Dumdumo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
'''Dumdumo''' estas tia pafaĵo, kies pinto estas iomete forigita, tiel ke ĝi estas obtuza. Alia tipo de dumdumo, kiam oni entranĉas la mantelon de la pafaĵo, tiel ĝi disfermiĝas aŭ platiĝas (depende de la tranĉo) en la homa korpo. |
|||
{{redaktata}} far RK |
|||
La normala kugla aŭ mantela (longa) pafaĵo trakuras la homan korpon kaj ne kaŭzas ŝirvundojn, vundegojn. |
|||
Ĝi kaŭzas grandajn vundojn nekuraceblajn, ĉar ne eblas (aŭ ne eblis en la 19-a jarcento) eligi la kuglon el la korpo kaj ĝi emas kaŭzi [[infekto]]n eĉ se oni ne mortas dum la pafo, la vunditoj ofte mortas pli poste. Pro tio la [[Konvencio de Hago]] (el la jaro [[1899]][http://www.geocities.com/~worldwar1/default-dumdum.html]) malpermesis dumdumojn (’’ĉiujn pafaĵojn, kiuj en la homa korpo disvastiĝas aŭ platiĝas’’) por eterno por ĉiu [[armeo]], krom uzo por ĉaso aŭ ĉe la koloniaj militoj. La deklaracion ne subskribis Usono kaj Unuiĝinta Reĝlando, kiu lasta uzis ilin en la posta Bur-milito (1900). |
|||
Ekde la akcepto de la Deklaracio en Hago (1899) la armeoj rajtas batali teorie nur per plene kovritaj pafaĵoj... |
|||
Nuntempe oni kelkfoje permesas uzi dumdumojn en ĉasado. |
|||
'''Strukturo''' |
|||
La dumduma pafaĵo estas longa, mantela pafaĵo, malfermita ambaŭfine kaj ne entenante eksplodaĵon aŭ ion alian (sed ankaŭ tiel ŝirvundigas). Oni komence detranĉis la finon kaj la interna plumbo restis en ĝi (Barato), tiel ĉe altrafo la plumbo elŝoviĝis en la vundon kaj kaŭzis garndajn ŝirvundiĝojn. Tiam la nikela mantelo ĉirkaŭprenis la plumban internan grajnon (pleniĝaĵon), sed ne centprovente, ĉar ĉe la fino la plumbo libere elŝutiĝas. |
|||
'''Historio''' |
|||
La unuajn dumdumojn produktis [[Britio]] en Barato en la vilaĝa produktejo ĉe [[Dumdum]] proksime al [[Kalkuto]], kie venas la nomo de la pafaĵoj. Britio uzis ĝin onidire unuafoje amase en Sud-Afriko en la Bur-milito de 1900, sed verŝajne vere unuafoja uzo okazis en [[Barato]] en la ekprodukta lando (fine de la [[19-a jarcento]]), poste en [[Sudano]] kontraŭ la ribelantaj triboj. La pafaĵoj uzitaj en Sudano havis kavan pinton (tiuj en Barato estis plenaj je plumbo). |
|||
[[de:Dumdum-Geschoss]] |
|||
[[en:Dum dum]] |
|||
[[pl:Dum-dum]] |
|||
Kiel registrite je 18:14, 22 dec. 2004
Dumdumo estas tia pafaĵo, kies pinto estas iomete forigita, tiel ke ĝi estas obtuza. Alia tipo de dumdumo, kiam oni entranĉas la mantelon de la pafaĵo, tiel ĝi disfermiĝas aŭ platiĝas (depende de la tranĉo) en la homa korpo.
La normala kugla aŭ mantela (longa) pafaĵo trakuras la homan korpon kaj ne kaŭzas ŝirvundojn, vundegojn.
Ĝi kaŭzas grandajn vundojn nekuraceblajn, ĉar ne eblas (aŭ ne eblis en la 19-a jarcento) eligi la kuglon el la korpo kaj ĝi emas kaŭzi infekton eĉ se oni ne mortas dum la pafo, la vunditoj ofte mortas pli poste. Pro tio la Konvencio de Hago (el la jaro 1899[1]) malpermesis dumdumojn (’’ĉiujn pafaĵojn, kiuj en la homa korpo disvastiĝas aŭ platiĝas’’) por eterno por ĉiu armeo, krom uzo por ĉaso aŭ ĉe la koloniaj militoj. La deklaracion ne subskribis Usono kaj Unuiĝinta Reĝlando, kiu lasta uzis ilin en la posta Bur-milito (1900).
Ekde la akcepto de la Deklaracio en Hago (1899) la armeoj rajtas batali teorie nur per plene kovritaj pafaĵoj...
Nuntempe oni kelkfoje permesas uzi dumdumojn en ĉasado.
Strukturo
La dumduma pafaĵo estas longa, mantela pafaĵo, malfermita ambaŭfine kaj ne entenante eksplodaĵon aŭ ion alian (sed ankaŭ tiel ŝirvundigas). Oni komence detranĉis la finon kaj la interna plumbo restis en ĝi (Barato), tiel ĉe altrafo la plumbo elŝoviĝis en la vundon kaj kaŭzis garndajn ŝirvundiĝojn. Tiam la nikela mantelo ĉirkaŭprenis la plumban internan grajnon (pleniĝaĵon), sed ne centprovente, ĉar ĉe la fino la plumbo libere elŝutiĝas.
Historio
La unuajn dumdumojn produktis Britio en Barato en la vilaĝa produktejo ĉe Dumdum proksime al Kalkuto, kie venas la nomo de la pafaĵoj. Britio uzis ĝin onidire unuafoje amase en Sud-Afriko en la Bur-milito de 1900, sed verŝajne vere unuafoja uzo okazis en Barato en la ekprodukta lando (fine de la 19-a jarcento), poste en Sudano kontraŭ la ribelantaj triboj. La pafaĵoj uzitaj en Sudano havis kavan pinton (tiuj en Barato estis plenaj je plumbo).