Schwalmstadt

Schwalmstadt
DMS
Administrado
Federacia lando	Hesio
Distriktaro	Distriktaro Kassel
Distrikto	Distrikto Schwalm-Eder
Urborajtoj	Urbo (Stadt)
Telefona antaŭkodo	06691
Poŝtkodo	34613
Aŭtomobila kodo	HR
Oficiala Municipokodo	06634022
Subdivido	13 urbopartoj (Stadtteile)
Politiko
Komunumestro	Wilhelm Kröll
Partio de komunumestro	SPD
Adreso de la administrejo	Marktplatz 1
Demografio
Loĝantaro	18019 (stato 2019-12-31) [fonto: landa statistika oficejo]
Geografio
Koordinatoj	50°56′N 09°13′O (mapo)
Alto super la marnivelo	234 m
Areo	84,74 km²
Oficiala retejo	https://www.schwalmstadt.de/

Schwalmstadt disde Frankenhain

Schwalmstadt estas urbo en Germanio. Ĝi troviĝas en la distrikto Schwalm-Eder de la federacia lando Hesio. Fine de la jaro 2019 la urbo havis 18019 loĝantojn.

Ĝemelurboj estas Kantono Loriol-sur-Drôme en la Departemento Drôme kaj Zwalm en Flandrujo.

Geografio

Schwalmstadt kun siaj multaj kvartaloj troviĝas ĉe la uesta radno de la montaro Knüllgebirge. La urbo kiel ankaŭ la pejzaĝo en la Okcidenthesia Mallevaĵo havas sian nomon laŭ la rivero Schwalm. La urbo estas en la norda regiono de la rivero. La najbaraj grandurboj estas Kaselo (ĉ. 50 km pli norde), Bad Hersfeld (ĉ. 35 km pli okcidente) kaj Fulda (ĉ. 80 km pli sudeoste). Disponigas la urbo pri du kernoj:

• Treysa kun bela malnova kerno sur kresto ĉ. 35 metrojn supre de la valonivelo (212 metroj) ĉe la enfluejo de Wiera al Schwalm;
• Ziegenhain (214 metrojn alta) je ĉ. 4,5 km pli eoste, situante rekte en la nordokcidento de la enfluejo de la rojo Grenzebach al Schwalm.

La plej malalta urbopunkto estas je 207 metroj ĉe Gansau, iomete pli malsupre de la enfluejo de Gers je Schwalm, dume la pli alta punkto estas de 342,7 metroj, la t.n. Landburg-monto supre de Gansau.

Historio

Treysa en 1655 el Topographia Hassiae

Tombejo juda, Treysa

En la 8-a jarcento apartenis Treise al la Abatejo Hersfeld. La grafoj de Cigenhagen (Ziegenhain) unue endokumente menciitis en la jaro 1144-a. En 1186 Treysa transprenitis fare de la grafoj kaj ĉirkaŭfortikitis. La urboemblemo, la Martenokirko konstruitis en 1230 kaj inter 1229 kaj 1270, dume al la ziegenhain-anoj ceditis la urbanaj privilegioj nur en 1274. Post la morto de la lasta grafo Johano la 2-a la grafujo venis en la posedon de la hesiaj landgrafoj. Ili alikonstruigis la burgon en Ziegenhain en 1470 je vera fortimpresa kastelo kaj Filipo la 1-a (Hesio) komisiis la faron de akvokastelo inter 1537 kaj 1548. En aŭgusto 1945 iĝis en Treysa la intertraktoj pri la fondo de EKD okaze de la t.n. Ekleziara konferenco de Treysa kaj sekve fariĝis ligo de luteranaj, reformitaj kaj unuigitaj protestantaj komunumoj. Du pluaj koncilietoj de EKD en maro 1946 kaj junio 1947 intencis revigligi la konsultojn pri la diversaj interpretoj de la komunio kaj okupighas krome pri la sennaziigo de ekleziuloj. Sub la moto Hessisch willkommen! okazis en Schwalmstadt en 1995 la 35-a Hesia tago.

Inter 1961 kaj 2006 gastigas Schwalmstadt anojn de Bundeswehr. En la Harthberg-kazerno estis deplojitaj variaj batalionoj: Panzerartilleriebataillon 21, Raketenartilleriebataillon 22, Ausbildungskompanie 11/2, Begleitbatterie 2, Nachschubregiment 2, Nachschubbataillon 51 kaj Feldjägerausbildungskompanie 700. En speciala municideponejo troviĝis inter 1962 kaj 1992 atomaj partoj de nukleaj armiloj por du artileribatalionoj treysa-aj.

En la kadro de la granda Reformacio-jubileo 2017 la urbo donis al si la epiteton de konfirmaciurbo.

Teritoriaj ŝanĝoj

Urbodomo en Treysa

En la 31.12.1970 la urboj Treysa kaj Ziegenhain kune kun la vilaĝoj apudaj (Ascherode, Florshain, Frankenhain, Niedergrenzebach, Rommershausen, Trutzhain) unuigis je la nova urbo Schwalmstadt. Ekzakte unu jaron poste alvenis ankoraŭ Allendorf an der Landsburg, Dittershausen kaj Wiera, en la 1.4.1972 Rörshain kaj en la 1.8.1972 Michelsberg. La urbaj arkivaĵoj de Treysa kaj Ziegenhain troviĝas hoidaŭ en la Hesia ŝtata arkivo en Marburg.

Ekonomio kaj infrastrukturo

Trafiko

Stacidomo Treysa

La protestantisma paroĥuja kirko

Kondukas tra Schwalmstadt la federaciaj ŝoseoj B 254 disde Fulda al Kaselo kaj B 454 disde Bad Hersfeld al Marburg. En la najbara komunumo Neuental finiĝas la aŭtoŝoseo A 49 kies plilongigo ĝis Schwalmstadt antaŭvidatas por la jaro 2021. La Main-Weser-fervojlinio disde Frankfurto ĉe Majno ĝis Kaselo transversas la urbon; tie ekzistas la stacidomo Treysa kun multaj haltoj eĉ de rapidtrajnoj kaj la haltejo Schwalmstadt-Wiera. En Schwalmstadt finiĝas la Nordhesia trafikligo (NVV); ekstere komenciĝas Rhein-Main-trafikligo (RNV). Iam ekzistis krome la fervojlinioj inter Leinefelde kaj Treysa kaj Knüllwald-linio ĝis Bad Hersfeld.

La regiono ege ŝtatas fare de ciklademuloj; biciklovojoj multas, eĉ priregionaj, ekz.: Radweg Deutsche Einheit tra Wiera, Treysa kaj Ziegenhain ĝis Loshausen kiu identas ekde Treysa kun Bahnradweg Rotkäppchenland; ties lasta parteto inter Wiera kaj Treysa finfaritis en 2018

• Hessischer Radfernweg R4 disde Bad Karlshafen al Hirschhorn (Neckar) kondukante el Fritzlar tra Zimmersrode tra Landsburg-arbaro ueste de Ziegenhain en la direkto de Alsfeld
• Schwalm-Radweg laŭlonge de la rivero Schwalm disde ties fonto ĉe Vogelsberg ĝis Felsberg
• Schwalm-Efze-Weg R 14 kun eko en Treysa tra Frielendorf al Homberg (Efze);
• Schwalm-Fulda-Weg R 11 diese Gemünden (Distrikto Frankenberg) al Wahlshausen kaj Oberaula
• Bahnradweg Rotkäppchenland sur eksa fervoja taluso tra Neukirchen kaj la Aula-valo ĝis Niederaula kun konekso al Fulda-Radweg R 1; samlane trovighas Mittelland-Route (D4).

En 2015 faritis ciklovojkoncepto por la tuta urbo kaj ties medioj.

En Ziegenhain estas krome la glisflugejo Der Ring kiun prizorgas Flugsportvereinigung Schwalm kaj Akaflieg Frankfurt.

Glisflugejo en Ziegenhain

Medioj kaj publikaj institucioj

Informas gazetare la enloĝantojn Schwälmer Allgemeine (HNA), Schwälmer Bote, Nordhessennews.de kaj nh24.de Inhaber Alexander Wittke. Juĝejo de unua instanco situas en Treysa. En Ziegenhain estas prizono en iama ĉasokastelo de la landgrafoj de Hesio-Kaselo. En la urbo troviĝas ekde 1961 filio de Technisches Hilfswerk; ĝi specialiĝis pri radilokigo.

Pluraj lernejoj estas en Schwalmstadt: malgimnazio, Carl-Bantzer-lernejo, Schwalm-gimnazio, Schule im Ostergrund kaj kvin bazlernejoj. Ekzistas ankaŭ lernejoj kun speciala helpadfokuso (Sankt-Martin-Schule, Förderschule Hephata, Friedrich-Trost-Schule/metiado. Diversaj metiaj kaj profesilernigaj lernejoj kompletigas la riĉan orferton ekz. la Hephata-akademio pri socialaj deĵoroj. Ankaŭ la Evangelia altlernejo Darmstadt filias ĉi tie. Ekde 1925 oni povas lerni ĉe Stenografenverein 1925 Treysa buro-rilataĵojn; nek forgensindas la popolaltlernejo kun interesa kursofertaro.

Fabrikoj

En la kampo de plastofaro ekzistas surloke Merkel Freudenberg Fluidtechnic GmbH kaj Horn & Ba uer GmbH & Co. KG. Koncerne maŝinkonstruado menciindas la firmao Konvekta AG kaj elektroteknike la entrepreno Optelec GmbH. Logistikajn solvojn ofertas Heidelmann GmbH, ŝuoj faras Rohde Sc huhe kaj bieron Privatbra uerei Friedric h Haaß. En Treysa estas ankaŭ la urba ŝparkaso.

Kulturo kaj vidindaĵoj

Teatroj

• Freilichtbühne Schwalmberg
• Freilichtbühne Totenkirche
• Theaterverein Trutzhain: Trutzhainer Bühne

Muzeoj

• Deutsches Schreibmaschinenmuseum (pri skribmaŝinoj)
• Schwalm-muzeo en Ziegenhain (regionhistoriaĵoj)
• Gedenkstätte und Museum Trutzhain (memorigloko kun muzeo)
• Museumstöpferei Dörrbecker en Treysa (potfarejo historia)
• Museumsbahnverein Eisenbahnfreunde Treysa (amikara societo de fervojhistorio)

La t.n. Sorĉistina turo en Treysa

Konstruaĵoj

• multaj trabfakaĵoj plaĉaspektaj en la kernoj de Treysa kaj Ziegenhain
• Tombeja preĝejo (Treysa) kun la Buterlaktoturo
• Paroĥuja kirko
• Malnova hospitalo, Treysa
• Sorĉistina turo, Treysa
• Akvocitadelo Ziegenhain
• urbodomo kun Johano-puto, Treysa
• iama internigego por militkaptitoj, Trutzhain
• lokomotiva remizo en la iama fervoja riparejo
• Preĝejo Maria Helpatino (Trutzhain)
• Pordego de la potfaristoj, Treysa
• la domo Zum Rosengarten en Ziegenhain

Naturaj monumentoj

• Tumulo de Wiera
• Meteoro en Rommershausen

Regulaj okazantaĵoj

• bazaroj vendredaj en Treysa
• Hutzel-kermeso, Treysa
• Ziegenhain-a salatkermeso
• Kermeso en Allendorf ĉe Landsburg, en Ascherode, Dittershausen, Florshain, Niedergrenzebach, Michelsberg, Wiera
• Vinvilaĝo ĉe la Tombeja kirko (Weindorf)
• Sanktjohano-festo, Niedergrenzebach
• Putofesto, Niedergrenzebach
• Ŝercobazaro (Scherzmarkt)
• Miĥaelo-bazaro
• Quinau-pilgrimadoj, Trutzhain
• Adventaj bazaroj en Niedergrenzebach, Treysa kaj Ziegenhain

Gefiloj

Wilhelm Böttner, 1781

Georg Ernst von und zu Gilsa (ch. 1775)

Franz von Roques

• Konrad Widerholt (1598–1667), kolonelo
• Velten Muhly († 1656), komandanto de la ziegenhaina teritoridefendkompanio
• Adam Dietrich (1711–1782), botanikisto
• Johann Gabriel Speck (1720–1792), teologo kaj instruisto
• Georg Ernst von kaj zu Gilsa (1740–1798), oficiro
• Wilhelm Böttner (1752–1805), pentristo
• Friedrich Gottlieb Dietrich (1765–1850), botanikisto
• Ferdinand Jakob Siebert (1791–1847), teologo kaj regionhistoriisto
• Franz von Roques (1826–1887), pioniro de eklezia sociala laboro
• Friedrich Siebert (1831–1918), apotekisto kaj politikisto
• Julius Weiffenbach (1837–1910), juristo
• Karl Ludwig Leimbach (1844–1905), historiisto kaj lernejestro
• Carl Bantzer (1857–1941), pentristo kaj verkisto
• Julius Höxter (1873–1944), pedagogo kaj verkisto
• Franz von Roques (1877–1967), generalo
• Stanislaw Kubicki (1889–1943), poeto kaj filozofo
• Albert Wigand (1890–1978), pentristo
• Hanns Wilhelm Lavies (1908–2000), publicisto kaj filmfakulo
• Hans John (1911–1945), juristo kaj rezistadano kontraŭnazia
• Ludwig Groß (1926–1993), stenografo kaj skribmashininstruisto
• Karl Heinrich Friauf (1931–2016), juristo
• Gottfried Adam (* 1939), teologo
• Bernhard Jagoda (1940–2015), juristo
• Alfred Hartenbach (1943–2016), politikisto
• Roswitha Aulenkamp (* 1946), komponisto kaj pianisto
• Guido Knopp (* 1948), historiisto, publicisto kaj televidmoderigisto
• Herbert Henck (* 1948), pianisto
• Walter Thiel (1949–2019), kemiisto
• Eckhard Friauf (* 1956), biologo
• Thomas Gunkel (* 1956), tradukisto kaj verkisto
• Ulrich Nortmann (* 1956), filozofo kaj verkisto
• Claus von Carnap-Bornheim (* 1957), historiisto kaj muzeestro
• Martina Kirchberg (* 1957), artglisflugulino
• Frank-Martin Neupärtl (1961–2014), politikisto
• Armin Pfahl-Traughber (* 1963), politikscienculo
• Klaus Stern (* 1968), reghisoro
• Maike Schaefer (* 1971), politikistino
• Stefan Marx (* 1979), artisto
• Sebastian Wanke (* 1986), artisto kaj dezajnisto
• Florian Orth (* 1989), malpeza atleto
• Pascal Itter (* 1995), piedpilkisto
• Benjamin Trümner (* 1995), piedpilkisto