Rožnov pod Radhoštěm

Rožnov pod Radhoštěm
germane Rosenau
urbo
Rožnov pod Radhoštěm, urboplaco
Flago Blazono
Oficiala nomo: Rožnov pod Radhoštěm
Ŝtato	Ĉeĥio
Regiono	Regiono Zlín
Distrikto	Distrikto Vsetín
Administra municipo	Rožnov pod Radhoštěm
Historia regiono	Moravio
Parto de	Valaĥio
Konata loko	Valaĥia muzeo en naturo
Rivero	Rožnovská Bečva
Situo	Rožnov pod Radhoštěm
- alteco	378 m s. m.
- koordinatoj	49° 27′ 35″ N 18° 08′ 17″ O (mapo)
Areo	39,47 km² (3 947 ha)
Loĝantaro	16 205 (2023)
Denseco	410,56 loĝ./km²
Sulko	Rožnova sulko
Unua skribmencio	1267
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	756 61
NUTS 3	CZ072
NUTS 4	CZ0723
NUTS 5	CZ0723 544841
Katastraj teritorioj	3
Partoj de urbo	1
Bazaj setlejunuoj	21
Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
Vikimedia Komunejo: Rožnov pod Radhoštěm
Retpaĝo: www.roznov.cz
Portalo pri Ĉeĥio

Valaĥia muzeo en naturo

Rožnov pod Radhoštěm estas urbo en Ĉeĥio kun 16 205 loĝantoj (2023). La urbo situas en norda Moravio, 60 km sude de urbo Ostrava, 7 km de montopinto Radhošť.

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Hutisko-Solanec, Dolní Bečva, Trojanovice, Veřovice, Zubří, Vigantice, Vidče kaj Valašská Bystřice.

Historio

La plej malnova mencio pri la urbo estas el la jaro 1267 en testamento de olomouca episkopo Bruno el Schauenburg. Super devena vilaĝo elstaris sur montetpinto Hradisko burgo Rožnovec. Kiam Jan z Pernštejna transprenis en la jaro 1532 la posedaĵon el Rožnov, li lasis dezertigi la burgon kaj en la jaro 1538 estis la burgo ruinigita – hodiaŭ estas ĉi tie sole restaĵoj de muroj, fosaĵo kun remparo kaj portalo. Žerotín-anoj, en kies posedaĵo estis en la jaroj 1549–1815, tre enskribiĝis en historion de la urbo. Karel Jindřich el Žerotín fondis ĉi tie en la jaro 1712 bierfarejon. Ekde la jaro 1815 la urbo fariĝis posedaĵo de Kinski-anoj. En la jaro 1880 Rožnov estis proklamita la urbo, en la jaro 1892 ĝi estis vojaĝkontaktigita al fervojo, sekvis disvolviĝo de drapproduktado kaj teksista gildo. En la 2-a duono de la 19-a jarcento Rožnov fariĝis fama kiel klima banloko kaj ĝi estis komparata kun la svisa Davos aŭ la itala Meran. En banlokdomo el la jaro 1874 estas hodiaŭ fondita la 1-a „valaĥia“ gastejbierfarejo. Fondo de elektroteknika entrepreno Tesla en la jaro 1949, en kies areo estas hodiaŭ vico da etaj elektroteknikaj firmaoj, signifis disvolviĝon de la urbo.

Rožnov estas konata precipe pro Valaĥia muzeo en naturo, kiun fondis en la jaro 1925 rožnovaj samurbanoj fratoj Jaroněk-oj. Hodiaŭ la muzeo enhavas Lignan Urbeton, Valaĥian Vilaĝon kaj Muelejan Valon kun sume 120 memorigobjektoj. Komence de la 19-a jarcento estis en la placo kvar masonita domoj, la ceteraj inkluzive de urbodomo estis lignaj.

Rožnov estis agadloko de vico da regionaj verkistoj, ekz. Čeněk Kramoliš, M. Jahn kaj pentristoj, ekz. Alois Jaroněk, Bohumír Jaroněk. Kun la urbo kaj ties ĉirkaŭaĵo estas kunigitaj ankaŭ muzikkomponisto Leoš Janáček, verkistinoj Marie Podešvová kaj Jarmila Glazarová.

La urbo donas bonajn kondiĉojn por sporto. En areo en Bučiska estas skisaltejo, kie trejnis ankaŭ olimpia venkinto en skisaltado Jiří Raška, proksime estas vintra stadiono kun artefarita glacio kaj spaco por rajdontoj. Estas bezone mencii ankaŭ tegmentitan basenon, tenisejon kaj minigolfejon. Ekzistas ĉi tie multe da bone markitaj turismaj vojoj kaj bicikloturismaj fiksitaj vojoj. Rožnov estas dank‘ al bona trafika alirebleco kaj kun multe da loĝigeblecoj signifa turisma kaj rekreeja centro kun ebleco de eliro al proksima montaro Beskydy (montoj Radhošť, Pustevny, Bumbálka ka.).

Loĝantaro

Evoluo de nombro de loĝantoj

La datoj devenas el datumbazo de Vikidatumoj

Jaro	Loĝantoj
1869	4 415
1880	4 207
1890	4 076
1900	4 140
1910	4 240
1921	4 178

Jaro	Loĝantoj
1930	4 772
1950	4 928
1961	7 671
1970	10 885
1980	15 468
1991	17 727

Jaro	Loĝantoj
2001	17 845
2014	16 672
2016	16 541
2017	16 477
2018	16 469
2019	16 420

Jaro	Loĝantoj
2020	16 398
2021	16 005
2022	16 077
2023	16 205

Vidu ankaŭ

• Valaĥia muzeo en naturo