Siarhei Besarab
| Siarhei Besarab | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Aliaj nomoj | steanlab • stean |
| Naskiĝo | 25-an de julio 1984 (41-jaraĝa) en Navahrudak |
| Lingvoj | belorusa • rusa • angla • pola |
| Ŝtataneco | Belorusio 
|
| Alma mater | Belorusia Ŝtata Universitato de Informadiko kaj Radioelektroniko (2017–) Institute of General and Inorganic Chemistry of the National Academy of Sciences of Belarus (en)  (2010–2013)Graduate School of the National Academy of Sciences of Belarus (en) - magistro de scienco (2009–2010)Faculty of Chemistry of the Belarusian State University (en) - bakalaŭro de scienco (2004–2009)Secondary School No. 3 of Navahrudak (mul)
|
Subskribo _signature.svg)
| |
| Familio | |
| Patro | |
| Patrino | |
| Frat(in)o | |
| Okupo | |
| Okupo | ĥemiisto inventisto homrajta aktivulo Radioamatora operatoro scienca ĵurnalisto klimata aktivulo
|
| Verkoj | Adsorbents and catalyst supports. Scientific foundations of porous structure regulation |
| TTT | |
| Retejo | https://lab66.substack.com/about https://steanlab.github.io/about/ https://about.me/steanlab |
Siarhei Besarab (Navahrudak, 25-an de julio 1984) estas belorusa kemiisto, civila aktivulo kaj scienca komunikisto konata pro sia laboro en la popularigo de scio pri radioaktiveco, nuklea sekureco kaj media protektado[1]. Li fariĝis unu el la malmultaj voĉoj atentigantaj pri politika subpremo en la belorusa scienca komunumo; post la protestoj de 2020 li estis forsendita el publikaj institucioj pro sia civila starpunkto[2]. Besarab daŭrigis sian agadon per scienca ĵurnalismo, analizante la sekurecon de la Astravec-nuklea centralo kaj komentante la dislokigon de rusiaj nukleaj armiloj en Belorusio[3][4]. Lia aktivismo kaŭzis politikajn akuzojn kaj minacojn de la belorusa KGB; li devis rifuĝi en Eŭropa Unio en 2023, kie li plu agas scienc- kaj socie.
Frua vivo kaj edukado
[redakti | redakti fonton]Besarab naskiĝis en 1984 en Navahrudak, Grodno-regiono, Belorusio. Li diplomiĝis kun honoroj en loka mezlernejo, gajnante premiojn ĉe kemiaj olimpikoj en regiona kaj nacia niveloj. Li ricevis sian bakalaŭron ĉe la Fakultato pri Radia Kemio de la Belorusa Ŝtata Universitato, per esplorado pri radiaj radikaloj gvidata de profesoro Oleg Shadyro. Magistran gradon li akiris ĉe la Nacia Akademio de Sciencoj, kie lia esplorado koncernis vitrokemion[5]. Doktoriĝis pri surfaca scienco ĉe la Instituto de Ĝenerala kaj Neorganika Kemio, sub akademiano Vladimir Komarov[2].
Kariero
[redakti | redakti fonton]Ekde 2010, li laboris kiel esploristo en la Instituto de Ĝenerala kaj Neorganika Kemio, fokusiĝante al adsorbentoj kaj kataliziloj por media protektado. Li estas aŭtoro de dekoj da artikoloj, 12 patentoj, kaj ricevis premiojn por siaj sciencaj kontribuoj. Kiel scienca konsilisto, li partoprenis evoluadon de medicinaj teknologioj[6] kaj organizis la unuan sciencan hakatonon en Belorusio[7].
Scienca komunikado kaj civila aktivismo
[redakti | redakti fonton]Ekde 2019, Besarab administris Telegram-blogon LAB-66, publikigante analizan enhavon pri kemio kaj civila sekureco, vaste reeldonita en amaskomunikiloj[1][8]. Li kunlaboris kun sendependaj esplorprojektoj kaj helpis en esploroj pri mediaj malobservoj[9]. Lia agado akcentis akademian liberecon kaj kontraŭstaron al subpremo[10][11][12]. Pro publika defendo de persekutitaj sciencistoj kaj opozicio al ŝtata propagando, li eksterlandigis sin en 2023 post minacoj de aresto[13][14].
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 1,0 1,1 Феномен Бесараба: калі навука становіцца мовай супраціву (beloruse). novychas.online.
- ↑ 2,0 2,1 «Каб я ведаў, што гэта дзяржтаямніца, то можа і не пісаў бы так хвацка». Хімік Сяргей Бесараб расказаў, як сумяшчае навуку і грамадзянскую пазіцыю (beloruse). nashaniva.com.
- ↑ Сяргей Бесараб: Мы зараз вяртаемся ў 1996 год, калі Беларусь пазбаўлялася ядзернай зброі (beloruse). racyja.com. Arkivita el la originalo je 2023-03-31. Alirita 2025-07-25 .
- ↑ Якую ядзерную зброю РФ можа даць Лукашэнку? (beloruse). racyja.com. Arkivita el la originalo je 2023-09-27. Alirita 2025-07-25 .
- ↑ В Канаде рассказали о прорывной разработке, которую в Беларуси зарубили много лет назад. Как такое происходит, объяснил автор проекта (ruse). news.zerkalo.io.
- ↑ Навошта навукоўцы выйшлі на «рынг»? (beloruse). zviazda.by. Arkivita el la originalo je 2022-09-23. Alirita 2025-07-25 .
- ↑ Амерыканскія навукоўцы прыдумалі, як візуальна сачыць за людзьмі па WiFi замест камер. Аказваецца, беларусы прэзентавалі падобны метад 6 год таму (beloruse). nashaniva.com.
- ↑ Навуковец Сяргей Бесараб: тарнада ў Беларусі будуць усё часцейшымі, і з гэтым трэба навучыцца жыць (beloruse). belsat.eu.
- ↑ Соль в мешке. Продукцию «Беларуськалия» переименовали и продают ЕС в обход санкций (ruse). investigatebel.org.
- ↑ Сергей Бесараб: «Беларуской науке нужна свобода» (ruse). Честные люди.
- ↑ Навуковец патлумачыў феномен рэжыму і ацаніў страты беларускай навукі за час кіравання Лукашэнкі (beloruse). nashaniva.com.
- ↑ Вядомы хімік склаў партрэт рэпрэсаванага навукоўца. Некаторыя высновы нечаканыя (beloruse). nashaniva.com.
- ↑ Беларускі навуковец, якому давялося ўцячы з Беларусі тайнымі сцежкамі, напісаў «кароткі дапаможнік па экстраннай эвакуацыі» (beloruse). nashaniva.com.
- ↑ «Калі б за справу ўзялася ваенная контрвыведка, мяне б, хутчэй за ўсё, знайшлі. Таму я хутка з’ехаў з Беларусі» (beloruse). greenbelarus.info.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Telegram-blogon LAB-66
- Paĝo de Siarhei Besarab en Facebook | Paĝo de Siarhei Besarab en Linkedin
- Kanalo de Siarhei Besarab en Youtube