Militoj de nacia liberigo
Militoj de nacia liberigo aŭ naciliberigaj revolucioj estas konflikto luktataj de nacioj por akiri sendependecon. La termino estas uzata kongrue kun militoj luktataj kontraŭ eksterlandaj povoj (aŭ almenaŭ tiuj perceptitaj kiel eksterlandaj) por establi separatajn suverenajn ŝtatojn por la ribela nacieco. El diferenca vidpunkto, tiaj militoj estas nomataj insurekcioj, ribeloj, aŭ militoj de sendependiĝo.[1] gerilaj aŭ nesimetriaj militoj estas terminoj ofte uzataj de grupoj konsiderataj kiel naciaj liberigaj movadoj, ofte kun subteno de aliaj ŝtatoj.
La termino "militoj de nacia liberigo" estas plej ofte uzata por tiuj luktataj dum la movado de malkoloniigo. Ĉar tiuj estis okazintaj ĉefe en la tria mondo kontraŭ potencoj de Okcidento kaj ties ekonomia influo kaj kiel grava aspekto de la Malvarma Milito, la propra frazo mem estis ofte rigardita kiel partieca aŭ pejorativa.[2] Kelkaj el tiuj militoj estis ĉu parole ĉu materiale subtenita de Sovetunio, kiuj montris sin kiel kontraŭimperiisma potenco, subtenante la anstataŭon de okcident-apogitaj registaroj per lokaj komunistoj aŭ per aliaj kontraŭ-okcidentaj partioj.[1][3] Tamen, tio ne ĉiam estis garantio de soveta influo en tiuj landoj. Aldone kaj konkurence kun Sovetunio, ankaŭ la Popola Respubliko Ĉinio prezentis sin kiel modeloj de sendependigaj naciismaj disvolvigoj for de la influo de Okcidento, partikulare helpante longdaŭrajn malamikecojn pro kio ili estis rigarditaj kiel minaco por la okcidentaj potencoj, dum ili uzis siajn rimedojn por politike, ekonomie kaj milite helpi movadoj kiel en Vjetnamio. En Januaro 1961 la sovetunia ĉefministro Nikita Ĥruŝĉev promesis subtenon por la "militoj de nacia liberigo" tra la tuta mondo.[4]
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ 1,0 1,1 Rubinstein, Alvin Z. (1990). Moscow's Third World Strategy. Princeton University Press. p. 80. ISBN 0-691-07790-8.
- ↑ McNamara, Robert S. (1965-08-30). “Buildup of U.S. Forces in VietNam, Statement by Secretary of Defense, Robert S. McNamara, Before the Subcommittee on Department of Defense Appropriations of the Senate Committee on Appropriations on August 4, 1965”, Department of State Bulletin, p. 369. Alirita 2010-07-16.. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2021-11-27. Alirita 2022-10-27.
- ↑ Ballard, Chet. (1997) The Student's Companion to Sociology. Wiley-Blackwell. ISBN 0-7567-7867-0.
- ↑ (1980) “Wars of National Liberation—Insurgency”, Air University Review (Septembro–Oktobro). Alirita 2010-07-16.. Arkivigite je 2017-01-13 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2017-01-13. Alirita 2021-04-04.
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- Boleslaw Adam Boczek. (2005) International law: a dictionary. Scarecrow Press, p. 86. ISBN 978-0-8108-5078-1.
- Malanczuk, Peter Autor. (1997) Akehurst's Modern Introduction to International Law. Routledge. ISBN 978-0-415-11120-1.
- Mitchell, Thomas G.. (2000) Native vs. settler: ethnic conflict in Israel/Palestine, Northern Ireland, and South Africa, ‑a eldono, Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-31357-8.
- Richard H. Shultz. (1988) The Soviet Union and revolutionary warfare: principles, practices, and regional comparisons. Hoover Press. ISBN 978-0-8179-8711-4.
- Wilson, Heather A.. (1990) International law and the use of force by national liberation movements, ‑a eldono, Oxford University Press. ISBN 978-0-19-825662-5.