Osman la 1-a
| Osman la 1-a | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| عُثمان غازى | |||||
| Naskiĝo | 30-an de novembro 1258 en Söğüt | ||||
| Morto | 21-an de aŭgusto 1324 (65-jaraĝa) en Söğüt | ||||
| Tombo | Bursa vd | ||||
| Religio | islamo vd | ||||
| Lingvoj | malnova anatolia turka lingvo • araba vd | ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Otomana dinastio vd | ||||
| Patro | Ertuğrul vd | ||||
| Patrino | Halime Hatun vd | ||||
| Edz(in)o | Rabia Bala Hatun • Mal hatun vd | ||||
| Infanoj | Orhan • Alaeddin Pasha • Fatma Hatun vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | reganto vd | ||||
| |||||
Sultano de la Otomana imperio .svg){kind=small}
| |||||
| Dum | 1299-1326 | ||||
| Antaŭulo | - | ||||
| Sekvanto | Orhan la 1-a | ||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Osman la 1-a aŭ Osman Ghazi (en otomana turka: عثمان غازى, latinigita: ʿOsmān Ġāzī; en turka: I. Osman aŭ Osman Gazi; mortis en 1323/4),[1][2] foje transliterumita arkaike kiel Othman, estis la estro de la tribo Kaji kaj la fondinto de la Otomana dinastio. La dinastio kiu portas lian nomon poste establis kaj regis en la Otomana Imperio (unue konata kiel Otomana Bejlik aŭ Emirlando). Tiu ŝtato, kvankam dekomence malgranda Turkomana[3] princlando dum la vivo de Osman, transformiĝis en monda imperio dum la jarcentoj post lia morto.[4] Ĝi ekzistis ĝis tuj post la fino de la Unua Mondmilito.
Pro la malabundo de historiaj fontoj datataj el lia vivodaŭro, tre malmulte certa informo pri Osman survivis. Eĉ ne unusola verkita fonto survivas el la regotempo de Osman,[5] kaj la Otomanoj ne registris la historion de la vivo de Osman ĝis la 15-a jarcento, pli ol cent jarojn post lia morto.[6] Pro tio, historiistoj trovas tre defia diferencigi inter fakto kaj mito en la multaj historioj kiujn oni rakontas pri li.[7] Unu historiisto eĉ deklaris tion malebla, priskribante la periodon de la vivo de Osman kiel "nigra truo".[8]
Laŭ lasta Otomana tradicio, la prauloj de Osman estis posteuloj de la Kayı tribo de Oguzaj Tjurkoj.[9] Tamen, multaj fakuloj pri fruaj Otomanoj konsideras tion kiel posta inventaĵo por plifortigi la dinastian legitimecon.[9]
La Otomana princlando estis unu el multaj Anatoliaj bejliklandoj kiuj aperis en la dua duono de la 13a jarcento. Situa en la regiono Bitinio en la nordo de Malgranda Azio, la princlando de Osman trovis sin aparte bone lokigita por lanĉi atakojn al la tiam jam vundebla Bizanca Imperio, kion liaj posteuloj finfine konkeros.
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Kermeli, Eugenia. (2009) “Osman I”, Encyclopedia of the Ottoman Empire. “Reliable information regarding Osman is scarce. His birth date is unknown and his symbolic significance as the father of the dynasty has encouraged the development of mythic tales regarding the ruler's life and origins; however, historians agree that before 1300, Osman was simply one among a number of Turkoman tribal leaders operating in the Sakarya region.”.
- ↑ Kafadar, Cemal. (1995) Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State, p. 16. “By the time of Osman's death (1323 or 1324)...”.
- ↑ “Osman I”, Encyclopedia Britannica. Osman I, also called Osman Gazi, (born c. 1258—died 1324 or 1326), ruler of a Turkmen principality in northwestern Anatolia who is regarded as the founder of the Ottoman Turkish state.
- ↑ The Ottoman Empire, 1700-1999, Donald Quataert, p. 4, 2005
- ↑ Kafadar, Cemal. (1995) Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State, p. xii. “There is still not one authentic written document known from the time of ʿOsmān, and there are not many from the fourteenth century altogether.”.
- ↑ Kafadar, Cemal. (1995) Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State, p. 93.
- ↑ Finkel, Caroline. (2005) Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire, 1300-1923. Basic Books, p. 6. ISBN 978-0-465-02396-7. “Modern historians attempt to sift historical fact from the myths contained in the later stories in which the Ottoman chroniclers accounted for the origins of the dynasty[.]”.
- ↑ Imber, Colin. (1991) The Ottoman Emirate (1300-1389). Crete University Press. “Almost all the traditional tales about Osman Gazi are fictitious. The best thing a modern historian can do is to admit frankly that the earliest history of the Ottomans is a black hole. Any attempt to fill this hole will result simply in more fables.”.
- ↑ 9,0 9,1 Kafadar, Cemal (1995). Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State. p. 122. Lowry, Heath (2003). The Nature of the Early Ottoman State. SUNY Press. p. 78. ISBN 0-7914-5636-6. Rudi Paul Lindner (1983). Nomads and Ottomans in Medieval Anatolia. Indiana University Press. p. 10.
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- Lindner, Rudi P. (1983). Nomads and Ottomans in Medieval Anatolia. Bloomington: Indiana University Press. ISBN 0-933070-12-8.
- Imber, Colin (1987). "The Ottoman Dynastic Myth". Turcica. 19: 7–27. doi:10.2143/TURC.19.0.2014268.
- Zachariadou, Elizabeth, ed. (1991). The Ottoman Emirate (1300-1389). Rethymnon: Crete University Press.
- Kafadar, Cemal (1995). Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-20600-7.
- Lowry, Heath (2003). The Nature of the Early Ottoman State. Albany: SUNY Press. ISBN 0-7914-5636-6.
- Finkel, Caroline (2005). Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire, 1300-1923. New York: Basic Books. ISBN 978-0-465-02396-7.
- İnalcik, Halîl (2007). OSMAN I - Artikolo publikigita en la 33a volumo de la Turka Enciklopedio de Islamo (en turka). 33. Istanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi. pp. 443–453.
- Murphey, Rhoads (2008). Exploring Ottoman Sovereignty: Tradition, Image, and Practice in the Ottoman Imperial Household, 1400-1800. London: Continuum. ISBN 978-1-84725-220-3.
- Imber, Colin (2009). The Ottoman Empire, 1300-1650: The Structure of Power (2a eld.). New York: Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-57451-9.
- Kermeli, Eugenia (2009). "Osman I". In Ágoston, Gábor; Masters, Bruce (eld.). Encyclopedia of the Ottoman Empire. New York: Facts on File. pp. 444–6. ISBN 978-0-8160-6259-1.
- Fleet, Kate (2010). "The rise of the Ottomans". En Fierro, Maribel (eld.). The New Cambridge History of Islam. 2. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 313–331. ISBN 978-0-521-83957-0.