Sensa senigo
Sensa deprivo (el la latina sensus - senso kaj deprivatio - perdo, deprivo) estas parta aŭ kompleta ĉesigo de ekstera influo sur unu aŭ pluraj sensorganoj, kiu kondukas al malpliiĝo de la fluo de nervimpulsoj al la centra nerva sistemo.
Sensa deprivo povas okazi kiam persono estas izolita en limigita spaco (sur submarŝipo, kosmoŝipo, ktp.); krome, en kosmovojaĝo, la evoluo de sensa deprivo estas faciligita per la stato de senpezeco.
La plej simplaj senig -aparatoj, kiel okulkovriloj aŭ orelŝtopiloj, reduktas aŭ forigas la efikojn sur vidkapablon kaj aŭdadon, dum pli kompleksaj aparatoj povas "malŝalti" la sensojn de flaro, tuŝo, gusto, temperaturreceptoroj kaj la vestibula sistemo. Sensa senigo estas uzata en alternativa medicino, jogo, meditado, psikologiaj eksperimentoj (kiel ekzemple kun sensa senig-ĉambro (vidu flosadoterapio), same kiel BDSM- kaj fetiĉaj ludoj kaj por torturo kaj puno.
Mallongaj periodoj de sensa deprivo havas malstreĉigan efikon sur personon, ekigante procezojn de interna subkonscia analizo, strukturado kaj ordigo de informoj, procezojn de mem-adaptigo kaj stabiligo de la psiko, dum longedaŭra deprivo de eksteraj stimuloj povas konduki al ekstrema angoro, perdo de kontakto kun la realeco, halucinoj, depresio, nekapablo koncentriĝi kaj malsocia konduto, kiuj poste povas konduki al post-traŭmata streso. Ĉi tiu trajto de la efiko de sensa deprivo sur la personecon de persono per liaj sentoj trovis vastan aplikon en la efektivigo de devigitaj esplordemandaj proceduroj (vidu, ekzemple, " kvin metodojn " aŭ " plibonigitajn esplordemandajn metodojn ").
Libervola parta senigo de eksteraj stimuloj okazas, ekzemple, en psikonaŭtiko, meditado, cifereca senvenenigo, aŭ dopamina fastado por la celo de malstreĉiĝo aŭ vastigado de konscio.
Fenomeno observebla dum kaj post la KOVIM-19-pandemio ofte nomiĝas "tuŝoseneco" aŭ "haŭta malsato" rilate al sensa deprivo. ĉiuj kazoj, tio rilatas al stato, en kiu la trafita persono spertas malpli da fizika tuŝo ol ili kutimis - aŭ eĉ tute ne. La bezono de fizika kontakto ĉeestas sed ne povas esti plenumita pro diversaj psikologiaj kialoj.