Ramón del Valle-Inclán: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
e roboto aldono de: ro:Ramón María del Valle-Inclán |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 2: | Linio 2: | ||
'''Ramón VALLE PEÑA''', konata sub la nomo '''Ramón DEL VALLE-INCLÁN''' ([[Vilanova de Arousa]], [[28-a de oktobro]] [[1866]] - [[Santiago de Compostela]], [[5-a de januaro]] [[1936]]) estis [[Galegio|galega]] verkisto en la [[hispana lingvo]]. |
'''Ramón VALLE PEÑA''', konata sub la nomo '''Ramón DEL VALLE-INCLÁN''' ([[Vilanova de Arousa]], [[28-a de oktobro]] [[1866]] - [[Santiago de Compostela]], [[5-a de januaro]] [[1936]]) estis [[Galegio|galega]] verkisto en la [[hispana lingvo]]. |
||
Li estis membro de la t.n. [[Generacio de 1898]], kune kun, inter aliaj, [[Miguel de Unamuno]] kaj [[Antonio Machado]]. Li verkis prozaĵojn kaj teatrajn verkojn. Precipe en teatro li estis moderniganto de la tiama stilo, kun tre nova aliro al teatro, interalie per la uzo de literatura stilo nomata [[esperpento]], kiun li mem kreis kaj definis. |
Li estis membro de la t.n. [[Generacio de 1898]], kune kun, inter aliaj, [[Miguel de Unamuno]], [[Azorín]] kaj [[Pío Baroja]], sed Valle-Inclán eniris en tiuj grupo kaj stilo poste (ĉirkaŭ la [[1920aj jaroj]], kiel simile faris [[Antonio Machado]]. Li verkis prozaĵojn kaj teatrajn verkojn, nur malmulte da poezio. Precipe en teatro li estis moderniganto de la tiama stilo (komerca teatro), kun tre nova aliro al teatro, interalie per la uzo de literatura stilo nomata [[esperpento]], kiun li mem kreis kaj definis; tia tetaro ne estis tre sukcesa dum ties epoko (1920aj kaj [[1930aj jaroj]]), sed ja estis sukcesa dum aliaj jardekoj, nome la [[1970aj jaroj|1970aj]] kaj la [[1980-aj jaroj]] kaj markis la teatran hispanlingvan produktadon de la tuta jarcento. |
||
Li uzis fortan kritikon, precipe al la tradiciaj klasoj kaj potencoj. |
Li uzis fortan kritikon, precipe al la tradiciaj klasoj kaj potencoj en sia dua etapo. |
||
==Ĉefaj verkoj== |
==Ĉefaj verkoj== |
||
| Linio 12: | Linio 12: | ||
En Esperanto aperis de Valle la romano ''Tirano Banderas'', priskribo de [[Latinameriko|latinamerika]] diktatoro ([[kaŭdilo]]), tradukita de [[Fernando de Diego]]. |
En Esperanto aperis de Valle la romano ''Tirano Banderas'', priskribo de [[Latinameriko|latinamerika]] diktatoro ([[kaŭdilo]]), tradukita de [[Fernando de Diego]]. |
||
==Biografío== |
|||
Li estis la filo de liberala kaj galegista verkisto, Ramón del Valle-Inclán Bermúdez de Castro, kaj de Dolores de la Peña y Montenegro, ambaŭ de [[hidalgo|hidalga]] deveno; tamen li ricevis pli simplan nomon de Ramón José Simón Valle Peña. Li studis en mezlernejo de [[Pontevedra]] ĝis [[1885]], kaj poste ekstudis [[Juro]]n en la [[Universitato de Santiago de Compostela]]. Samtempe, li praktikis glavon kaj desegnon. |
|||
En tiu epoko li ekverkis por publikaĵoj kiel ''Café con gotas'' (Kafo kun gutoj), de Santiago, kaj la [[Barcelona|barcelona]] ''La Ilustración ibérica'' (La Iberia Bildigo), kaj partoprenis aktive, kun sia frato Carlos, en la gazetara vivo de la urbo. En 1890, pro la morto de lia patro, abandonis la karieron de juro, kiun tiu devigis al li, kaj revenis al Pontevedra. Poste eble li vojaĝis en Italion, kaj pli certe al Madrido fine de 1890, kie li ĉeestis la [[Prado-Muzeo|Muzeon de Prado]] kaj la bibliotekoj de la urbo, kunlaboris en ĵurnaloj kiel ''El Globo'', kaj dediĉas grandan parton de sia libertempo al popola kantoteatro. |
|||
En 1892, Valle realigis sian unuan vojaĝon al Ameriko, pli precize al [[Meksikio]], kie li vivis ĉirkau unu jaron en la urboj de [[Veracruz]] kaj [[Meksikurbo]]. En tiu lando kunlaboris por du ĵurnaloj: ''El Veracruzano Libre'', de Veracruz, kaj ''El Universal'', en Meksikurbo, kie li publikigis diversajn rakontojn. Tie ŝajne li vivis kelkajn malfacilaĵojn kiel tre verŝajna partopreno en [[duelo]] en Meksikurbo, kaj en kverelo en Veracruz. El Meksikio li pasis al [[Kubo]], kaj resti kelkajn tagojn en [[Matanzas]], ĉe amikoj. |
|||
[[Kategorio:Verkistoj|Valle-Inclán, Ramón del]] |
[[Kategorio:Verkistoj|Valle-Inclán, Ramón del]] |
||
Kiel registrite je 09:16, 13 mar. 2008
Ramón VALLE PEÑA, konata sub la nomo Ramón DEL VALLE-INCLÁN (Vilanova de Arousa, 28-a de oktobro 1866 - Santiago de Compostela, 5-a de januaro 1936) estis galega verkisto en la hispana lingvo.
Li estis membro de la t.n. Generacio de 1898, kune kun, inter aliaj, Miguel de Unamuno, Azorín kaj Pío Baroja, sed Valle-Inclán eniris en tiuj grupo kaj stilo poste (ĉirkaŭ la 1920aj jaroj, kiel simile faris Antonio Machado. Li verkis prozaĵojn kaj teatrajn verkojn, nur malmulte da poezio. Precipe en teatro li estis moderniganto de la tiama stilo (komerca teatro), kun tre nova aliro al teatro, interalie per la uzo de literatura stilo nomata esperpento, kiun li mem kreis kaj definis; tia tetaro ne estis tre sukcesa dum ties epoko (1920aj kaj 1930aj jaroj), sed ja estis sukcesa dum aliaj jardekoj, nome la 1970aj kaj la 1980-aj jaroj kaj markis la teatran hispanlingvan produktadon de la tuta jarcento.
Li uzis fortan kritikon, precipe al la tradiciaj klasoj kaj potencoj en sia dua etapo.
Ĉefaj verkoj
- Divinas palabras (Diaj vortoj)
- Luces de bohemia (Bohemaj lumoj)
- Sonatas (Sonatoj)
En Esperanto aperis de Valle la romano Tirano Banderas, priskribo de latinamerika diktatoro (kaŭdilo), tradukita de Fernando de Diego.
Biografío
Li estis la filo de liberala kaj galegista verkisto, Ramón del Valle-Inclán Bermúdez de Castro, kaj de Dolores de la Peña y Montenegro, ambaŭ de hidalga deveno; tamen li ricevis pli simplan nomon de Ramón José Simón Valle Peña. Li studis en mezlernejo de Pontevedra ĝis 1885, kaj poste ekstudis Juron en la Universitato de Santiago de Compostela. Samtempe, li praktikis glavon kaj desegnon.
En tiu epoko li ekverkis por publikaĵoj kiel Café con gotas (Kafo kun gutoj), de Santiago, kaj la barcelona La Ilustración ibérica (La Iberia Bildigo), kaj partoprenis aktive, kun sia frato Carlos, en la gazetara vivo de la urbo. En 1890, pro la morto de lia patro, abandonis la karieron de juro, kiun tiu devigis al li, kaj revenis al Pontevedra. Poste eble li vojaĝis en Italion, kaj pli certe al Madrido fine de 1890, kie li ĉeestis la Muzeon de Prado kaj la bibliotekoj de la urbo, kunlaboris en ĵurnaloj kiel El Globo, kaj dediĉas grandan parton de sia libertempo al popola kantoteatro.
En 1892, Valle realigis sian unuan vojaĝon al Ameriko, pli precize al Meksikio, kie li vivis ĉirkau unu jaron en la urboj de Veracruz kaj Meksikurbo. En tiu lando kunlaboris por du ĵurnaloj: El Veracruzano Libre, de Veracruz, kaj El Universal, en Meksikurbo, kie li publikigis diversajn rakontojn. Tie ŝajne li vivis kelkajn malfacilaĵojn kiel tre verŝajna partopreno en duelo en Meksikurbo, kaj en kverelo en Veracruz. El Meksikio li pasis al Kubo, kaj resti kelkajn tagojn en Matanzas, ĉe amikoj.