Richard Rorty

Richard Rorty
Persona informo
Richard McKay Rorty
Naskiĝo	4-an de oktobro 1931 (1931-10-04) en Nov-Jorko
Morto	8-an de junio 2007 (2007-06-08) (75-jaraĝa) en Palo Alto
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	pankreata kancero vd
Religio	ateismo vd
Lingvoj	angla vd
Ŝtataneco	Usono vd
Alma mater	Universitato de Ĉikago Universitato Yale vd
Familio
Patro	James Rorty (en) vd
Patrino	Winifred Rauschenbusch (mul) vd
Profesio
Okupo	filozofo universitata instruisto pedagogo verkisto vd
Laborkampo	filozofio kaj pragmatismo vd
Doktoreca konsilisto	Paul Weiss vd
Honorigoj Honorigoj (2005)  Wilbur Cross Medal (en) (2001)  Meister Eckhart Prize (en) (2001)  honorary doctorate of the Vrije Universiteit Brussel (en) (7-a de februaro 1997, 1997)  honorary doctor of Paris 8 University (en) (1973)  Guggenheim-stipendio  honora doktoreco de la universitato Babeș-Bolyai de Kluĵo  MacArthur Fellows Program (en) vd
Membrecoj Membrecoj Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj vd
Filozofo
vd	Fonto: Vikidatumoj

Richard McKay RORTY (la 4-a de oktobro 1931 en Novjorko - la 8-a de junio 2007 en Palo Alto, Kalifornio) estis usona filozofo kaj literaturkomparisto. Rorty estas konsiderata reprezentanto de novpragmatismo, strukturismo kaj postmodernismo kaj minimuma liberalismo.

Li publikigis ĵurnalartikolojn kaj studojn pri temoj en la filozofio de lingvo, filozofio de scio (epistemologio), kaj filozofio de menso. Li estas konsiderata grava reprezentanto de nuntempa pragmatismo, Rorty pridubas la rolon de filozofio en moderna okcidenta kulturo kaj kritikas la poziciojn antaŭenigitajn de la malfrua filozofio de Wittgenstein, Russell, Quine kaj Donald Davidson.

Li estis unu el la plej influaj nuntempaj reprezentantoj de la malfrua analiza tradicio en filozofio, kaj ankaŭ Profesoro pri Filozofio ĉe Universitato Princeton, Profesoro pri la Humanismaj Sciencoj ĉe la Universitato de Virginio, kaj Profesoro pri Kompara Literaturo ĉe Universitato Stanford diversfoje. Li estis la fondinto de la filozofia movado konata kiel la filozofio de la estonteco (d:Q60967366).

Inter liaj plej signifaj verkoj estas Philosophy and the Mirror of Nature (1979), kiu estas konsiderata lia plej fama kaj influa, Consequences of Pragmatism (1982) kaj Hazardo, Ironio kaj Solidareco (1989).

Li famiĝis kiel filozofo pro sia malakcepto de la antaŭa filozofia tradicio rilate al scio, laŭ kiu scio estas ĝusta prezento ("spegulo de naturo") de la mondo fare de homa konscio, kie ties ekzisto restas tute sendependa de tiu prezento. Rorty vidis ĉi tiun ideon pri scio kiel "spegulo de naturo" kiel la fonton de la stagnado de okcidenta filozofio. Kontraste, li pledis por nova formo de usona pragmatismo, foje nomata novpragmatismo, en kiu sciencaj kaj filozofiaj metodoj formas aron de konvenciaj "vortprovizoj", kiujn homoj fine forĵetas aŭ adoptas laŭ sociaj kondiĉoj kaj praktika utileco.

Laŭ Rorty, malakcepti la nocion de scio kaj lingvo kiel reprezentado kondukas al mensstato, kiun li proponas nomi "ironismo". Ĉi tiu stato de "ironismo" okazas kiam homoj plene rekonas la eventualaĵon de sia loko en la historio kaj la enhavon de sia filozofia vortprovizo. Rorty ligis ĉi tion al la koncepto de " socia espero ", kredante, ke en stato de "ironismo", sen metaforoj inter menso kaj mondo, la homa socio kondutos pli pace.

Verkaro (elekto)

• Philosophy and the Mirror of Nature. Princeton: Princeton University Press, 1979.
• Consequences of Pragmatism. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1982. (ISBN 978-0816610631)
• Contingency, Irony, and Solidarity. Cambridge: Cambridge University Press, 1989. (ISBN 978-0521353816)ISBN 978-0521353816
• Philosophical Papers vols. I–IV:
  • Objectivity, Relativism and Truth: Philosophical Papers I. Cambridge: Cambridge University Press, 1991. (ISBN 978-0521353694)ISBN 978-0521353694
  • Essays on Heidegger and Others: Philosophical Papers II. Cambridge: Cambridge University Press, 1991.
  • Truth and Progress: Philosophical Papers III. Cambridge: Cambridge University Press, 1998.
  • Philosophy as Cultural Politics: Philosophical Papers IV. Cambridge: Cambridge University Press, 2007.
• Mind, Language, and Metaphilosophy: Early Philosophical Papers Eds. S. Leach and J. Tartaglia. Cambridge: Cambridge University Press, 2014. (ISBN 978-1107612297)ISBN 978-1107612297.
• Achieving Our Country: Leftist Thought in Twentieth Century America. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1998. (ISBN 978-0674003118)ISBN 978-0674003118
• Philosophy and Social Hope. New York: Penguin, 2000.
• Against Bosses, Against Oligarchies: A Conversation with Richard Rorty. Chicago: Prickly Paradigm Press, 2002.
• The Future of Religion with Gianni Vattimo Ed. Santiago Zabala. New York: Columbia University Press, 2005. (ISBN 978-0231134941)ISBN 978-0231134941
• An Ethics for Today: Finding Common Ground Between Philosophy and Religion. New York: Columbia University Press, 2005. (ISBN 978-0231150569)ISBN 978-0231150569
• What's the Use of Truth? with Pascal Engel, transl. by William McCuaig, New York: Columbia University Press, 2007 (ISBN 9780231140140)
• On Philosophy and Philosophers: Unpublished papers 1960-2000, Ed. by W. P. Małecki and Chris Voparil, Cambridge University Press 2020 (ISBN 9781108488457)
• Pragmatism as Anti-Authoritarianism, Ed. E. Mendieta, foreword by Robert B. Brandom, Harvard UP 2021, (ISBN 9780674248915)
• What Can We Hope For? Essays on Politics, Ed. by W. P. Małecki and Chris Voparil, Princeton University Press 2022 (ISBN 9780691217529)

Eksteraj ligiloj

• UCIspace @ la Bibliotekoj cifereca kolekto: Richard Rorty ciferecajn dosierojn, 1988–2003
• Interreto Encyclopedia de Filozofia eniro
• Stanford Encyclopedia de Filozofia eniro
• Rorty aŭdio, "Dewey kaj Posner sur Pragmatismo kaj Morala Progreso," Universitato de Chicago Leĝa Lernejo, la 14a de aprilo 2006.
• Richard Rorty ĉe Interreta filma datumbazo (angle)