj kaj pasioj kiuj ne estas determinitaj per la sistemoj en kiuj ili evoluas" (de Certeau 1974a, 1974b) [7].

En lia opinio, la uzo de ĉiutaga praktiko funkcias kiel formoj de rezisto al la domina kulturo. De Certeau argumentis ke ĉar ekzistas neniu absoluta opozicio al ĉefa kulturo, manipulaj uzoj de ĝiaj produktoj estas ĉiam kaj konstante kreitaj. Tiel la ĉiutaga praktiko funkcias kiel mekanismo de ribelo. Mikrorezisto al la potenco praktikita en la socio kreiĝas, laŭ De Certeau, per distordita legado de kanonikaj tekstoj, produktiva konsumado, kreado de legendoj per brikolado (Bricolage), kaj similaj, en maniero kiu ebligas evitadon de la domina ordo kultura [8].

Kune kun personecoj kaj skoloj kiel Michel Foucault, Pierre Bourdieu, Jacques Derrida kaj membroj de la Frankfurta Skolo, De Certeau estas konsiderita unu el la gvidantoj en diskursploro kaj kritika teorio. La novigado de De Certeau estis ke li prezentis mekanismojn de kontraŭdisciplino kreitaj per tiuj kaptitaj ene de la implica diskurso. Kontraŭdisciplinaj praktikoj efektive funkcias ene de la teknokrataj strukturoj kaj funkcias kiel speco de viruso, kiu eniras la ĉelon de organismo kaj ŝanĝas ĝiajn manierojn de funkciado. Laŭ De Certeau, la maniero de ĉiutaga rezisto estas nemezureble pli grava kaj pli forta ol la transformoj kiuj okazas en socio per revolucioj.

Gravaj verkaĵoj

[redakti | redakti fonton]

En la franca:

  • La Culture au Pluriel. Union Générale d'Editions,1974.
  • L'Ecriture de l'Histoire. Editions Gallimard. 1975.
  • La Fable Mystique. vol. 1, XVIe-XVIIe Siècle. Editions Gallimard. 1982.
  • Histoire et psychanalyse entre science et fiction. Editions Gallimard. 1987. (Rev.ed. 2002)
  • La Faiblesse de Croire. Edited by Luce Giard. Seuil. 1987.
  • L'Invention du Quotidien. Vol. 1, Arts de Faire. Union générale d'éditions 10-18. 1980.
  • With Dominique Julia and Jacques Revel. Une Politique de la Langue : La Révolution Française et les Patois, l'enquête de Grégoire. Gallimard. 1975.
  • La Possession de Loudun. Gallimard. 1970.

En la angla:

  • The Capture of Speech and Other Political Writings. Translated by Tom Conley. University of Minnesota Press. 1998.
  • The Certeau Reader. Edited by Graham Ward. Blackwell Publishers. 1999.
  • Culture in the Plural. Translated by Tom Conley. University of Minnesota Press. 1998.
  • Heterologies: Discourse on the Other. Translated by Brain Massumi. University of Minnesota Press. 1986.
  • The Mystic Fable, Volume One: The Sixteenth and Seventeenth Centuries. Translated by Michael B. Smith. University of Chicago Press. 1995, (ISBN 9780226100371).
  • The Mystic Fable, Volume Two: The Sixteenth and Seventeenth Centuries. Translated by Michael B. Smith. University of Chicago Press. 2015, (ISBN 9780226209135).
  • The Practice of Everyday Life. Translated by Steven Rendall. University of California Press. 1984.
  • With Luce Giard and Pierre Mayol. The Practice of Everyday Life. Vol. 2, Living and Cooking. Translated by Timothy J. Tomasik. University of Minnesota Press. 1998.
  • The Possession at Loudun. Translated by Michael B. Smith. University of Chicago Press. 2000, (ISBN 9780226100357).
  • The Writing of History. Translated by Tom Conley. Columbia University Press. 1988.

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. "Michel de Certeau." abART.
  2. Caves, R. W.. (2004) Encyclopedia of the City. Routledge, p. 166–167.
  3. Frijhoff, Willem. (16 March 2010) “6. Michel de Certeau (1925–1986)”, French Historians 1900-2000: New Historical Writing in Twentieth-Century France. John Wiley & Sons, p. 76–92. ISBN 978-1-4443-2366-5. OCLC 1039171649.
  4. Jesuites.com Arkivigite je 2011-09-10 per la retarkivo Wayback Machine
  5. Luce Giard, Michel de Certeau in the Americas. A conference in celebration of the 20th anniversary of Michel de Certeau’s death, Dept. of History, UC San Diego, February 25, 2006.
  6. (2006) “The Pleasantville Effect: Nostaliga and the Visual Framing of (White) Suburbia”, Western Journal of Communication 70, p. 212–33. doi:10.1080/10570310600843504. 144339746. 
  7. Certeau, Michel de. (1984) The Practice of Everyday Life. Berkeley: University of California Press, p. xvi, xix.
  8. Strangely Familiar: Design and Everyday Life, edited by Andrew Blauvelt, Walker Art Center. 2003.

Por plia legado

[redakti | redakti fonton]
  • Benjamins, Jacob. “The Politics of Wandering in Michel de Certeau.” Political Theology: The Journal of Christian Socialism 19, no. 1 (2018): 50–60.
  • Highmore, Ben.(2001). “Obligation to the Ordinary: Michel de Certeau, Ethnography and Ethics.” Strategies: Journal of Theory, Culture & Politics. 14, no. 2: 253–63.
  • Michel de Certeau: Analysing Culture. By Ben Highmore. Continuum. 2006.
  • Michel de Certeau: Interpretation and Its Other. By Jeremy Ahearne. Stanford University Press. 1996.
  • Michel de Certeau: Cultural Theorist. By Ian Buchanan. Sage Press. 2000.
  • Michel de Certeau-In the Plural. A special issue of South Atlantic Quarterly, edited by Ian Buchanan. Duke University Press. 2001.
  • Michel de Certeau. Lo storico smarrito. By Diana Napoli. Morcelliana. 2014
  • Michel de Certeau. Un teatro della soggettivita'., edited by Diana Napoli, a special issue of Aut Aut, 369. 2016.
  • Michel de Certeau. By Giuseppe Riggio. Morcelliana. 2016.