Robert Henri

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Robert Henri
Persona informo
Aliaj nomoj Cozad, Robert Henry
Naskiĝo 24-an de junio 1865 (1865-06-24)
en Cincinnati
Morto 12-an de julio 1929 (1929-07-12) (64-jaraĝa)
en Nov-Jorko
Mortokialo prostata kancero
Tombo Swan Point Cemetery
Lingvoj angla
Ŝtataneco Usono
Alma mater Académie Julian • Pensilvania Akademio de Belarto
Familio
Edz(in)o Marjorie Organ
Okupo
Okupo pentristo
Verkoj The Irish Girl
The Laughing Boy (Jopie van Slouten)
vdr

Robert HENRI (naskiĝis la 24-an de junio 1865, mortis la 12-an de julio 1929) estis usona pentristo kaj instruisto.

Li estis gvida figuro de la skolo Ashcan de usona realismo kaj aranĝanto de la grupo konata kiel "The Eight (La Ok)", loza unuiĝo de artistoj kiuj protestis kontraŭ la restriktajn ekspozici-praktikojn de la potenca, konservativa National Academy of Design (Nacia Akademio de Dezajno).

Frua vivo[redakti | redakti fonton]

Robert Henri estis naskita kiel Robert Henry Cozad en Cincinnati, Ohio, al Theresa Gatewood Cozad kaj John Jackson Cozad, hazardludisto kaj bienproprietisto.[1][2] Henri estis malproksima kuzo de la pentristino Mary Cassatt.[3] En 1871, la patro de Henri fondis la urbon Cozaddale, Ohio. En 1873, la familio translokiĝis okcidenton al Nebrasko, kie John J. Cozad fondis la urbon Cozad.[3][4]

En oktobro 1882, la patro de Henri iĝis implikita en disputo kun agrikulturisto, Alfred Pearson, pro la rajto paŝtigi brutaron en tereno postulita fare de la familio. Kiam la disputo fariĝis fizika, Cozad pafis al Pearson mortige per pistolo. Cozad estis poste malplenigita je delikto, sed la humoro de la urbo turniĝis kontraŭ li. Li fuĝis al Denver, Koloradio, kaj la cetero de la familio sekvis baldaŭ poste. Por disasocii sin de la skandalo, familianoj ŝanĝis siajn nomojn. La patro iĝis konata kiel Richard Henry Lee, kaj liaj filoj aperis kiel adoptitaj infanoj sub la nomoj Frank Southern kaj Robert Earl Henri. En 1883, la familio translokiĝis al Novjorko, poste al Atlantic City, kie la juna artisto kompletigis siajn unuajn pentraĵojn.[5]

Edukado[redakti | redakti fonton]

En 1886, Henri enskribiĝis ĉe la Pennsylvania Academy of the Fine Arts (Pensilvania Akademio de la Belartoj) en Filadelfio, kie li studis sub Thomas Anshutz, protektato de Thomas Eakins, kaj Thomas Hovenden.[6] En 1888, li vojaĝis al Parizo por studi ĉe la Académie Julian, kie li studis sub la akademia realisto William-Adolphe Bouguereau, admiris multe la laboron de Jean-François Millet, kaj aliĝis al Impresionismo. "Lia eŭropa studado helpis al Henri evoluigi sufiĉe katolikajn gustojn en arto."[7] Li estis allasita en la École des Beaux Arts. Li vizitis Bretonion kaj Italion dum tiu periodo. Ĉe la fino de 1891, li revenis al Filadelfio, studante sub Robert Vonnoh ĉe la Pensilvania Akademio. En 1892, li komencis instruadon ĉe la Filadelfia Porina Lernejo de Dezajno. "Naskita instruisto, Henry ĝuis tujan sukceson en la lernejo."[8]

Laboro[redakti | redakti fonton]

En Filadelfio, Henri komencis altiri grupon de anoj kiujn li renkontis en sia studio por diskuti pri arto kaj kulturo, inkluzive de pluraj ilustristoj por la Filadelfia Gazetaro kiuj iĝos konataj kiel la "Philadelphia Four" (kvar filadelfianoj): nome William Glackens, George Luks, Everett Shinn, kaj John Sloan. Ili nomis sin la Charcoal Club (Karbo-Klubo). Iliaj renkontiĝoj produktis vivpentraĵon, raŭkan societumadon, kaj legadojn kaj diskutojn pri Ralph Waldo Emerson, Walt Whitman, Émile Zola, Henry David Thoreau, William Morris Hunt, kaj George Moore.

Skolo Ashcan[redakti | redakti fonton]

Antaŭ 1895, Henri rekonsideris sian pli fruan amon por Impresionismo, nomante ĝin "nova akademiulismo." Li instigis siajn amikojn kaj protektatojn por krei novan, pli realisman arton kiu parolus rekte al sia propra tempo kaj travivus. Li kredis ke estis la ĝusta momento por ke usonaj pentristoj elserĉu freŝajn, malpli klerajn temojn en la moderna usona grandurbo. La pentraĵoj de Henri, Sloan, Glackens, Luks, Shinn, kaj aliaj konatoj kiuj estis inspiritaj per tiu perspektivo poste estis nomitaj la Skolo Ashcan (rubujocindrujo) de usona arto. Ili repuŝis malestime akademiecan pentrarton kaj impresionismon kiel arto de nuraj supraĵoj. Artkritikisto Robert Hughes deklaris ke, "Henri deziris ke arto estu simila al ĵurnalismo. Li deziris ke pentraĵo estu same reala kiel koto, kiel la buloj de ĉevalo-feko kaj neĝo, kiuj frostigis sur Broadway en la vintro, tiel reala kiel homa produkto kiel ŝvito, portante la presitan odoron de homa vivo."[9] Rubujpentristoj komencis altiri publikatenton en la sama jardeko en kiu la realista fikcio de Stephen Crane, Theodore Dreiser, kaj Frank Norris trovis sian spektantaron kaj la skandaligadaj ĵurnalistoj anoncis atenton al kondiĉoj de malriĉaj kvartaloj.[10]

Snow in New York (Neĝo en Novjorko), 1902, oleo surtola, National Gallery of Art, Vaŝingtono.

Dum pluraj jaroj, Henri disigis sian tempon inter Filadelfio kaj Parizo, kie li renkontis la kanadan artiston James Wilson Morrice.[11] Morrice prezentis Henri al la praktiko de pentrado de pochade sur malgrandegaj lignopaneloj kiuj povus esti portitaj en mantelpoŝo kune kun malgranda ilaro de brosoj kaj petrolo. Tiu metodo faciligis la specon de spontaneaj bildigoj de urbaj scenoj kiuj estos asociitaj kun lia matura stilo.

En 1898, Henri geedziĝis kun Linda Craige, studento de lia privata artklaso. La paro pasigis la venontajn du jarojn sur plilongigita mielmonato en Francio, dum kiu tempo Henri prepariĝis kanvasojn por submetiĝi al la Salono.[12] En 1899 li ekspoziciis "Virinon en mantelo" kaj La Neige ("La Neĝo"), kiu estis aĉetita fare de la franca registaro por ekspozicio en la Muzeo Luksemburgo. Li komencis instruadon ĉe la New York School of Art (Novjorka Lernejo de Arto) en 1902, kie liaj studentoj estis Joseph Stellan, Edward Hopper, Rockwell Kent, George Bellows, Norman Raeben, Louis D. Fancher, kaj Stuart Davis. En 1905, Linda, delonge en malbona sano, mortis.[13] Tri jarojn poste, Henri reedziĝis; lia nova edzino, Marjorie Organ, estis dudek-du-jaraĝa karikaturisto por la New York Journal.[14] (la portreto de 1911 fare de Henri de Marjorie, The Masquerade Dress, estas unu el liaj plej famaj pentraĵoj kaj pendas en la permanenta kolekto de la Metropola Muzeo de Arto.)

En 1906, Henri estis elektita al la National Academy of Design (Nacia Akademio de Dezajno), sed kiam pentristoj en lia cirklo estis malakceptitaj por la 1907 ekspozicio de la akademio, li imputis kolegajn ĵurianojn por biaso kaj foriris de la ĵurio, solvante por organizi sian propran elmontron. Li poste nomos la akademion "tombejo de arto."

La Okopo[redakti | redakti fonton]

Salome, 1909, John and Mable Ringling Museum of Art, Sarasota (Florido).

En 1908, Henri estis unu el la aranĝantoj de grava ekspozicio "The Eight (La Ok)" (laŭ la ok pentristoj elmontrantaj siajn verkojn) ĉe la Macbeth Galleries en Novjorko. Krom siaj propraj verkoj kaj tiuj produktitaj fare de la "Philadelphia Four" (kiuj sekvis Henri al Novjorko antaŭ tiu tempo), tri aliaj artistoj kiuj pentris en malsama, malpli realisma stilo - nome Maurice Prendergast, Ernest Lawson, kaj Arthur B. Davies - estis inkluditaj. La ekspozicio estis celita kiel protesto kontraŭ la ekspozici-politikoj kaj mallarĝeco de gusto de la National Academy of Design (Nacia Akademio de Dezajno). La ekspozicio poste vojaĝis al pluraj grandurboj de Newark al Ĉikago, ekigante plian diskuton en la gazetaro koncerne la ribelon kontraŭ akademismo kaj la novajn ideojn pri akceptebla temo en pentraĵo.

Henri estis, proksime de tiu punkto, ĉe la koro de la grupo kiu argumentis por la bildigo de urba vivo ĉe ĝia plej dura kaj plej ekstravaganca. Konservativaj gustoj estis nepre ofenditaj. Koncerne Salomeo'n de Henri de 1909, kritikisto Hughes observis: "ŝiaj longaj gamboj puŝite eksteren kun struta seksa aroganteco kaj ekbrilo tra la tro-glatigita reen vualo. Ĝi havas ege pli ol centoj da virgaj, kleraj muzoj, pentritaj fare de usonaj akademiuloj. Li donis al ĝi urĝecon kun tranĉaj brosmarkoj kaj fortaj tonaj kontrastoj. Li estas lerninta de Winslow Homer, de Édouard Manet, kaj de la vulgareco de Frans Hals".

En 1910, kun la helpo de John Sloan kaj Walt Kuhn, Henriko organizis la Exhibition of Independent Artists (Ekspozicio de Nepartiano-Artistoj), la unua senĵuria, senpremia ekspozicio en Usono, kiun li modeligis laŭ la Salon des Indépendants en Francio. Verkoj estis pendigitaj alfabete por emfazi egalrajtecan filozofion. La ekspozicio estis tre multe vizitata sed rezultigis malmultajn vendojn.[15] La rilato inter Henri kaj Sloan, ambaŭ kredantoj en Ashcan-realismo, estis proksima kaj produktiva samtempe; Kuhn ludis ŝlosilan rolon en la Armory Show de 1913. Biografiisto William Innes Homer skribas: "la emfazo de Henri por libereco kaj sendependeco en arto [kiel montrite en la Ekspozicio de Sendependa Artistoj], lia malakcepto de ĉio kion la Akademio de Sciencoj signifis, igas lin la ideologia patro de la Armory Show."[16]

La Armory Show, la usona unua grandskala enkonduko al eŭropa Modernismo, estis miksita travivaĵo por Henri. Li ekspoziciis kvin pentraĵojn sed, kiel reprezentan artiston, li kompreneble komprenis ke Kubismo, Faŭvismo, kaj Futurismo implicis defion al sia stilo de bildo-kreado. Fakte, li havis kialon por esti maltrankviligita. Viro, ankoraŭ ne kvindek, kiuj vidis sin en avangardo estis iel forigita al la pozicio de konservativulo kies tempo forpasis. Arthur B. Davies, aranĝanto de la ekspozicio kaj membro de La Okopo, estis precipe malestima de la konsidero de Henri ke la nova eŭropa arto ombrus la laboron de usonaj artistoj. Aliflanke, kelkaj pri-Henri-akademiuloj insistis ke la reputacio kion Henri gajnis en pli postaj historioj kiel kontraŭulo de la Armory Show kaj de Modernismo ĝenerale estas maljusta kaj vaste troigas siajn objekciojn.[17] Ili substrekas ke li havis fervoran intereson en nova arto kaj rekomendis ke liaj studentoj disponigu de ŝancoj studi ĝin.[18] Arthistoriisto Sarah Vure notas ke "[kiom] frue kiom je 1910, Henri konsilis studentojn partopreni ekspozicion de verkoj de Henri Matisse kaj du jarojn poste li instigis ilin por vidi la laboron de Max Weber, unu el la plej multaj de la avangardo de usonaj modernuloj." Li instigis pentriston Charles Sheeler por viziti la kolekton de Albert C. Barnes de moderna arto en Pensilvanio.

Neniam estante konservativulo politike, Henri admiris anarkiiston kaj eldoniston de Mother Earth nome Emma Goldman kaj instruisto en 1911 ĉe la Moderna Lernejo. Goldman, kiu poste sidis por portreto ĉe Henri, priskribis lin kiel "anarkiiston en sia koncepto de arto kaj ĝia rilato al vivo."[19]

Irlando kaj Santa Fe[redakti | redakti fonton]

Mary Agnes, unu el la filoj de Dooagh (1924).

Henri faris plurajn ekskursetojn al la okcidenta marbordo de Irlando kaj luis Corrymore House proksime de Dooagh, malgranda vilaĝo sur la insulo Achill, en 1913. Ĉiun printempon kaj someron dum la sekvaj jaroj li pentros la infanojn de Dooagh. La portretoj fare de Henri de infanoj, viditaj hodiaŭ kiel la plej sentimentala aspekto de lia verkaro, estis popularaj tiutempe kaj vendiĝis bone. En 1924, li aĉetis Corrymore House.[20] Dum la someroj de 1916, 1917 kaj 1922, Henri iris al Santa Fe, Nov-Meksiko, por pentri. Li trovis lokaĵojn same inspiraj kiel la kamparo de Irlando estis. Li iĝis grava figuro en la Santa Fe arta scenejo kaj konvinkis la direktoron pri la ŝtata artmuzeo por adopti malfermpordan ekspozici-politikon.

Morto kaj entombigo[redakti | redakti fonton]

Vojaĝante al Usono post vizitado de lia somera hejmo en Irlando en novembro 1928, Robert Henri suferspertis atakon de nervinflamo, kiu kriplis lian gambon. (La subesta celo estis metastaza prostat-kancero.)[21] Li estis hospitaligita en Hospitalo St. Luke en Novjorko. Iom post iom li iĝis pli malforta, ĝis li mortis pro korhalto frue en la mateno de la 12-an de julio 1929. Lia malsano ne estis ĝenerale konata, kaj venis kiel surprizo en artcirkloj.[22] Pri lia morto, artisto kaj pupilo Eugene Speicher diris "ne nur li estis granda pentristo, sed ... mi ne dubas ankaŭ multe nomi lin la patro de sendependa pentrarto en tiu lando."[22] Ĉe lia morto, estis raportite ke li estis kremacita, kaj liaj cindroj entombigitaj en la familia kripto en Filadelfio.[23]

Influo kaj heredaĵo[redakti | redakti fonton]

De 1915 ĝis 1927, Henri estis populara kaj influa instruisto ĉe la Art Students League of New York (Arto Students League de New York). "Li donis al siaj studentoj, ne stilon (kvankam kelkaj imitis lin), sed sintenon, aliron, [al arto]."[24] Li ankaŭ prelegis ofte koncerne la teoriojn de Hardesty Maratta, Denham Waldo Ross, kaj Jay Hambidge[25] (La intereso de Henriko en tiuj viroj, kies ideoj estis en modo tiutempe sed ne estis prenitaj grave poste, pruviĝis kiel "la plej neagnoskita aspekto de la pedagogio [de Henri].")[26] Maratta kaj Ross estis kolorteoriuloj (Maratta produktis sian propran sistemon de sintezaj pigmentoj), dum Hambidge estis la verkisto de kompleksa disertaĵo, Dynamic Symmetry, kiu argumentis por scienca bazo por kolorkunmetaĵo. La filozofiaj kaj praktikaj pripensadoj de Henri estis kolektitaj fare de iama lernanto Margery Ryerson kaj publikigitaj kiel The Art Spirit (1923), libro kiu restis en presejo dum pluraj jardekoj. La aliaj studentoj de Henri inkludas George Bellows, Arnold Franz Brasz, Stuart Davis, Edward Hopper, Rockwell Kent, Henry Ives Cobb, Jr., Lillian Cotton,[27] kaj Yasuo Kuniyoshi.

La signifo kaj ofte eduka influo de Henri kiel instruisto kaj mentoro al virinartistoj estis agnoskitaj en American Women Modernists: La Legacy of Robert Henri (2005). Komparante la laboron de la studentinoj de Henri kun iliaj viraj samtempuloj de la Skolo Ashcan, Marion Wardle asertas, "ekzameno de iliaj eksperimentoj en multaj amaskomunikilaroj prilumas multe pli larĝan aplikon de la modernismaj idealoj de Henri... La virinstudentoj de Henri kontribuis signife al la strukturo de usona modernismo. Ili produktis grandan korpuson de laboro, elmontris vaste, gajnis gravajn artpremiojn, apartenis al administritaj artorganizoj, kaj instruis artklasojn en tuta Usono."[28]

En la printempo de 1929, Henri estis nomita kiel unu el la pintaj tri vivantaj usonaj artistoj fare de la Artkonsilio de Novjorko. Henri mortis pro kancero tiun someron en la aĝo de sesdek kvar. Li estis laŭdita fare de kolegoj kaj iamaj studentoj kaj estis honorita per memorekspozicio de sepdek ok pentraĵoj ĉe la Metropolitan Museum of Art (Metropola Muzeo de Arto). Forbes Watson, redaktisto de revuo The Arts verkis, "Henri, krom sia speciala persona ĉarmo, estis epokfara viro en la evoluo de usona arto."[29]

Inter tiuj de Henri plej eltenemaj verkoj estas liaj portretoj de liaj kolegaj pentristoj. Lia portreto de 1904 de George Luks (en la kolekto de la Nacia Galerio de Kanado en Otavo) kaj lia portreto de 1904 de John Sloan (en la kolekto de la Corcoran Galerio de Arto en Vaŝingtono), ekzemple, montras ĉiujn klasikajn elementojn de lia stilo: forta pentromaniero, intensaj (kvankam malhelaj) kolorefikoj, elvoko de personeco (lia kaj de la vartistino), kaj malavareco de spirito.

Galerio[redakti | redakti fonton]

Referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. Homer (1969).
  2. Perlman (1991).
  3. 3,0 3,1 Perlman (1991), p. 1.
  4. Henshaw (1957): "Cozad, Nebraska, finally has found its founder after, lo, these many moons."
  5. Homer (1969), p. 7.
  6. Homer (1969), pp. 25-27.
  7. Homer (1969), p. 65.
  8. Homer (1969), p. 71.
  9. Robert Hughes, The Wave from the Atlantic, American Visions, Epizodo 5a de 8, BBC, 5a de Februaro, 2002.
  10. Hunter (1959), pp. 28-40.
  11. Homer (1969), p. 86.
  12. Homer (1969), pp. 90-94.
  13. Homer (1969), p. 119.
  14. Homer (1969), p. 146.
  15. Homer (1969), pp. 152-156.
  16. Homer (1969), p. 155.
  17. Rose (1975) referencas Henri kiel "blinda kaj malamika" al Picasso kaj Matisse (p. 30).
  18. Homer (1969), p. 174.
  19. Goldman, Emma. (1931) “Chapter 40”, Living My Life Volume two. Nov-Jorko: Alfred A Knopf Inc..
  20. Perlman (1991), p. 133.
  21. Perlman (1991), p. 135.
  22. 22,0 22,1 "Robert Henri Dies; Ill Eight Months", The New York Times, 13a de Julio 1929. Kontrolita 2015-04-17.
  23. "Robert Henri's Funeral", The New York Times, 14a de Julio 1929. Kontrolita 2015-04-17.
  24. Homer (1969), p. 269.
  25. Homer (1969), pp. 184-194.
  26. Vure (2009), p. 60.
  27. Wardle (2005), p. 206.
  28. Wardle (2005), p. 4.
  29. Homer (1969), p. 209.

Bibliografio[redakti | redakti fonton]

Fontoj[redakti | redakti fonton]

  • Henshaw, Tom (April 28, 1957). "Man Behind the Name: Mystery of Cozad is Finally Broken". The Lincoln Star. Lincoln, Nebraska. Associated Press. p. 35.
  • Homer, William Innes (1969). Robert Henri and his Circle. Ithaca: Cornell University Press. ISBN 0-87817-326-9.
  • Hughes, Robert (1997). American Visions: The Epic History of Art in America. New York: Knopf. ISBN 0676527841.
  • Hunter, Sam (1959). Modern American Painting and Sculpture. New York: Dell.
  • Perlman, Bennard (1991). Robert Henri: His Life and Art. New York: Dover Publications. ISBN 0-486-26722-9.
  • Rose, Barbara (1975). American Art Since 1900. Thames and Hudson. ISBN 050020067X.
  • Vure, Sarah (2009). "After the Armory: Robert Henri, Individualism and American Modernisms". In Kennedy Elizabeth, ed. The Eight and American Modernisms. Chicago: Terra Foundation For American Art. ISBN 0932171567.
  • Wardle, Marian, eld. (2005). American Women Modernists: The Legacy of Robert Henri, 1910-1945. Rutgers University Press. ISBN 0813536839.

Bibliografio[redakti | redakti fonton]

  • Brown, Milton W. (1955). American Painting from the Armory Show to the Depression. Princeton: Princeton University Press. OCLC 2310948.
  • Leeds, Valerie Ann (1994). My People: The Portraits of Robert Henri. Orlando, FL: Orlando Museum of Art. ISBN 1-880699-03-6.
  • Leeds, Valerie Ann (1998). Robert Henri in Santa Fe. New York: Gerald Peters Gallery. ISBN 0-935037-83-7.
  • Leeds, Valerie Ann (2005). Robert Henri: The Painted Spirit. New York: Gerald Peters Gallery. ISBN 1-931717-15-X.
  • Leeds, Valerie Ann; Stuhlman, Jonathan (2011). From New York to Corrymore: Robert Henri and Ireland. Charlotte, NC: Mint Museum of Art. ISBN 978-0-9762300-9-0.
  • Leeds, Valerie Ann (2013). Spanish Sojourns: Robert Henri and the Spirit of Spain. Savannah, GA: Telfair Museums. ISBN 978-0-933075-20-7.
  • Nicoll, Jessica F. (1995). The Allure of the Maine Coast: Robert Henri and His Circle, 1903-1918. Portland, ME: Portland Museum of Art. ISBN 0-916857-07-7.
  • Perlman, Bennard, eld. (1997). Revolutionaries of Realism: The Letters of John Sloan and Robert Henri. Princeton: Princeton University Press. ISBN 978-0691044132.

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Fontoj[redakti | redakti fonton]

  • Henshaw, Tom, "Man Behind the Name: Mystery of Cozad is Finally Broken", The Lincoln Star, 28a de Aprilo, 1957, paĝo 35.
  • Homer, William Innes. (1969) Robert Henri and his Circle. Ithaca: Cornell University Press. ISBN 0-87817-326-9.
  • Hughes, Robert. (1997) American Visions: The Epic History of Art in America. Nov-Jorko: Knopf. ISBN 0676527841.
  • Hunter, Sam. (1959) Modern American Painting and Sculpture. Nov-Jorko: Dell.
  • Perlman, Bennard. (1991) Robert Henri: His Life and Art. Nov-Jorko: Dover Publications. ISBN 0-486-26722-9.
  • Rose, Barbara. (1975) American Art Since 1900. Thames and Hudson. ISBN 050020067X.
  • Vure, Sarah. (2009) “After the Armory: Robert Henri, Individualism and American Modernisms”, Kennedy Elizabeth, ed.: The Eight and American Modernisms. Ĉikago: Terra Foundation For American Art. ISBN 0932171567.
  • (2005) Wardle, Marian: American Women Modernists: The Legacy of Robert Henri, 1910-1945. Rutgers University Press. ISBN 0813536839.