Saltu al enhavo

Nicolae Iorga

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Nicolae Iorga
Persona informo
Nicolae Iorga
Naskiĝo 5-an de junio 1871 (1871-06-05)
en Botoșani
Morto 27-an de novembro 1940 (1940-11-27) (69-jaraĝa)
en Strejnicu
Mortis pro Hommortigo Redakti la valoron en Wikidata vd
Mortis per Pafvundo Redakti la valoron en Wikidata vd
Tombo Tombejo Bellu Redakti la valoron en Wikidata vd
Religio Rumana Ortodoksa Eklezio vd
Lingvoj germanafrancarumana vd
Ŝtataneco Unuiĝintaj Princlandoj
Reĝlando Rumanio Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater universitato Aleksandro Johano
Humboldt-Universitato en Berlino
Universitato de Lepsiko
École pratique des hautes études Redakti la valoron en Wikidata vd
Partio Democratic Nationalist Party (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Subskribo Nicolae Iorga
Familio
Edz(in)o Ecaterina Iorga (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Infanoj Liliana Iorga (mul) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo politikisto
ĵurnalisto
literaturkritikisto
dramaturgo
orientalisto
verkisto de porinfana literaturo
biografo
klasikisto
tradukisto
literaturhistoriisto
historiisto
geopolitikisto
lingvisto
filozofo
poeto
historiisto de Orienta Eŭropo
verkisto
universitata instruisto Redakti la valoron en Wikidata vd
Laborkampo Historio, politiko, kreiva kaj profesia verkado, literatura kritiko, memoir literature (en) Traduki kaj poezio Redakti la valoron en Wikidata vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Nicolae IORGA (n. la 17-an de januaro 1871 en Botoșani - m la 27-an de novembro 1940 en Ploiești) estis rumana historiisto, verkisto kaj politikisto.

Unu el la fondintoj de la Nacia Demokrata Partio ( Partidului Naționalist-Democrat ). En 1931-1932 li estis ĉefministro kaj ministro pri publika edukado. Prezidanto de la Senato de Rumanio (1939).

Iorga studis en Iași, Parizo, Berlino kaj Leipzig kaj fariĝis membro de la Rumana Akademio en 1893, la saman jaron kiam li ricevis sian doktorecon pri filozofio.

Post sia doktoriĝo, Iorga estis nomumita koresponda membro de la Rumana Akademio , fariĝante plena membro en 1911. Li fondis la literaturan movadon " semănătorismo " (de la nomo de la revuo "Sămănătorul" - semanto).

En 1913, li fondis la unuan "Instituton por Sudorienteŭropaj Studoj" (ISSEE) en Bukareŝto por plifortigi la rolon de Rumanio en Balkanio, tiel fariĝante pioniro de Balkanologio.

Komencante kiel marksisto, Iorga fariĝis ekstremdekstra populisto. Li estis elstara figuro en la partio Nacia Renesanca Fronto, kiu subtenis la politikojn de reĝo Karolo la 2-a.

Per siaj disĉiploj kaj aliaj fervoruloj, li lasis sian spuron, sen rekte aperi, sur la tre grava agrara reformo de 1918 (kiam la grandaj bienoj estis dividitaj).

Kiel elektita membro de la pligrandigita unua rumana parlamento, li estis prezidanto de la Deputita Ĉambro en 1919–20.

Dum la nacifaŝista regado, li estis devigita forlasi Bukareŝton, li estis kidnapita kaj mortigita de legianoj de la Fera Gvardio survoje.

Li estas entombigita en Bukareŝto, en la Tombejo Bellu.

Aŭtoro de granda nombro da verkoj pri la historio de Rumanio, Turkio, Balkanio, kaj la historio de la rumana literaturo .

Interalie, Iorga fondis arkeologian instituton en Sarande kaj malkovris la unuan skriban dokumenton en la albana lingvo.

  • Bizanco post Bizanco
  • Historio de la Otomana Imperio (en 5 volumoj)
  • Historio de la Rumanoj (en 10 volumoj)
  • Esplorado kaj dokumentoj pri la historio de la rumanoj (en 25 volumoj)

Lia portreto estis prezentita sur la rumanaj 10.000-lejaj monbiletoj de 1999, kaj poste sur la 1-leŭa monbileto de 2005.

Referencoj

[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]