Senirisafekcio
Senirisaj homoj ne havas (aŭ ne plene havas) irisojn en la okuloj, do la okulokoloro estas tute nigra. Ĉirkaŭ kvin mil homoj havas ĉi afekcion en Nordameriko. Se la afekcio estas eta, la okuloj havas iomete koloron.
Ĉi malsano igas grandan kunluman doloron. Ĉar la iriso ne ekzistas, la okuloj ne povas ŝanĝiĝi laŭ la lumokvanto, kaj la nigroj en la okulaj (la pupiloj) ne iĝas pli malgrandaj kiam la homo vidas lumon, sunon, ekbrilon ktp. Plejofte loĝas aliaj afekcioj samtempe la seniriseco, ekz. eble la homa okulakvo (ploreroj) ne bone funkcias, kaj do la okuloj ofte malsekiĝus kaj dolorus. La havantoj eble havos verdajn aŭ grizajn kataraktojn, kaj ĉi malsanoj pli ofte venas dum maljuneco. Seniriseco plej ofte venas el la gepatroj, kaj ne ofte okazas ne-atendite ĉe la naskiĝotempo.
Senirisuloj haveblas tre malbonan vidpovecon, kiam vidpoveblas nur ombroj, sed parte senirisafekciuloj vidpovas pli bone, eĉ se ankoraŭ ne povas vidi sufiĉe por kontroli (veturi) aŭton.
Kuracado kaj deveno[redakti | redakti fonton]
Plej ofte, priokulaj malsanoj naskiĝas ĉare la gepatroj (kaj ĉefparte, la patrino) ne manĝis kaj nutris sufiĉe dum la tempo kiam la infaneto loĝis enkorpe. Ekzemple, nutromanko igas blindecon al bovoj. Nutromanko ankaŭ igeblas trofruan naskiĝon, kaj ankaŭ aliajn malsanojn (kiel cerbaĉecon). Multaj senirisuloj naskiĝas tro frue, kaj cerbaĉecon ofte venas samtempe la seniriseco. Plie, la vidpovo aŭ okulodoloro de suferanto ofte iĝas pli bona post manĝiĝas nutroplenaj manĝaĵoj (fermentitoj, fiŝoleo, kokosoleo ktp).[1][2]
Pri la ĉarluma doloremo, ekzistas kirurgio por enmeti anstataŭirison (lumsensa disko) sed ĉi kirurgio nur eblas al homoj kun ambaŭ kataraktoj kaj seniriseco samtempe. Multaj senirisuloj ne havas kataraktojn, kaj kirurgii la okulojn de junulon ne estas bona ideo. Ankaŭ, nur malmultaj kirurgiistoj povas kaj rajtas kirurgi tiel, ĉar diversaj landoj havas nesamajn regulojn. Ekzemple, Usone, oni bezonas pli grandan provosumon ol eblas atingiĝi, ĉar ne ekzistas tiom senirisuloj por provuliĝi.
Estonte, enokula fluidaĵo eble kuracos ĉi senirisecon.
Senirisaj Esperantistoj[redakti | redakti fonton]
La esperantisto »lusentoj« havas ĉi malsanon: http://lusentoj.neocities.org/ Arkivigite je 2016-03-16 per la retarkivo Wayback Machine (Tvitera konto ĉi tie)