Fenestra Sistemo X

X en Mandrake Linukso 10.2

La Fenestra Sistemo X (X aŭ X11 aŭ X Window System en la angla) estas sistemo por fenestrokreo kiu administras la interago homo-maŝino per ekrano, muso kaj klavaro ĉe kelkaj komputiloj rete. Malprave, ĝi estas nomata X Window ĉar ĝia nomo estas X kaj ĝi estas sistemo por fenestrokreo. Tiu mallongigo estas maltaŭga ĉar angle ĝi havas nenian senson. Ĝi provizas fenestrojn por bitmatricaj ekranoj. La servilo X estas uzata de Mac OS X (kiu senŝanĝe uzas Quartz). Eblas la instalado de servilo X en plejparto de la operaciumoj, interalie Vindozo . Kutime oni diras pri iu programaro ke ĝi funkcias en X kiam ĝi estas pripensita por la medio X.

Ĝi estas malferma normo de grafika interago kun la uzanto por Uniksoj (Linukso, BSD, ktp.).

Historio

La sistemo X estis disvolvata en la MIT por provizi grafikan uzulinterfacon al la Uniksaj sistemoj. Ĉi tiu protokolo permesas komuniki per reto inter uzanto kaj unu aŭ pliaj komputiloj, do la reto estas nevidebla por tiu. Ĝenerale, kiam oni parolas pri 'XFenestro', oni celas la 11-an version, kiu estas la nuna.

Kliento - Servilo

X montras la grafikan informon, kaj ĝi estas sendependa de la operaciumo. La sistemo uzas la paradigmon kliento-servilo. La kliento estas la programo kiu necesas por montri ion per ekrano, dum la servilo estas la programo kiu montras la interfacon kaj legas la datumojn de la muso kaj la klavaro. Ĉi tie, la programoj povas funkcii en malproksima komputilo (kliento) dum oni povas ĝin vidi loke, do oni havas nevideblecon per reto.

Serviloj

Ekzistas multaj serviloj por malsamaj operaciumoj, inter ili:

• XFree86
• Xgl
• Xorg