Principo de mezumoj

El Vikipedio, la libera enciklopedio

La principon de mezumoj, estas filozofia nocio ke "se hazarda elekto de io estas farita de kelkaj kategorioj, estas pli verŝajne ke tiu io apartenas al kategorio kun la plej granda nombro da eroj ol al iuj da la aliaj kategorioj" [1]. La implico de la ideo estas ke situacioj estas kreitaj sekvante hazardan ĉenon de probabloj kaj koincidoj, kaj antaŭfiksita situacio estas tia ke ĝi estas pli verŝajna esti tia. Laŭ ĉi tiu principo, kiam observanto trovas apartan situacion aŭ okazaĵon, estas pli verŝajne ke la okazaĵo reprezentas la ordinaran kaj la ĝeneralan situacion, ol specialan aŭ unufojan.

Laŭ ĉi tiu principo, estas pli verŝajne ke la kondiĉo kiun ni vidas sur la Tero, t.e. la evoluo de vivo, kaj aparte inteligenta vivo, estas ofta afero en la universo, ol la supozo ke la Tero estas la nura loko en la universo kie ekzistas vivo, aŭ tiu ke homo estas la sola inteligenta estaĵo en la tuta universo [2]. Tia supozo kontraŭdiras certajn spiritajn aŭ religiajn konceptojn, laŭ kiuj la homaro estas en speciala aŭ preferata statuso. La ideo estas inspirita de la kopernika principo nomita laŭ Nikolao Koperniko kiu forigis la homon kaj la teron de la centro de la mondbildo: la tero kaj la homo estas parto de la universo kaj ne ĝia centro, kaj ilia statuso en la universo ne estas precipe grava. Kiam la principo de mezumoj estas aplikata al la sfero de ekstertera vivo, la rezulta konkludo estas ke la Tero kaj vivo sur ĝia surfaco ne estas specialaj, do estas tre verŝajne ke vivo povus ekzisti ekster ĝi.

Kritiko[redakti | redakti fonton]

Kritiko de la principo estas direktita ĉefe al ĝia difino kaj malsukceso efektivigi ĝin. Unu el la asertoj emfazas la probleman naturon de la difino de la principo - la principo kondukas al la supozo ke certa hazarda elekto apartenas al certa grupo nur ĉar ĝi estas la plej granda grupo [1]. Koncerne al ekstertera vivo, propagandantoj de la principo supozas ke la universo enhavas multajn inteligentajn civilizaciojn ĉar ekzistas inteligenta civilizo sur la Tero, kaj la tero havas neniun specialan statuson en la universo.

La principo inspiris la kreadon de la Formulo de Drake, formulo evoluigita fare de astronomo Frank Drake por kalkuli la nombron da inteligentaj civilizoj provantaj fari kontakton kun la Tero. Ĉi tiu formulo kaj ĝiaj gvidprincipoj estis atakitaj en la libro " La Rara Tero ", asertante ke ĝi ignoras multajn trajtojn de la Tero. Laŭ la libro, la evoluo de Tero kaj vivo sur ĝi estas malofta kaj neverŝajna koincido, tial ekstertera vivo estas malofta.

Alia demando pri la temo estas nomita la Fermi Paradokso, nomita laŭ ĝia pensulo Enrico Fermi, kaj ĝi estas "Se efektive ekzistas inteligenta vivo en la universo, kie ili estas?". Laŭ la principo de mezumoj, la tero estas averaĝa planedo orbitanta ĉirkaŭ meza stelo, do la ekzisto de inteligenta vivo estas averaĝa materio. Se jes, stariĝas la demando, kial inteligenta vivo ekster la Tero ne provis kontakti la homon.

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Piednotoj[redakti | redakti fonton]

  1. 1,0 1,1 Extraterrestrials: A Philosophical Perspective, André Kukla
  2. The Mediocrity Principle, Edge.org