Rinoceroj (teatraĵo)

Rhinocéros
literatura verko
Aŭtoroj
Aŭtoro	Eugène Ionesco
Lingvoj
Lingvo	franca lingvo
Eldonado
Eldonejo	eldonejo Gallimard
Ĝenro	Absurda Teatro
	v • d • r

Rinoceroj (Franca originala titolo: Rhinocéros) estas teatraĵo de Eugène Ionesco, verkita en 1959. La teatraĵo apartenas al la skolo de dramo nomata la Teatro de la Absurdo.

Dum tri aktoj, la loĝantoj de malgranda, provinca franca urbo fariĝas rinoceroj; fine la sola homo, kiu ne venkiĝas per ĉi tiu amasa metamorfozo estas la centra rolulo, Bérenger, konfuzita ĉiuhoma figuro, kiu estas ofte kritikita tra la tuta ludado pro sia drinkado kaj malfruemo. La teatraĵo estas ofte komprenita kiel respondo al la subita ekpliiĝo de komunismo, faŝismo kaj naziismo dum la eventoj antaŭ la Dua Mondmilito, kaj esploras la temojn de konformeco, kulturo, filozofio kaj moralo.

Fono[redakti | redakti fonton]

La teatraĵo estis verkita en 1958, sub la influo de la Teatro de la Absurdo, kiu mem estis influita de la Dua Mondmilito. Unesko vidis la naziojn kiel monstrojn, same kiel aliaj faŝistoj, kiel Benito Mussolini, kolektivistoj kiel Josif Stalin, kaj ankaŭ historiaj regintaj potenculoj, kiel Napoleono Bonaparte. Ionesco vidis la rinoceron kiel besto ekvivalenta al tiu forta kaj faŝisma " monstraĵo ", kaj pro la granda forto de la rinocero, kaj ankaŭ pro ĝia emo vivi en gregoj. Tial la rinocero estis elektita por esti uzata kiel simbolo de la mesaĝoj de Unesko, kiel ili estas montritaj ĉi-sube.

Strukturo[redakti | redakti fonton]

La strukturo de la teatraĵo estas cirkla (komence unu rinocero, kaj finfine unu persono), kaj ankaŭ diferencas de normalaj teatraĵoj pro tio ke ĝi ne inkluzivas komplikaĵon kaj rezolucion, sed nur komplikaĵon (homoj fariĝas rinoceroj). Ĉi tio reprezentas la konstantecon de konformeco.

Mesaĝoj[redakti | redakti fonton]

La foresto de mempenso - la teatraĵo montras la socion senigitan de mempenso, kaj la transformiĝon de la homoj en estaĵojn kiuj fakte kaj ne povas pensi en la efektivo. La fakto, ke multaj roluloj faris tion libervole (Sinjoro Papilio, Butar, Dodar kaj Lekanto), montras, ke la socio ofte igas homojn libervole rezigni pri mempenso, por asimiliĝi en la socion. En ĉi tio, estas ankaŭ kritiko de faŝismo.
Forto - Alia maniero de la teatraĵo kritiki faŝismon estas la kritiko de forteco. Simile al diversaj faŝismaj movadoj, kiuj donis al tiuj, kiuj aliĝis al ili, la povon damaĝi la homojn ĉirkaŭ ili, same faras la roluloj de la teatraĵo: kiam Jean fariĝas rinocero, li volas treti la barangay, kaj la gregoj da rinoceroj devigas la loĝantojn, tiuj kiuj restas homaj eliri el sia vojo, tiel konsistigante la regantojn de la urbo.
Prizorgi la lokon ĉefe – multfoje argumentoj ŝajnas vanaj. Ekzemple, kiam la dua rinocero pasas, la debato rapide fariĝas pri kiu rinocero havas du kornojn kaj kiu havas unu, anstataŭ trakti la demandon kiel ili alvenis tien kaj kion oni devas fari pri ĝi.
La malpleneco de vortoj - la teatraĵo traktas la fakton, ke vortoj ne plu estas uzataj por komunikado, sed estis desegnitaj malplenaj. Ekzemple, kiam la rinoceroj pasas, oni uzas la kliŝon "jen ĉio kio al ni mankas", kiu estas ofta ĉe tiuj, kiuj diras ĝin, sen antaŭpenso.

La termino Rinoceriĝo[redakti | redakti fonton]

La surscenigo de la teatraĵo 'Rinocero' hodiaŭ invitas onin al eksterordinara kazo de renkonto de la atendoj de la spektanto. La koncepto de korno, kiu profunde penetris en la parolatan lingvon, alprenis propran vivon krom la teatraĵo, kiun malmultaj konas aŭ legis. La spektanto do alvenas al la teatro plena de atendoj por ĉeesti parabolon, kiun lia parabolo jam kunportis de hejme..