Radioaktiveco

Radiaktiveco estas la elsendo de subatomaj partikloj el atomkernoj.

Ĝi estas natura fenomeno, kiu spontanee okazas al kelkaj nuklidoj, nomataj radiaktivaj. La procezo ĝenerale ŝuldiĝas al la strukturo de la atomkerno, kiu povas havi eksceson de unu el la eroj (protonoj aŭ neŭtronoj) kiuj ĝin konsistigas.

La elsenditaj materialoj estas nomataj joniga radiado, kaj estas ĉefe de tri tipoj:

• Alfa-radiado: nukleoj de heliumo-4, elsenditaj nur de tre pezaj kernoj.
• Beta-radiado: elsendado de elektronoj je granda rapideco. Tio okazas ĝenerale ĉe kernoj kun eksceso de neŭtronoj, kiam unu el tiuj ĉi konvertiĝas en protonojn. Alia speco de beta-radiado estas la pozitiva beta-radiado, kiu konsistas en la elsendo de pozitronoj ĉe la konvertado de protonoj en neŭtronojn.
• Gama-radiado: elsendo de elektromagneta radiado (fotonoj), akompanate al la elsendo de partikloj.

La rezultanta nukleo estas malsimila al la origina, kaj siavice povas esti ankaŭ radiaktiva, en kies kazo produktiĝas nova radiaktiva ĉeno.

Ekzemploj de radiaktivaj nuklidoj

• Plutonio ²³⁹Pu kaj ²⁴¹Pu
• Uranio ²³⁵U kaj ²³⁸U
• Kuriumo ²⁴²Cm kaj ²⁴⁴Cm
• Americio ²⁴¹Am
• Torio ²³⁴Th
• Radiumo ²⁴²Cm
• Cezio ¹³⁴Cs, ¹³⁵Cs kaj ¹³⁷Cs
• Jodo ¹²⁹I, ¹³¹I kaj ¹³³I
• Antimono ¹²⁵Sb
• Rutenio ¹⁰⁶Ru
• Stroncio ⁹⁰Sr
• Kriptono ⁸⁵Kr kaj ⁸⁹Kr
• Seleno ⁷⁵Se
• Kobalto ⁶⁰Co
• Kloro ³⁶Cl
• Karbono ¹⁴C
• Tritio ³H (radiaktiva hidrogeno)

Fizika unuo

Radiaktiveco estas ankaŭ la nomo de fizika unuo, kiu mezuras la kvanton de radiaktiva materialo. Ĝi estas indikita per la nombro de malintegriĝoj en la unuo de tempo.

La SI unuo de radiaktiveco estas la bekerelo.

Vidu ankaŭ

• Atomkerno
• Izotopo
• Nuklea izomero
• Atombombo