Petroșani

Petroșani
Urbo
municipo de Rumanio • urbo
Ĝemelurboj Várpalota vd
Lando	Rumanio
Distrikto	distrikto Hunedoara
Alinome	Petrozsény (hungare), Petroschen (germane)
Iama hungara departemento	Hunyad
Situo	45° 25′ N, 23° 22′ O (mapo)45.41222222222223.373333333333
Petroșani (Rumanio) DMS
Alto super maro	609 m
Poŝtkodo	332005-332013
Loĝantaro	37,160 (en 2011; 43.197 en 2009)
Kodo laŭ SIRUTA	86990

Petroșani [petroŝanj] (hungare: Petrozsény [petroĵenj]) estas urbo en Rumanio ĉe la rivero Orienta Jiu en la Petroșani-baseno. Administre apartenas al ĝi Dâlja Mare, Dâlja Mică, Peștera kaj Slătinioara.

Petroșani sude limas al la najbara distrikto Gorj kaj ampleksas parteton de la tiea nacia parko Defileul Jiului.

Loĝantaro

En 1910 ĝi havis 12 193 loĝantojn (hungaroj, rumanoj, germanoj); en 1992 estis jam 52 290 (rumanoj, 11 % da hungaroj). Ĝi estas la centro de la karbominado en la valo de Jiu. Tie troviĝas unu el la plej gravaj trovejoj de ŝtonkarbo en Eŭropo.

Historio

Ĝia unua mencio skriba estis el 1850. Ĝis 1919 ĝi apartenis al Hungario (Hunyad). En 1968 oni aligis al ĝi Livezeni, kiu en 1910 havis 4 158 loĝantojn, el kiuj 25 % estis hungaroj.

Renomaj personoj

• István Csutak (n. 28-a de februaro 1956): inĝeniero, politikisto, registaroficisto.
• Miklós Esztó (8-a de oktobro 1913 – Budapest, 12-a de aŭgusto 1986): inĝeniero pri minejoj.
• Zoltán Esztó (19-a de septembro 1919 – Budapest, 20-a de februaro 1990): inĝeniero pri minejoj.
• Éva Fodor Nagy (n. 2-a de februaro 1928): pentristino, grafikistino.
• Ferenc Gillemot (Budapest, 11-a de septembro 1875 – proksime de tiu urbo, 9-a de novembro 1916): trejnisto, sportĵurnalisto.
• Jenő Grigercsik (12-a de januaro 1913 – Cluj-Napoca, 6-a de marto 1983): meteorologo.
• Mihály Guttman (31-a de julio 1926 – 20-a de majo 2013): muzikinstruisto, orkestrestro.
• László Gyarmathi (24-a de junio 1908 – Debrecen, 24-a de aŭgusto 1988): matematikisto, kandidato pri matematikaj sciencoj (1966).
• Tibor Inczefi (n. 16-a de oktobro 1950): ĵurnalisto.
• Béla Kéki (30-a de decembro 1907 – Budapest, 5-a de aprilo 1993): bibliografo, libro-kaj libroscienca fakverkisto, muzikkritikisto.
• Ildikó Kiss Törék (n. 24-a de septembro 1945): aktorino.
• Alex Leon, familiara nomo Sándor Löwinger (30-a de majo 1907 – post 8-a de marto 1944, Ostrog, Sovetunio): pentristo, grafikisto.
• Nicolae Linguraru, pseŭdonimo Nicolae Guță) (n. 3-a de decembro 1967): kantisto.
• István László Mátyás (n. 14-a de oktobro 1967): grafikisto.
• István Nagy (n. 13-a de marto 1959): aktoro, reĝisoro.
• Călin Peter Netzer (n. 1-a de majo 1975): filmreĝisoro
• Aurel Popa (26-a de majo 1917 – ?, 18-a de decembro 1981): komponisto.
• Mircea Popa (n. 24-a de marto 1942): pentristo.
• Lajos Ernő Rácz (n. 15-a de januaro 1928): medicin- kaj farmacifakverkisto, docento.
• Antal Schneider Németh (n. 13-a de februaro 1939): instruisto pri psikologio kaj teatra reĝisoro en Oradea.
• Marius Stănescu (n. 11-a de junio 1966); aktoro.
• Béla Szlamka: pentristo
• Alfonz Varga (n. 11-a de decembro 1938): sportisto, sportgvidanto, kavernesploristo, fotisto.
• Ferenc Vigh (25-a de januaro 1893 – Budapest, 1-a de januaro 1967): inĝeniero pri minejoj, kandidato pri teknikaj sciencoj (1955).

Vidu ankaŭ

• Artistkolonio de Valea Jiului

Notoj

• 
  Situo en la distrikto
• 
  La urba blazono
• 
  Domoj en Petroșani
• 
  La fervoja stacio