Robert Arthur Talbot Gascoyne-Cecil
.jpg)
Robert Arthur Talbot GASCOYNE-CECIL, la 3a Markizo de Salisbury, KG, PC (/ˈɡæskɔɪn ˈsɪsəl/; n. la 3-a de februaro 1830 en Hatfield, Hertfordshire ; m. la 22-an de aŭgusto 1903, samloke), estis brita ŝtatisto kaj ĉefministro.
Kiel ano de la Konservativa Partio, li servis kvarfoje kiel Ministro pri eksterlandaj aferoj (1878, 1885–86, 1886–92, 1895–1900), kaj tri oficperiodojn kiel Ĉefministro de Britio, tenante la postenon dum entute 13 jaroj (en 1885, 1886–1892 kaj 1895–1902). Tiel, li estis la unua brita ĉefministro de la 20-a jarcento, kaj la lasta ĉefministro kiu estris la registaron kiel membro de la Ĉambro de Lordoj [1].
Li sekvis imperiisman politikon celantan pligrandigi la teritorion de la Brita Imperio en Afriko kaj aliaj regionoj. Patro de Robert Cecil, la ideologo de la Ligo de Nacioj.
Politika kariero
[redakti | redakti fonton]Lordo Robert Cecil unue estis elektita al la brita Ĉambro de Komunuloj en 1853, reprezentante la Konservativan Partion. En 1866, li estis nomumita ministro pri eksteraj aferoj por Barato por mallonga periodo, ĝis li demisiis en 1867 post la reformo pasigita de Benjamin Disraeli, kiu donis civitanrajtojn kaj la rajton voĉdoni al granda parto de la laborista klaso. En 1868, post la morto de sia patro, Cecil heredis sian nobelecon kaj eniris la Lordĉambron kiel membro. En 1874 li estis nomumita Ministro pri Hindaj Aferoj en la registaro de Disraeli, kaj en 1878 li estis nomumita Ministro pri Eksterlandaj Aferoj. En tiu rolo, li reprezentis Brition ĉe la Kongreso de Berlino, kvankam li ne estis kontenta pri la por-otomana politiko de Disraeli. Post la malvenko de la Konservativa Partio en la elektoj de 1880 kaj la morto de Disraeli jaron poste, li komencis aperi kiel konservativa gvidanto en la Lordĉambro, kune kun la gvidado de Siro Stafford Notharcot en la Komunĉambro. En junio 1885, Cecil estis nomumita ĉefministro, post kiam la liberala gvidanto William Gladstone demisiis. Cecil estis ĉefministro ĝis ĝia dissolvo en januaro 1886, post krizo pri la demando pri aŭtonomio por Irlando (Hejmo-Regulo). Gladstone estis tiu, kiu iniciatis la leĝaron por doni aŭtonomion, kaj Salisbury gvidis la opozicion al la leĝo. Salisbury formis aliancon kun la Liberala Uniista Partio, kiu disiĝis de la Liberala Partio, kaj kune kun ili li venkis en la parlamenta balotado de 1886. En la elekto de 1892, la uniistoj sukcesis akiri la plej grandan nombron da sidlokoj en la Ĉambro de Komunuloj, sed estis Gladstone kiu kapablis formi registaron, post akiro de la subteno de la Irlanda Nacia partio. Salisbury revenis por servi kiel ĉefministro post la elektoj okazigitaj en 1895. Dum tiu ĉi oficperiodo, Salisbury gvidis Brition en la Duan Buran Militon. En 1900 li denove venkis en la elekto. En 1902, li transdonis sian postenon al sia nevo, Arthur Balfour. Li mortis jaron poste, en 1903.
Takso
[redakti | redakti fonton]Historiistoj konsentas, ke la gvidado de Salisbury en la kampo de eksterlandaj rilatoj estis forta kaj efika, kaj ke lia kompreno pri la diversaj temoj en ĉi tiu kampo estis bonega. Multaj vidas lin kiel unu el la ĉefaj subtenantoj de la politiko nomata "Splenda Izolo", sed fakte Salisbury mem ne identiĝis kun ĉi tiu termino. Li estis pacienca kaj pragmata profesiulo, kiu bone komprenis la historiajn interesojn de Britio. Salisbury estis inter la gvidantoj de la divido de Afriko inter la eŭropaj potencoj, alfrontis la aperon de Germanio kaj Usono kiel imperiismaj potencoj, kaj gvidis la ŝanĝon en brita politiko en Mediteraneo, de fokuso sur Dardaneloj kaj Bosporo al fokuso sur la Sueza Kanalo. Li bone administris ĉiujn ĉi tiujn defiojn, sen esti tirita en konflikton inter la grandaj potencoj.
Kelkaj difinis lian personecon kiel "depresian, tre neŭrozan, ĝenatan, introvertan, timantan ŝanĝon kaj perdon de kontrolo, modestan personon sed kapablan je eksterordinara konkurencivo." [2] [3]
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ History of government: Prime Ministers in the House of Lords, history.blog.gov.uk
- ↑ Smith 1972 cited in Ellenberger, "Salisbury" 2:1154
- ↑ Andrew Roberts. (2012) Salisbury: Victorian Titan. Faber & Faber. ISBN 9780571294176.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]
- Naskiĝintoj en 1830
- Mortintoj en 1903
- Ordeno de la Ĝartero
- Viroj
- Naskiĝintoj la 3-an de februaro
- Mortintoj la 22-an de aŭgusto
- Homoj de la Viktoria epoko
- Kavaliroj Grandaj Krucoj de la Reĝa Ordeno de Viktoria
- Anoj de la Reĝa Societo de Londono
- Anglaj anglikanoj
- Membroj de la brita parlamento
- Ministroj pri eksteraj rilatoj de Britio
- Ĉefministroj de Britio