Valero-nitrilo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Pentano-nitrilo)
Pentano-nitrilo
Butila cianido
Plata kemia strukturo de la
Valero-nitrilo
Butila cianido
Tridimensia kemia strukturo de la
Valero-nitrilo
Alternativa(j) nomo(j)
  • Butil-cianido
  • Pentano-nitrilo
  • Ciano-butano
  • Penta-nitrilo
Kemia formulo
C5H9N
CAS-numero-kodo 110-59-8
ChemSpider kodo 7770
PubChem-kodo 8061
Merck Index 15,10091
Fizikaj proprecoj
Aspekto senkolora likvaĵo
Molmaso 83.134 g·mol-1
Denseco 0.8164g cm−3
Fandpunkto -96.2 °C
Bolpunkto 141.3 °C
Refrakta indico  1,3962
Memsparka temperaturo 34 °C[1]
Solvebleco Akvo:Nesolvebla g/L
Mortiga dozo (LD50) 0.19 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R10 R25
Sekureco S16 S36/37/39 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
02 – Treege brulema 06 – Venena substanco
07 – Toksa substanco
GHS Signalvorto Damaĝo
GHS Deklaroj pri damaĝoj H226, H301, H302[2]
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P210, P233, P240, P241, P242, P243, P264, P270, P280, P301+310, P301+312, P303+361+353, P321, P330, P370+378, P403+235, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Valero-nitrilo estas organika komponaĵo konsistanta je unu nitrila grupo (CN) ligita al butila radikalo. Samkiel aliaj nitriloj, valero-nitrilo povas polimerizi en ĉeesto de metaloj kaj kelkaj metal-komponaĵoj. Ili estas neakordigeblaj kun acidoj. Valero-nitrilo kun aliaj oksidigagentoj povas rezulti en tre eksplodaj reakcioj.

Ĝi povas estigi peroksidojn kaj epoksidojn en ĉeesto de aliaj oksidigagentoj. Kombinado de bazoj kaj nitriloj povas doni cianidan acidon. Nitriloj estas hidrolizeblaj kaj en acidaj kaj en bazaj solvaĵoj por doni karboksilatajn acidojn aŭ salojn de karboksilataj acidoj. Nitriloj eksplode reakcias kun reduktagentoj.

Ĝi produktiĝas ekzemple per Amonia valerato varmigita kun fosfora kvinoksido.

Sintezo[redakti | redakti fonton]

Sintezo 1[redakti | redakti fonton]

Sintezo de valero-nitrilo
Sintezo de Valero-nitrilo ekde la butil-klorido.

Sintezo 2[redakti | redakti fonton]

Sintezo de valero-nitrilo
Sintezo de Valero-nitrilo ekde la 1-butanolo.

Reakcio[redakti | redakti fonton]

  • Valero-nitrilo reakcias kun butil-amino en ĉeesto de rodia katalizilo por doni butil-pentilaminon.:[3]
Reakcio kun Valero-nitrilo
Reakcio de Valero-nitrilo donante butil-pentil-aminon.

Literaturo[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. Caslab. Arkivita el la originalo je 2017-08-05. Alirita 2017-08-05.
  2. Pubchem
  3. New Pathways for Organic Synthesis: Practical Applications of Transition Metals, H.M. Colquhoun, J. Holton, D.J. Thompson, M.V. Twigg