Boŝmanoj: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
e roboto aldono de: uk:Бушмени |
iom poluris |
||
| Linio 16: | Linio 16: | ||
}} |
}} |
||
[[Image:Bushmen San.jpg|thumb|300px|Boŝmanoj]] |
[[Image:Bushmen San.jpg|thumb|300px|Boŝmanoj]] |
||
La nomo de la '''boŝmanoj''' devenas de la [[ |
La nomo de la '''boŝmanoj''' devenas de la [[afrikansa]] ''bosjesman'' [BOŜesman] (''homoj de arbustoj''). Alia nomo estas ''san'', kiun donis al ili iliaj najbaroj ''koj-kojn''. Boŝmanoj estis la unuaj loĝantoj de suda [[Afriko]]. Ili estas anoj de la [[kojsana familio]]. |
||
Proverbo de boŝmanoj diras: "Vi venas kaj vi foriras. Sed se vi revenas, tiam vi restos." |
Proverbo de boŝmanoj diras: "Vi venas kaj vi foriras. Sed se vi revenas, tiam vi restos." |
||
===Historio=== |
===Historio=== |
||
Boŝmanoj vivas de almenaŭ 20 |
Boŝmanoj vivas de almenaŭ 20 000 jaroj en suda Afriko en la granda dezerto [[Kalaharo]]. Ili difinas sin kiel ''tiuj, kiuj sekvas la fulmon'', migrante laŭ la [[pluvo]]j por rikolti [[frukto]]jn, [[radiko]]jn kaj ĉasaĵojn. |
||
Tiu popolo de ĉasantoj kaj kolektantoj vivis iam ĉie en suda Afriko. La alveno laŭvice de la bantuoj, agrikulturistoj |
Tiu popolo de ĉasantoj kaj kolektantoj vivis iam ĉie en suda Afriko. La alveno laŭvice de la bantuoj, agrikulturistoj kaj de la hotentotoj, bredistoj, decimis la boŝmanoj kaj forpelis ilin al grundoj pli kaj pli malbonaj. La alveno de [[nederlando|nederlandaj]] agrikulturistoj kaj [[hugenotoj]] en [[1847]], poste de [[britio|britoj]] tute forpelis ilin de iliaj prapatraj teroj. |
||
==Hodiaŭ== |
==Hodiaŭ== |
||
Antaŭ |
Antaŭ 2000 jaroj vivis ĉirkaŭ 300 000 ĝis 400 000 boŝmanoj, sed hodiaŭ en la tuta suda [[Afriko]] vivas nur ĉirkaŭ 100 000. En [[Bocvano]] (49 000), [[Namibio]] (38 000), [[Sud-Afriko]] (4500), [[Angolo]] (6000), [[Zambio]] (1600) kaj [[Zimbabvo]] (1200) ili nun estas nur [[minoritato]]. |
||
La plej multaj inter ili laboras kiel |
La plej multaj inter ili laboras kiel bienlaboristoj. Nur malmultaj vivas hodiaŭ tradicie. |
||
Roy Sesana, kies nomo estas ''Tobee Tcori'' en lia nomo, ricevis en [[2005]] la [[alternativa Nobelpremio|alternativan Nobelpremion]] por tio, kion li faris por konservi la tradician vivmanieron de la boŝmanoj. |
Roy Sesana, kies nomo estas ''Tobee Tcori'' en lia nomo, ricevis en [[2005]] la [[alternativa Nobelpremio|alternativan Nobelpremion]] por tio, kion li faris por konservi la tradician vivmanieron de la boŝmanoj. |
||
Kiel registrite je 22:26, 1 nov. 2008
| Boŝmano San | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Viro de San el Bocvano | |||||||||
| etno | |||||||||
| Kojsanoj | |||||||||
| Suma populacio | |||||||||
| 100 000 | |||||||||
| Ŝtatoj kun signifa populacio | |||||||||
| |||||||||
| Lingvo(j) | |||||||||
| diversaj khoisanaj | |||||||||
| Religio | |||||||||
| Religio San | |||||||||
| Parencoj | |||||||||
La nomo de la boŝmanoj devenas de la afrikansa bosjesman [BOŜesman] (homoj de arbustoj). Alia nomo estas san, kiun donis al ili iliaj najbaroj koj-kojn. Boŝmanoj estis la unuaj loĝantoj de suda Afriko. Ili estas anoj de la kojsana familio.
Proverbo de boŝmanoj diras: "Vi venas kaj vi foriras. Sed se vi revenas, tiam vi restos."
Historio
Boŝmanoj vivas de almenaŭ 20 000 jaroj en suda Afriko en la granda dezerto Kalaharo. Ili difinas sin kiel tiuj, kiuj sekvas la fulmon, migrante laŭ la pluvoj por rikolti fruktojn, radikojn kaj ĉasaĵojn.
Tiu popolo de ĉasantoj kaj kolektantoj vivis iam ĉie en suda Afriko. La alveno laŭvice de la bantuoj, agrikulturistoj kaj de la hotentotoj, bredistoj, decimis la boŝmanoj kaj forpelis ilin al grundoj pli kaj pli malbonaj. La alveno de nederlandaj agrikulturistoj kaj hugenotoj en 1847, poste de britoj tute forpelis ilin de iliaj prapatraj teroj.
Hodiaŭ
Antaŭ 2000 jaroj vivis ĉirkaŭ 300 000 ĝis 400 000 boŝmanoj, sed hodiaŭ en la tuta suda Afriko vivas nur ĉirkaŭ 100 000. En Bocvano (49 000), Namibio (38 000), Sud-Afriko (4500), Angolo (6000), Zambio (1600) kaj Zimbabvo (1200) ili nun estas nur minoritato.
La plej multaj inter ili laboras kiel bienlaboristoj. Nur malmultaj vivas hodiaŭ tradicie.
Roy Sesana, kies nomo estas Tobee Tcori en lia nomo, ricevis en 2005 la alternativan Nobelpremion por tio, kion li faris por konservi la tradician vivmanieron de la boŝmanoj.
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
greke Bushmen - Survival International (angle) greke San - Joshua Project (angle) greke Bushmen Survival France (france)