Aljamiado: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VolkovBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: ru:Альхамьядо
Neniu resumo de redakto
Linio 3: Linio 3:
La nomo devenas el la araba جمية (ʾaǧamiyah), ''eksterlanda''. Malgraŭ tio ke dum tiu epoko la [[araba lingvo|araba]] estis la oficiala lingvo, la [[latino]] aŭ la latinidaj dialektoj neniam ĉesis esti parolataj en la teritorio, eĉ en skribaj kuntekstoj, kaj la araba alfabeto estis la preferata maniero por tiu celo.
La nomo devenas el la araba جمية (ʾaǧamiyah), ''eksterlanda''. Malgraŭ tio ke dum tiu epoko la [[araba lingvo|araba]] estis la oficiala lingvo, la [[latino]] aŭ la latinidaj dialektoj neniam ĉesis esti parolataj en la teritorio, eĉ en skribaj kuntekstoj, kaj la araba alfabeto estis la preferata maniero por tiu celo.


La uzo de la [[araba alfabeto]] por la skribado de ne[[semida lingvaro|semidaj lingvoj]] estas tre kutima. Ekzemploj estas la [[persa lingvo|persa]], la [[urdua lingvo|urdua]], multaj [[tjurkaj lingvoj]], la [[volofa lingvo]], la [[malaja lingvo|malaja]], kaj iam eĉ la [[serbokroata lingvo|serbokroata]], eĉ se tio devigas kelkfoje la uzo de artifikaĵoj. Tio necesis en la kazo de la aljamiado. Aliflanke, tio permesas nun la studon de la pronocado de la malnovaj latinidaj iberaj lingvoj.
La uzo de la [[araba alfabeto]] por la skribado de ne[[semida lingvaro|semidaj lingvoj]] estas tre kutima. Ekzemploj estas la [[persa lingvo|persa]], la [[urdua lingvo|urdua]], multaj [[tjurkaj lingvoj]], la [[volofa lingvo]], la [[malaja lingvo|malaja]], kaj iam eĉ la [[serbokroata lingvo|serbokroata]], eĉ se tio devigas kelkfoje la uzon de artifikaĵoj. Tio necesis en la kazo de la aljamiado. Aliflanke, tio permesas nun la studon de la pronocado de la malnovaj latinidaj iberaj lingvoj.


Oni konservas diversajn tekstojn en tiu latinida lingvo, ĉefe de poemoj. Fama estas la "Poemo de Yuçuf", kiu rakontas la [[Korano|Koranan]] version de la historio de [[Jozef (filo de Jakob)|Jozefo]] (Yuçuf) vendita de liaj fratoj kiel sklavo al [[Egipto]].
Oni konservas diversajn tekstojn en tiu latinida lingvo, ĉefe de poemoj. Fama estas la "Poemo de Yuçuf", kiu rakontas la [[Korano|Koranan]] version de la historio de [[Jozef (filo de Jakob)|Jozefo]] (Yuçuf) vendita de liaj fratoj kiel sklavo al [[Egipto]].

Kiel registrite je 20:35, 6 jun. 2008

Aljamía (elp. [alĥamia] en la moderna hispana aŭ [alĵamia] en malnova hispana, kataluna kaj portugala), alyamíaaljamiado estas la nomo kiu aludas al la tekstoj skribitaj en latinida lingvo per arabaj literoj kaj ne per latina alfabeto, fare de islamaj iberoj dum la regado de la Maŭroj en Iberio (Al-Andalus).

La nomo devenas el la araba جمية (ʾaǧamiyah), eksterlanda. Malgraŭ tio ke dum tiu epoko la araba estis la oficiala lingvo, la latino aŭ la latinidaj dialektoj neniam ĉesis esti parolataj en la teritorio, eĉ en skribaj kuntekstoj, kaj la araba alfabeto estis la preferata maniero por tiu celo.

La uzo de la araba alfabeto por la skribado de nesemidaj lingvoj estas tre kutima. Ekzemploj estas la persa, la urdua, multaj tjurkaj lingvoj, la volofa lingvo, la malaja, kaj iam eĉ la serbokroata, eĉ se tio devigas kelkfoje la uzon de artifikaĵoj. Tio necesis en la kazo de la aljamiado. Aliflanke, tio permesas nun la studon de la pronocado de la malnovaj latinidaj iberaj lingvoj.

Oni konservas diversajn tekstojn en tiu latinida lingvo, ĉefe de poemoj. Fama estas la "Poemo de Yuçuf", kiu rakontas la Koranan version de la historio de Jozefo (Yuçuf) vendita de liaj fratoj kiel sklavo al Egipto.

La uzo de la aljamiado malaperis iom post iom post la fina kristana konkero, kaj ĝi estis sporada ĉe la restintaj muzulmanoj kiuj konservis sian religion (moriskoj).

Eksteraj ligiloj

greke http://www.arabic-islamic.org/biblioteca/aljamiado/aljamiado.html Manuskriptoj en Aljamiado greke http://www.arabic-islamic.org/aljamiado/textos_aljamiados/a1p_153.html Dulingva Korano (araba-aljamiado) de la 15-a jarcento