Nacia Prisana Servo de Britio
| Nacia Prisana Servo de Britio | |||||
|---|---|---|---|---|---|
_logo.svg){kind=logo}
| |||||
| national health service | |||||
| Komenco | 5-a de julio 1948 vd | ||||
| Antaŭe | National Radium Trust vd | ||||
| Lando(j) | Unuiĝinta Reĝlando (Britio) vd | ||||
| |||||
| Retejo | Oficiala retejo | ||||
Aug2005.jpg)
La Nacia Prisana Servo de Britio - angle simple National Health Service, mallonge NHS – estas tegmenta termino de la plurparta ŝtata prisana servo de la Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Nord-Irlando (en Esperanto kutime mallongata Britio).
Ĝi konsistas el kvar memstaraj organizaĵoj:
- NHS, National Health Service en Anglio
- NHS Wales en Kimrio (kimre: GIG Cymru, Gwasanaeth Iechyd Gwladol Cymru)
- NHS Scotland en Skotlando (skotgaele: SNS Alba, Seirbheis Slàinte na h-Alba)
- HSC, Health and Social Care en Northern Ireland en Nordirlando
La servo aŭ fakte la kvar sendependaj servoj en 1948[1][2] post la Dua Mondmilito fondiĝis fare de la tiama ministro pri sano Aneurin Bevan surbaze de tiutempa scienca raporto de William Henry Beveridge, kiu tre postulis tian ŝtatan servon. La servoj financiĝas per ŝtataj impostoj (kaj ne kiel en aliaj landoj per financoj de devigaj aŭ libervolaj prisanaj asekuroj) kaj ofertas al ĉiu persono loĝanta en Britio medician servon (trovon de medicinaj diagnozoj kaj realigon de medicinaj terapioj) en "unua sektoro" (familiaj kuracistoj) kaj "dua sektoro" (malsanulejoj). Vojaĝantoj el la Eŭropa Unio respektive el la Eŭropa Ekonomia Areo en medicine urĝaj situacioj same havas rajton de senkosta medicina servo.
Internacie, aparte en la germanlingvaj landoj de centra Eŭropo, la Nacia Prisana Servo havas tendence negativan renomon; tion precipe kaŭzas la ofte longa atendaj periodoj antaŭ medicinaj terapioj en malsanulejoj, kaŭzitaj pro manko de fakaj kuracistoj.[3]
La postdiploma plueduko de la kuracistoj en Britio dum la lastaj jaroj profunde ŝanĝiĝis. Registara programo tiucela, nomata MMC (angle Modernising Medical Careers, do "modernigante medicinajn karierojn")[4] renkontis fortajn protestojn inter la kuracistoj de Britio.
Celata reformo de la prisana servo de 2010 ĝis 2015[redakti | redakti fonton]
La ekde majo 2010 reganta ĉefministro de Britio David Cameron klopodas realigi reformon de la sistemo, kiun li mem nomis la "plej radikalan reformon de la Nacia Prisana Servo ekde jardekoj". Celo estu malebligi plian kreskon de la prisana servo, malaltigi la kostojn de ĉiujare laŭ la stato de 2011 x miliardoj da britaj pundoj (115 miliardoj da €) ĝis la jaro 2015 je malkresko de po jaro x miliardoj da pundoj (18 miliardoj da €) kaj ĉefe reorganizi la administradon de la servo, kiu ĝis tiam direktigis la disdonon de la financoj al la unuopaj servaj unuoj.
Laŭ la planoj la reformoj celas forigi 24 000 laborlokojn en la antaŭaj regionaj administraj unuoj de la servo. Anstataŭe familiaj kuracistoj rekte ricevu monon el centra ŝtata buĝeto de sume 80 miliardoj da britaj pundoj (x milardoj da €). La familiaj kuracistoj mem serĉu la plej taŭgan hospitalon por siaj pacientoj kaj mem pagu la hospitalajn terapiojn el sia buĝeto. Per tio plifortiĝu la konkurenco de ŝtataj kaj privataj medicinaj servoj.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ artikolo "The NHS at 60: key moments in the NHS and health care history" [angle: "la nacia prisana servo 60-jara: ŝlosilaj momentoj en la servo kaj en la historio de sana prizorgo"] en la gazeto Financial Times
- ↑ artikolo "How the Medical Aid Society started..." Arkivigite je 2009-03-11 per la retarkivo Wayback Machine [same angle: "kiel la societo pri medicina helpo ekfunkciis…"] en la prihistoria retejo Cradle of NHS ["lulilo de la Nacia Prisana Servo]
- ↑ Luigi Siciliani kaj Jeremy Hurst: anglalingva artikolo "Explaining Waiting Times Variations for Elective Surgery across OECD Countries [do "klarigante variaĵojn de atendotempoj por elektebla ĥirurgio en diversaj OEKE-landoj] (teksto en formato PDF; 426 kB) en la retejo de la internacia organizaĵo OEKE, stato de oktobro 2003
- ↑ retejo de la programo Modernising Medical Careers (klarigon vidu tekste). Arkivita el la originalo je 2013-09-05. Alirita 2014-04-09.
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- eseo de la institucio British Medical Association (brita asocio de medicinistoj): Academic medicine in the NHS: driving innovation and improving healthcare[rompita ligilo] [angle: "akademia medicino en la Nacia Prisana Servo: aktivigante novigon kaj plibonigante sanan prizorgon"], julio 2008
- eseo de la institucio Department of Health (la ŝtata ministerio pri sano): Sixty years of the National Health Service: a proud past and a healthy future[rompita ligilo] [same angle: "60 jaroj de la Nacia Prisana Servo: fiera pasinto kaj sana estonto"], julio 2008