Solarpunk
Solarpunk, Sunpunko, foje ankaŭ verdpunko, estas punk-inspirita, kultura kaj arta movado kiu reklamas optimisman kaj progreseman vizion de la estonteco, kun speciala fokuso sur renoviĝanta energio kaj novaj daŭrigeblaj teknologioj. Solarpunko kovras multajn areojn kiel arto, fantazio kaj sciencfikcio, arkitekturo kaj aktivismo kaj celas konkrete krei teknologian kaj ekologie daŭrigebla estonteco por batali kontraŭ klimata ŝanĝo, troa konsumismo kaj ekspluatada kapitalismo.
Iuj el la temoj de la movado estas preni la kulturajn elementojn de la amaskonsumisma socio kaj fleksi ilin favore al la socio, kiel ekzemple recikligo, kaj tiel solvi sociajn problemojn; inversigi la efikoj de konsumismon en favoro de verda mondo. Ĉar ĝenerale la demonstraj efikoj de klimata ŝanĝiĝo, tutmonda varmiĝo kaj poluado foje tre pesimisme efikas sur la junularo, la movado celas kreskigi optimismajn viziojn pri la estonteco fronte nunaj mediaj problemoj, same kiel socia malegaleco.
Solarpunk prenas renovigeblajn energiojn, kaj teknologion ĝenerale, kiel sian ĉeftemon por provi generi pozitivan estontan vizion por la homaro; aliflanke, ĝi ankaŭ traktas la uzon de malpli teknologiaj rimedoj por redukti karbonemisiojn, kiel ekzemple ĝardenado kaj permakulturo.
Solarpunk ankaŭ estas prezentas sin kiel literatura subĝenro ene de la spekulativa fikcio, sed malfavora al kiberpunko , ĉar ĝi renversas siajn bazajn principojn, precipe la nihilisma kaj post-apokalipsa vizio de la estonteco. Kelkaj el la plej konataj ekzemploj estas Solarpunk: Ecological and Fantastical Stories in a Sustainable World kaj Sunvault: Stories of Solarpunk and Eco-Speculation.
Historio[redakti | redakti fonton]
La unuaj ideoj pri sunpunko povas esti spuritaj reen al la jaro 2008; en tiu jaro, blogo nomita la Respubliko de la Abeloj publikigis la eniron "De Vaporpunko ĝis Sunpunko." La publikigo komencas konceptigi Solarpunk kiel literatura ĝenro inspirita de vaporpunko.
En 2009, Matt Staggs, literatura publicisto kiu specialiĝas pri spekulativa fikcio, publikigis "GreenPunk Manifeston".
Solarpunk estas rekta heredanto de vaporpunko kaj ciberpunko. Vaporpunko imagas, el la romantika distopio, novan rakonton kaj mondon, kiu funkcias kun vaporteknologio kiel la ĉefa fonto de energio anstataŭ nuna elektro, dum sunpunk bildigas renoviĝantajn energifontojn kiel la bazan fonton de energio. Ciberpunko kontribuas, de nihilismo, la vizion de estonteco determinita de teknologioj kiuj kaŭzas malhumanigon. Kaj ciberpunko kaj sunpunko imagas eblajn estontecojn bazitajn sur nunaj zorgoj, sed dum ciberpunko emfazas tion, kio povas misfunkcii, sunpunk imagas kio povas esti pli bona.
Literaturo[redakti | redakti fonton]
Solarpunk-fikcio, kiu inkludas romanojn, novelojn, kaj poezion, imagas estontecojn movitajn per mediaj zorgoj kun ŝanĝiĝantaj gradoj da optimismo. Solarpunk estas subĝenro de la spekulativa fikcioĝenro. En 2020 estis eldonita la unua solarpunk-libro en la hispana kaj ĝi ankaŭ rilatas sunpunkon al permakulturo : La Rueda: ilustrita romano pri permakulturo en sunpunka ŝlosilo.
Estetiko[redakti | redakti fonton]
La sunpunka estetiko uzas naturajn ĉeftemojn kaj estas tre ornama, estante reago kontraŭ ĉefa nuntempa estetiko. Ĝi prenas inspiron de secesio kaj la movado de Artoj kaj Metioj, prenante kiel sian propran la emfazon de manlaboro de la movado.
Same, ĝi havas certan romantikismon en la uzado de elementoj kiel fekunda tero kaj abunda vegetaĵaro, reflektitaj tra la historio de diversaj religioj, kiel kristanismo, pro la deziro al nova Edeno, ĉi-foje konstruita per oniaj propraj manoj.
Politiko[redakti | redakti fonton]
Solarpunk havas neniun konkretan politikan ideologion, malgraŭ la fakto ke ĝi praktikas idealisman politikon, kiu kreas spacojn kie la principoj de la movado povas esti esploritaj kaj pruvitaj per realviva agado. La sunpunka praktiko de la movado realiĝas en diversaj formoj, de utopia laboro kiel fondi ekovilaĝojn ĝis pli diskretaj agoj kiel kultivi propran manĝaĵon aŭ de FVM (faru vi mem) ĉiam tendencante atingi kunvivadon, kiu zorgas pri kaj socio kaj naturo, montrante tendencon al ŝanĝo de la produktiva modelo kaj la redifino de la termino "progreso".
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- Daŭripova nekresko
- Ekokritikismo
- Ekologia arto
- Ekologia justeco
- Ekologia anarkiismo
- Socia ekologio
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Thompson, Claire (2022-04-04). "Do you believe in climate solutions? You just might be a solarpunk". Fix. Reprenita la 18-a de oktobro 2022.
For practical inspiration, solarpunk looks to permaculture and Indigenous agriculture, sustainable architecture like Earthships and Arcosanti, as well as the maker movement and DIY culture.
- ↑ "Earthships: The sustainable buildings made from trash". Freethink. Reprenita la 18-an de oktobro 2022.