Ossolineum
| Ossolineum | ||
|---|---|---|
| biblioteko | ||
 | ||
 | ||
| eldonejo • kultura institucio [+] | ||
| Lando | Pollando | |
| Situo | Vroclavo | |
| - koordinatoj | 51° 6′ 49″ N, 17° 2′ 12″ O (mapo)51.1136111117.03666667Koordinatoj: 51° 6′ 49″ N, 17° 2′ 12″ O (mapo) | |
| Estiĝo | 1827 | |
|
||
|
||
 |
||
| Ossolineum | ||
 Vikimedia Komunejo: Ossolineum [+] |
||
| En TTT: Oficiala retejo [+] | ||
Ossolineum (pole Zakład Narodowy im. Ossolińskich (ZNiO), Ossolineum) estas pola scienca kaj kultura instituto, kiu ĝis la jaro 1945 troviĝis en Lvovo kaj poste estis translokigita al Vroclavo.
Ĝi estis unu el la plej gravaj centroj de la pola kulturo, pri kio decidis antaŭ ĉio riĉaj bibliotekaj kolektoj, laŭ la valoro la dua en Pollando post Jagelona Biblioteko en Krakovo. Fonto de ties vivteno estis enspezoj de bienoj de la fondisto, estrataj de ĝisvivaj kuratoroj.
Post ekziligo de poloj el Lvovo kaj forpreno de la urbo disde Pollando en 1945 Ossolineum estis translokigita al Vroclavo, kie ĝi troviĝas ĝis hodiaŭ. En konstruaĵo de la nuna Ossolineum antaŭ la dua mondmilito estis katolika gimnazio je la nomo al sankta Matiaso (Matthiasstift) de la tiam germanlingva urbo Breslaŭo, kaj pli frue monaĥejo de la kavalira ordeno de krucanoj kun ruĝa stelo.
En la informkesto la bildo montras la eksan katolikan gimnazion sankta Matiaso en Breslaŭo, nun sidejo de la instituto
Historio[redakti | redakti fonton]
Ĝi estis transdonita por la Pola Nacio en 1817 de Józef Maksymilian Ossoliński, malfermita en 1827 en Lvovo. Ĝis 1939 ligis en si bibliotekon, eldonejon kaj Muzeon de Princoj Lubomirski, rabitan de Ukraina Soveta Socialisma Respubliko, poste parte restituita post la konfisko.
De la fondo ĝis 1945 Ossolineum troviĝis en antaŭa monaĥejo kaj preĝejo de karmelaninoj ĉe la strato Ossolińskich 2 en Lvovo. Post la unua dispartigo de Pollando kaj likvido de multaj monaĥejoj de aŭstra imperiestro Jozefo la 2-a la konstruaĵoj estis ruinigitaj. Ilia rekonstruo estis verko de interalie Jozefo Bem kaj Jerzy Głogowski – konstruisto, pentristo kaj grafikisto, kiu al Lvovo alvenis de Krakovo. Al la institucio kiel apartan tuton oni alligis en 1823 la muzeon de arto, fonditan de princo Henryk Lubomirski.
Ossolineum en la periodo de tiutempa Reĝlando de Galicio kaj Lodomerio sub la aŭstra aneksaĵo fokusigis la polan intelektan movadon kaj estis unu el la plej gravaj centroj de la laboro pri konstruo de la pola kulturo dum la dispartigoj de Pollando-Litovio kaj altrudita germanigo de poloj sur la pola teritorio. Ĝi trapasis periodon de reprezalioj forme de policaj traserĉoj kaj arestado de engaĝitaj tie laborantoj.
Laŭ intenco de la fondinto Ossolineum iĝis unu el la plej gravaj centroj de la esploro pri historio kaj la pola literaturo, pro tio, ke ĝi disponas pri unu el la plej grandaj libraroj en Pollando kaj grandega nombro de manuskriptoj kaj aŭtografoj, en tio de mezpokaj manuskriptoj kaj la plej malnovaj presaĵoj.
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- Zarys dziejów ZNiO Skizo pri la historio de Ossolineum