Rudolf Kriß

Rudolf Kriß
Persona informo
Rudolf Kriß
Naskiĝo	5-an de marto 1903 (1903-03-05) en Berchtesgaden
Morto	15-an de aŭgusto 1973 (1973-08-15) (70-jaraĝa) en Berchtesgaden
Lingvoj	germana vd
Ŝtataneco	Germanio vd
Partio	Kristan-Sociala Unio en Bavario vd
Familio
Infanoj	Lenz Kriss-Rettenbeck (en) vd
Profesio
Okupo	politikisto folkloristo brewer (en) vd
Laborkampo	Folklorscienco kaj bierfarado vd
Aktiva en	Vieno • Munkeno • Salcburgo vd
Honorigoj Honorigoj (1969)  Bayerischer Poetentaler (en)  Bavara ordeno de la Merito vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Rudolf KRISS (naskiĝinta la 5-an de marto 1903 en Berchtesgaden, mortinta la 15-an de aŭgusto 1973 samloke) estis germana etnologo, politikisto kaj bierfareja posedanto. De la nazioj li estis kondamnita je morto pro kontraŭreĝima propagando sed amnestiiĝis.

vototabulo el Maiselsberg, ĉ. 1820/30 (kolekto de Kriß)

Vivo

La familio de Kriß posedis ĝis 1970 dum pluraj generacioj la Kortegan Bierfarejon de Berchtesgaden. Post falo de la patro dum la Unua Mondmilito, li ekstudis (pro familia intereso) ekonomikon. La vera ŝatokupo de li tamen estis etnologio, pri kio li doktoriĝis en la 1929-a jaro post defendo de tezo pri la motivo de la utero. Aĉetis la fortimpresan bier-domon en Berchtesgaden en 1970 la dinastio Thurn und Taxis.

Liaj du adoptitaj filoj okupiĝintaj pri la postlasitaĵaro de Kriß finfine rifuzis sciencan esploradon de ĝi. Unu el ili, Lenz Kriss-Rettenbeck, ankaŭ etnologis kaj estis inter 1974 kaj 1985 ĝenerala direktoro de la Bavara Nacia Muzeo je Munkeno. La tombo de Kriß troviĝas en Schönau.

Scienciste

De 1933 Kriß estis privata docento en Vieno prizorgante la kolekton de religiaj etnologiaĵoj; en 1935 li fariĝis profesoro sed ne plu rajtis prelegadi post Anschluss. Post 1945 li daŭrigis siajn sciencajn agadojn mallonge en Salcburgo, finfine Munkene. Tie estis disĉiplo de li Felix Karlinger. Tiam komenciĝis ankaŭ esplorvojaĝoj liaj ekz. al Norda Afriko kun pligrandigo de lia privata kolekto. De 2007 spekteblas partoj de ĝi en la muzeo Asbach (Rotthalmünster). Inter 1962 kaj 1969 Kriß prezidantis ĉe la regionhistoria klubo Heimatkundeverein Berchtesgaden. Li ankaŭ eldonis la regionhistorian periodaĵon Berchtesgadener volkskundliche Schriften.

Politikiste

La usonanoj nomumis Kriß urbesto de Berchtesgaden. Ĉi oficon li transprenis de (la nur 20 tagojn deĵorinta) Karl Kollmann plenumonte inter la 28.5.1945 kaj la 13.3.1946. Poste Kriß estis distrikta asembleano por Berchtesgaden por la partio CSU kaj krome anis en la konsilio de Au (tiam memstara komunumo, nun kvartalo de Berchtesgaden).

Honoroj

• honora prezidanto de Berchtesgadener Weihnachtsschützen
• 1955: Bundesverdienstkreuz (unua klaso)
• 1959: Bayerischer Verdienstorden
• 1969: honora membro ĉe Heimatkundeverein Berchtesgaden
• 1969: Bayerischer Poetentaler

Propono nomi gimnazion por li (en 2004) ne estis akceptita.

Verkoj

• Das Gebärmuttervotiv. Benno Filser, Augsburg 1929.
• Volkskundliches aus altbayerischen Gnadenstätten. Benno Filser, Augsburg 1930.
• Die religiöse Volkskunde Altbayerns. Rohrer, Baden 1933.
• Bauernmalerei aus drei Jahrhunderten. 1936.
• Freiheit und Bindung. Saturn, Wien 1936.
• Die schwäbische Türkei. Schwann Verlag, 1937.
• Das Berchtesgadener Weihnachtsschießen und verwandte Bräuche. Hölzl, Wien 1941.
• kun Sebald Tewes: Sitte und Brauchtum im Berchtesgadener Land. Filser, München 1947.
  • dua eldono - ilustris Paul Ernst Rattelmüller, Verlag Berchtesgadener Anzeiger, 1963.
• Im Zeichen des Ungeistes. Filser, München 1948.
• Wallfahrtsorte Europas . Hornung Verlag, 1950.
• Die Volkskunde der Altbayerischen Gnadenstätten.
  • volumo 1: Oberbayern. Filser, München 1953.
  • volumo 2: Niederbayern und Oberpfalz. Filser, München 1955.
  • volumo 3: Theorie des Wallfahrtswesens. Filser, München 1956.
• Kultur und Volk, Wien 1954.
• kun Hubert Kriss-Heinrich: Peregrinatio neohellenika: Wallfahrtswanderungen im heutigen Griechenland u. in Unteritalien. Österreichisches Museum für Volkskunde, 1955.
• kun Lenz Kriss-Rettenbeck: Eisenopfer: Das Eisenopfer in Brauchtum u. Geschichte. Hueber Verlag, 1957.
• Volksglaube im Bereich des Islam.
  • volumo 1: Wallfahrtswesen und Heiligenverehrung. Harrassowitz, Wiesbaden 1960.
  • volumo 2: Amulette, Zauberformeln und Beschwörungen. Harrassowitz, Wiesbaden 1962.
• Die Darstellung des Konzils von Trient in Hans Pfitzners musikalischer Legende „Palestrina“. Hans-Pfitzner-Gesellschaft, 1962.
• Die Berchtesgadener Tracht. Verlag Berchtesgadener Anzeiger, 1973.
• kun Hubert Kriss-Heinrich: Volkskundliche Anteile in Kult und Legende äthiopischer Heiliger. Harrassowitz, Wiesbaden 1975.

Literaturo

• Martin Broszat, Elke Fröhlich: Bayern in der NS-Zeit – Die Herausforderung des Einzelnen: Geschichten über Widerstand und Verfolgung. Band IV. Oldenbourg Wissenschaftsverlag, 1983. ISBN 978-3-486-42411-9
• Nina Gockerell: Bilder und Zeichen der Frömmigkeit. Sammlung Kriss. Bayerisches Nationalmuseum (Hrsg.), München 1995, ISBN 978-3-925058-31-8.
• Nina Gockerell: Rudolf Kriss (1903–1973). Volkskundler und Religionswissenschaftler, Sammler und politisch Verfolgter. Ĉe: Oberbayerisches Archiv 124/2000, p. 195–218
• Lenz Kriss-Rettenbeck: Bilder und Zeichen religiösen Volksglaubens. Rudolf Kriss zum 60. Geburtstag. Verlag Georg D. W. Callwey, München 1963
• Hellmut Schöner (eld.): Berchtesgaden im Wandel der Zeit – Ergänzungsband I. Verein für Heimatkunde d. Berchtesgadener Landes, Berchtesgaden und München 1982, ISBN 3-87490-528-4.

Eksteraj ligiloj

• ligiloj ĉe DDB