Prahomo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
malmajuskligo |
+Supozata samtempeco de homo habilis kaj erectus |
||
| Linio 7: | Linio 7: | ||
'''[[Homo erectus]]''', posta homa praulo, vivis antaŭ 1,6 milionoj jaroj, originale en Afriko. Ili havis dikajn brovojn super okuloj, ne havis mentonon, kaj estis verŝajne samaltaj kiel modernaj homoj. Iliaj cerboj estis pli malgranda ol tiuj de nuntempaj homoj. |
'''[[Homo erectus]]''', posta homa praulo, vivis antaŭ 1,6 milionoj jaroj, originale en Afriko. Ili havis dikajn brovojn super okuloj, ne havis mentonon, kaj estis verŝajne samaltaj kiel modernaj homoj. Iliaj cerboj estis pli malgranda ol tiuj de nuntempaj homoj. |
||
=== Ĉu Homo habilis kaj Homo erectus samtempis? === |
|||
Ĝis nun oni supozis, ke el [[Homo habilis]] evoluis [[Homo erectus]] kaj el tiu [[Homo sapiens]], do, ni ĉiuj. Sed laŭ lastatempaj esploroj de s-ino [[Meave Leakey]]<ref>http://www.eitb24.com/new/en/B24_61077/sci-tech/RESEARCH-BY-MAEVE-LEAKEY-New-research-calls-into-question</ref> kaj kolegoj tiuj du plifruaj specioj vivis samtempe, antaŭ ĉ. 1,5 milionoj da jaroj, en la sama regiono de [[Kenjo]]. Oni supozas, ke ili tie samtempe vivis dum duona miliono da jaroj. En [[2000]] s-ino Leakey trovis kompletan Homo erectus en la proksima najbareco de fragmento de Homo habilis el la sama tempo. Tio signifas, ke ne estas eble, ke Homo erectus evoluis el Homo habilis. |
|||
Kvankam ambaŭ specioj vivis en najbareco, ili ŝajne ne komunikis unu kun la alia. La sciencistoj diras, ke ambaŭ havis sian propran ekologian niĉon, Homo habilis kiel vegetarano kaj Homo erectus manĝinte viandon. Mankas komuna praulo de ili. Nun la sciencistoj devas repripensi pri la evolua historio de homaro, precipe pri nia praulo, Homo erectus. |
|||
Dum 7 jaroj la sciencistoj analizis la [[Fosilioj|fosiliojn]]. Ili eltrovis, ke la pravirinoj estis multe pli malgrandaj ol la praviroj. Kompare kun [[Primatoj|primataj]] specioj tio signifas, ke la prauloj probable ne estis monogamiaj. |
|||
=== Disvastiĝo al Eŭropo, Azio k.a. kontinentoj === |
|||
'''Homo erectus''' estis la unua homedo kiu lasis Afrikon. La speco disvastiĝis ĝis [[Ĉinio]] en [[Azio]] kaj [[Germanio]] en [[Eŭropo]]. Ĉi tiu kapablo lasi la subtropikojn verŝajne estis rezulto de iliaj pli superaj teknikaj kapabloj. Ekzemple, 'Homo erectus' estis verŝajne la unua homedo, kiu regis [[Fajro|fajron]] kaj faris altnivelajn [[Prahomaj laboriloj|ŝtonajn ilojn]]. 'Homo erectus' estis antaŭŝtupo al la moderna homo, nomita '''Homo sapiens''', kies subspecio [[homo neandertala]] estus malaperinta jam de 35 000 jaroj. |
'''Homo erectus''' estis la unua homedo kiu lasis Afrikon. La speco disvastiĝis ĝis [[Ĉinio]] en [[Azio]] kaj [[Germanio]] en [[Eŭropo]]. Ĉi tiu kapablo lasi la subtropikojn verŝajne estis rezulto de iliaj pli superaj teknikaj kapabloj. Ekzemple, 'Homo erectus' estis verŝajne la unua homedo, kiu regis [[Fajro|fajron]] kaj faris altnivelajn [[Prahomaj laboriloj|ŝtonajn ilojn]]. 'Homo erectus' estis antaŭŝtupo al la moderna homo, nomita '''Homo sapiens''', kies subspecio [[homo neandertala]] estus malaperinta jam de 35 000 jaroj. |
||
| Linio 12: | Linio 22: | ||
Faktoj montras, ke fruaj homedoj unue aperis en [[Eŭropo]] antaŭ 1,5 - 1 milionoj jaroj; en la [[Britio|Britaj Insuloj]] - antaŭ 450,000 jaroj; kaj en [[Aŭstralio]] - antaŭ 30,000 jaroj. Iuj sciencistoj kredas, ke primitivaj homoj transiris de [[Azio]] al [[Nord-Ameriko]] sur terponto, kiu tiam ligis [[Alasko|Alaskon]] kun Azio. |
Faktoj montras, ke fruaj homedoj unue aperis en [[Eŭropo]] antaŭ 1,5 - 1 milionoj jaroj; en la [[Britio|Britaj Insuloj]] - antaŭ 450,000 jaroj; kaj en [[Aŭstralio]] - antaŭ 30,000 jaroj. Iuj sciencistoj kredas, ke primitivaj homoj transiris de [[Azio]] al [[Nord-Ameriko]] sur terponto, kiu tiam ligis [[Alasko|Alaskon]] kun Azio. |
||
=== Fontoj === |
|||
| ⚫ | |||
<references/> |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
* [[Primatoj]] |
* [[Primatoj]] |
||
* [[Neandertala Homo]] |
* [[Neandertala Homo]] |
||
| Linio 21: | Linio 32: | ||
* [[Prahomaj pentraĵoj]] |
* [[Prahomaj pentraĵoj]] |
||
* [[Restaĵa homeculo]] |
* [[Restaĵa homeculo]] |
||
| ⚫ | |||
[[Kategorio:Primatoj]] |
[[Kategorio:Primatoj]] |
||
Kiel registrite je 09:37, 26 feb. 2008
Aŭstralopitekoj, kreitaĵoj kun ambaŭ homaj kaj simiaj apartaĵoj, aperis en Afriko almenaŭ antaŭ 4 milionoj jaroj. Fragmentoj de la ostoj de ĉi tiuj 'homedoj', aŭ homsimilaj kreitaĵoj, estas trovita en la Olduvai Interkrutejo kaj aliaj lokoj en Afriko per la sciencistoj Raymond Dart, Louis Leakey kaj Maria Leakey.
Postaj specoj de homedoj, Homo habilis, vivis antaŭ 2 milionoj jaroj. Kiel la Aŭstralopitekoj, ankaŭ ili vivis nur en Afriko. Kvankam iliaj cerboj estis pli grandaj ol tiuj de Aŭstralopitekoj, ili estis malgrandaj en grandeco, ne havis mentonon, kaj havis grandajn dentojn, ĝuste kiel iliaj antaŭuloj. Tre malgrava estas scio pri ilia konduto.
Homo erectus, posta homa praulo, vivis antaŭ 1,6 milionoj jaroj, originale en Afriko. Ili havis dikajn brovojn super okuloj, ne havis mentonon, kaj estis verŝajne samaltaj kiel modernaj homoj. Iliaj cerboj estis pli malgranda ol tiuj de nuntempaj homoj.
Ĉu Homo habilis kaj Homo erectus samtempis?
Ĝis nun oni supozis, ke el Homo habilis evoluis Homo erectus kaj el tiu Homo sapiens, do, ni ĉiuj. Sed laŭ lastatempaj esploroj de s-ino Meave Leakey[1] kaj kolegoj tiuj du plifruaj specioj vivis samtempe, antaŭ ĉ. 1,5 milionoj da jaroj, en la sama regiono de Kenjo. Oni supozas, ke ili tie samtempe vivis dum duona miliono da jaroj. En 2000 s-ino Leakey trovis kompletan Homo erectus en la proksima najbareco de fragmento de Homo habilis el la sama tempo. Tio signifas, ke ne estas eble, ke Homo erectus evoluis el Homo habilis.
Kvankam ambaŭ specioj vivis en najbareco, ili ŝajne ne komunikis unu kun la alia. La sciencistoj diras, ke ambaŭ havis sian propran ekologian niĉon, Homo habilis kiel vegetarano kaj Homo erectus manĝinte viandon. Mankas komuna praulo de ili. Nun la sciencistoj devas repripensi pri la evolua historio de homaro, precipe pri nia praulo, Homo erectus.
Dum 7 jaroj la sciencistoj analizis la fosiliojn. Ili eltrovis, ke la pravirinoj estis multe pli malgrandaj ol la praviroj. Kompare kun primataj specioj tio signifas, ke la prauloj probable ne estis monogamiaj.
Disvastiĝo al Eŭropo, Azio k.a. kontinentoj
Homo erectus estis la unua homedo kiu lasis Afrikon. La speco disvastiĝis ĝis Ĉinio en Azio kaj Germanio en Eŭropo. Ĉi tiu kapablo lasi la subtropikojn verŝajne estis rezulto de iliaj pli superaj teknikaj kapabloj. Ekzemple, 'Homo erectus' estis verŝajne la unua homedo, kiu regis fajron kaj faris altnivelajn ŝtonajn ilojn. 'Homo erectus' estis antaŭŝtupo al la moderna homo, nomita Homo sapiens, kies subspecio homo neandertala estus malaperinta jam de 35 000 jaroj.
Faktoj montras, ke fruaj homedoj unue aperis en Eŭropo antaŭ 1,5 - 1 milionoj jaroj; en la Britaj Insuloj - antaŭ 450,000 jaroj; kaj en Aŭstralio - antaŭ 30,000 jaroj. Iuj sciencistoj kredas, ke primitivaj homoj transiris de Azio al Nord-Ameriko sur terponto, kiu tiam ligis Alaskon kun Azio.
Fontoj
- ↑ http://www.eitb24.com/new/en/B24_61077/sci-tech/RESEARCH-BY-MAEVE-LEAKEY-New-research-calls-into-question