Ptolemeo

Ptolemeo
Persona informo
Naskonomo	Κλαύδιος Πτολεμαῖος
Naskiĝo	87 en Ptolemais Hermiou, Aegyptus, Romia Imperio
Morto	169 en Aleksandrio, Aegyptus, Romia Imperio
Lingvoj	antikva greka
Loĝloko	Aleksandrio
Ŝtataneco	Roma regno
Okupo
Okupo	matematikisto filozofo muzikologo epigramisto muzika teoriisto astronomo astrologo geografo verkisto
Verkoj	Almagesto Geografio List of Roman emperors Ptolemea mapo Ptolemy's intense diatonic scale Ptolemy's table of chords Ptolemy's inequality teoremo de Ptolemeo equant kvadranto Tetrabiblos Handy Tables

Tiu ĉi artikolo temas pri la sciencisto Ptolemeo. Por aliaj Ptolemeoj vidu la apartigilon.

Ptolemeo (87-169, floris 130-150), (Κλαύδιος Πτολεμαῖος greke, Klaudios Ptolemaios) greka sciencisto kaj frua astronomo de Aleksandrio, kies verkoj pri la Tero kaj la Universo informis la mondbildon de Eŭropo dum la sekvantaj 1500 jaroj. La plej fama el liaj verkoj estas la Almagesto, verko belega sed difekta, en kiu li tezis ke la Suno kaj la planedoj iras ĉirkaŭ la Tero - geocentrismo. Ĉi tiu teorio daŭris ĝis la 17-a jarcento kiam Galileo kaj Keplero pruvis la kontraŭan teorion de Koperniko (kun ŝanĝoj). Ptolemeo ankaŭ verkis tre influan libron pri geografio.

La radika eraro de Ptolemeo ne estas la loko por la Tero: malgraŭ ĉio, se movo estas relativa, sekve oni povus konstrui precizan teorion kiu metas la Teron en la centron. Kontraŭe, lia radika eraro estis, ke li uzis cirklojn kaj ne elipsojn. Eraro kiun ne ĝustigis Koperniko sed Keplero.

portreto el la imago de 16-a jarcenta artisto

Ptolemeo uzis cirklojn kaj metis la Teron en la centron ĉar li uzis fizikon aristotelan. Pro tio, li vidis la ĉielon kiel loko sendifekta kaj eterna, kaj tial loko ne de la difekta elipsa movo sed de perfekta cirkla movo. Kaj pro Aristotelo, Ptolemeo ankaŭ kredis ke ĉia solida materio nature movas al la centro de la universo, el kio fariĝis la Tero. Tial la geocentrismo de Ptolemeo ne devenis de lia observado, sed de la aristotela fiziko kiun li antaŭsupozis. Antaŭsupozinte geocentrismon, nur poste Ptolemeo akordigis siajn observadojn al ĝi.

Kvankam Ptolemeo ŝajnas eksmoda kaj ridinda al modernuloj, li staras kiel timinda averto: teorio scienca povas esti tute preciza en siaj antaŭdiroj sed esti tute malprava. Pri Ptolemeo esploris ekz. la germano Friedrich Lammert.

Vidu ankaŭ

• 4001 Ptolemeo