Boriso la 3-a

Bulgara caro, aliancano de faŝismaj potencoj.

Boriso la 3-a
Caro de Bulgario
Boriso la 3-a
Regado	3-a de oktobro 1918 – 28-a de aŭgusto 1943
Antaŭulo	Ferdinando la 1-a
Sekvanto	Simeono la 2-a
Persona informo
Борис Клемент Роберт Мария Пий Луи Станислав Ксавие Сакскобургготски
Naskiĝo	30-an de januaro 1894 (1894-01-30) en Ŝablono:Flagicon Sofio, Bulgario
Morto	28-an de aŭgusto 1943 (1943-08-28) (49-jaraĝa) en Ŝablono:Flagicon Sofio, Bulgario
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	korinfarkto vd
Tombo	Rila-monaĥejo vd
Religio	ortodoksismo • katolikismo vd
Etno	bulgaroj vd
Lingvoj	bulgara • germana vd
Loĝloko	Sofio vd
Ŝtataneco	Bulgario vd
Alma mater	Vasil Levski National Military University vd
Subskribo
Familio
Familio	Saksio-Koburgo kaj Gotao
Dinastio	House of Saxe-Coburg and Gotha-Koháry (Bulgaria) vd
Patro	Ferdinando la 1-a
Patrino	Marie Louise de Bourbon-Parma
Gefratoj	Prince Kyril, Prince of Preslav • Princess Nadejda of Bulgaria • Princess Eudoxia of Bulgaria vd
Edz(in)o	Giovanna of Savoy vd
Infanoj	Marie Louise Simeono la 2-a
Profesio
Okupo	monarko • oficiro • militisto • lokomotivestro vd
Laborkampo	politikisto vd
Postenoj Postenoj Tsar of Bulgaria vd
Honorigoj Honorigoj Ordeno de Blanka Aglo • Ordeno de Sankta Anna 1a-klasa • Ordeno de Blanka Aglo • Order of St. Vladimir, 1st class • Order of Saints Cyril and Methodius • Order of Bravery • Ordeno de Sankta Aleksandro • Ordeno de Sankta Aleksandro Nevskij • Ordeno de Sankta Andreo • honora doktoro de la Universitato de Sofio • Order of Military Merit • Order of Civil Merit • Granda Oficiro de la Honora Legio • Reĝa Ordeno de Viktoria • Ordeno de Leopoldo • Supra Ordeno de la Plej Sankta Anunciacio • Knight grand cross of the order of the crown of Italy • granda kruco de la Ordeno de Sanktaj Maŭrico kaj Lazaro • Ordeno Pro la Merito • Ruĝ-Aglordeno • Ordeno de Sankta Huberto • Ordeno de la Germana Aglo • Military Order of Max Joseph • ordeno de Karolo la 1-a • Order of the Star of Karađorđe • Kavaliro de la Ordeno de Sankta Aleksandro Nevskij • Ordeno de Sankta Vladimiro vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Dosiero:BorisIII.jpg

Boriso la 3-a

Boriso la 3-a, la bulgara caro (la 30-an de januaro 1894 – 28-an de aŭgusto 1943) el familio Saksio-Koburgo kaj Gotao, kiu en la jaro 1941 aligas Bulgarion al potencoj de Akso (te. al Pakto de Tri – al faŝisma Germanio, Italio kaj Japanio) naskiĝas la 30-an de januaro de la jaro 1894 kiel filo de bulgara caro Ferdinando la 1-a.

Lia civila nomo estis Борис Клемент Роберт Мария Пий Станислав Сакскобургготски (Boris Klement Robert Marija Pij Stanislav Sakskoburggocki).

La estonta caro Boriso la 3-a akiras klerecon en sofia armea akademio kaj universitato, en la jaro 1918 li poste, post abdiko de la patro (post fino de la unua mondmilito, kie Bulgario staras en la flanko de malvenkitoj kaj Ferdinando la 1-a (Bulgario) kiel reganto, respondeca pri la malvenko, abdikas), Boriso la 3-a fariĝas la bulgara caro.

De komence de sia regado Boriso la 3-a protektas senvuale bulgarajn konservatismajn rondojn, en la jaro 1923 li poste estos subteninta reprezentantojn de reakcio, kiuj per renverso estas deŝirantaj la registaron de maldekstrana politikisto Aleksandro Stambolijski (tiu ĉi reprezentanto de Bulgara agrikultura popolasocio estas dum la renverso murdita) – en sekvantaj kelkaj jaroj caro Boriso la 3-a poste rigardas al purigoj, dum kiuj estas en Bulgario murdita ĉirkaŭ dek mil anoj de maldekstra alo.

En la paso de la tridekaj jaroj de la 20-a jarcento caro Boriso la 3-a iom post iom akiras decidan kvoton de la potenco, la jaro 1934 estas poste la jaro, kiam caro Boriso la 3-a komencas regi en Bulgario kiel senlima diktatoro, subtenata de unu permesita politika partio, kiu estas Zveno.

Bulgario dum la regado de Boriso la 3-a senĉese pli klare alkliniĝas al faŝismaj reĝimoj de tiama Eŭropo – Boriso la 3-a mallarĝe interrilatiĝas al hitlera Germanio kaj al faŝisma Italio, dum la dua mondmilito, en la jaro 1941, Bulgario poste oficiale alpaŝas al la t.n. Pakto de Tri aliĝante aktive en militan agadon en Balkana Duoninsulo en flanko de la potencoj de Akso – Bulgario fariĝas elirpunkto de faŝisma agresio kontraŭ najbara Grekio kaj Jugoslavio, samtempe ĝi akiras certajn teritoriajn akiron en Makedonio kaj greka Trakio.

De komence de la jaro 1943 caro Boriso la 3-a poste klopodas reinterrilatigi la disŝiritajn interrilatojn kun Aliancanoj (kun Granda Britio kaj Usono), sed tiuj ĉi klopodoj estis senrezultaj.

La 28-an de aŭgusto de la jaro 1943 poste la bulgara caro kaj diktatoro Boriso la 3-a mortas – ĉu pro natura morto aŭ ĉu li estis murdita (eblas, ke la caro estis murdita de faŝistoj, kiuj estas malkontentaj kun lia klopodo renovigi ligojn kun aliancanaj potencoj) estas hodiaŭ temo de spekulacioj.

Kio rilatas al lia persona vivo, ekde la jaro 1930 Boriso la 3-a estas edziĝinta al itala princino Giovanna Isabella, filino de reĝo Viktoro Emanuelo la 3-a, kun kiu li havas filon Simeonon la 2-an (tiu surtroniĝas sur la bulgaran tronon post sia patro kiel sesjara knabo, kaj regenta registaro regas anstataŭ li).

Vidu ankaŭ jenon:

• Historio de Bulgario