Seneko la Maljuna: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VolkovBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: la:Annaeus Seneca maior
Xqbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: hu:Lucius Annaeus Seneca (idősebb); cosmetic changes
Linio 1: Linio 1:
'''Lukio (aŭ Marko) Aneo SENEKO''' (Latine ''Lucius Annaeus Seneca''), kromnomata la Pli Aĝa aŭ la Maljuna (ĉ 55 a.Kr.-37/41 p.Kr.), naskiĝis en [[Kordovo]], [[Hispanio]]. Li devenis el loka kavalira familio. En Romo li edziĝis je samlandanino [[Helvia]], kiu naskis al li tri filojn. Unu el ili estas la filozofo [[Seneko la pli juna]]; alia estas la patro de la poeto [[Lukano]]; kaj la tria famiĝis, ĉar amiko de la patro lin adoptis sub la nomo [[Galiono]] kaj sub tiu nomo li estis menciita en [[Agoj de la Apostoloj|Agoj de Apostoloj]] kiel la prokonsulo de [[Aĥajo]], kiu devis verdikti pri apostolo [[Sankta Paŭlo|Paŭlo]].
'''Lukio (aŭ Marko) Aneo SENEKO''' (Latine ''Lucius Annaeus Seneca''), kromnomata la Pli Aĝa aŭ la Maljuna (ĉ 55 a.Kr.-37/41 p.Kr.), naskiĝis en [[Kordovo]], [[Hispanio]]. Li devenis el loka kavalira familio. En Romo li edziĝis je samlandanino [[Helvia]], kiu naskis al li tri filojn. Unu el ili estas la filozofo [[Seneko la pli juna]]; alia estas la patro de la poeto [[Lukano]]; kaj la tria famiĝis, ĉar amiko de la patro lin adoptis sub la nomo [[Galiono]] kaj sub tiu nomo li estis menciita en [[Agoj de la Apostoloj|Agoj de Apostoloj]] kiel la prokonsulo de [[Aĥajo]], kiu devis verdikti pri apostolo [[Sankta Paŭlo|Paŭlo]].


==Verkaro==
== Verkaro ==
Li verkis plurajn historiajn monografiojn, kiuj perdiĝis. El lia verkaro pri [[retoriko]] restas al ni parto de lia ''Brilaj diroj de Oratoroj''. Tiu verko donas elĉerpaĵojn el deklamadoj, kiujn li ĉeestis; entute ni posedas el ĝi kvin librojn da ''Kontroversioj'' aŭ fikciaj pledoj antaŭ tribunalo, kaj unu libron ''Persvadoj'' aŭ fikciaj paroladoj, kiujn al historiaj figuroj li enbuŝigas.
Li verkis plurajn historiajn monografiojn, kiuj perdiĝis. El lia verkaro pri [[retoriko]] restas al ni parto de lia ''Brilaj diroj de Oratoroj''. Tiu verko donas elĉerpaĵojn el deklamadoj, kiujn li ĉeestis; entute ni posedas el ĝi kvin librojn da ''Kontroversioj'' aŭ fikciaj pledoj antaŭ tribunalo, kaj unu libron ''Persvadoj'' aŭ fikciaj paroladoj, kiujn al historiaj figuroj li enbuŝigas.
Seneko estas fama pro la kapablo redoni la malsamajn stilojn kaj opiniojn de l´ diversaj retoroj.
Seneko estas fama pro la kapablo redoni la malsamajn stilojn kaj opiniojn de l´ diversaj retoroj.
Linio 9: Linio 9:
Li nur aperigis ĝin en malfrua aĝo.
Li nur aperigis ĝin en malfrua aĝo.


==En Esperanto==
== En Esperanto ==
Eta elekto el liaj verkaĵoj troveblas en [[Antologio latina|Antologio Latina]] volumo 3 de [[Gerrit Berveling]].
Eta elekto el liaj verkaĵoj troveblas en [[Antologio latina|Antologio Latina]] volumo 3 de [[Gerrit Berveling]].




Linio 20: Linio 20:




<!--[[eo:Seneko la pli aĝa]]-->
<!--[[Seneko la pli aĝa]]-->


[[cs:Seneca starší]]
[[cs:Seneca starší]]
Linio 28: Linio 28:
[[fr:Sénèque l'Ancien]]
[[fr:Sénèque l'Ancien]]
[[gl:Marcus Lucius Annaeus Seneca]]
[[gl:Marcus Lucius Annaeus Seneca]]
[[hu:Idősebb Seneca]]
[[hu:Lucius Annaeus Seneca (idősebb)]]
[[is:Seneca eldri]]
[[is:Seneca eldri]]
[[it:Lucio Anneo Seneca il vecchio]]
[[it:Lucio Anneo Seneca il vecchio]]

Kiel registrite je 11:36, 15 okt. 2009

Lukio (aŭ Marko) Aneo SENEKO (Latine Lucius Annaeus Seneca), kromnomata la Pli Aĝa aŭ la Maljuna (ĉ 55 a.Kr.-37/41 p.Kr.), naskiĝis en Kordovo, Hispanio. Li devenis el loka kavalira familio. En Romo li edziĝis je samlandanino Helvia, kiu naskis al li tri filojn. Unu el ili estas la filozofo Seneko la pli juna; alia estas la patro de la poeto Lukano; kaj la tria famiĝis, ĉar amiko de la patro lin adoptis sub la nomo Galiono kaj sub tiu nomo li estis menciita en Agoj de Apostoloj kiel la prokonsulo de Aĥajo, kiu devis verdikti pri apostolo Paŭlo.

Verkaro

Li verkis plurajn historiajn monografiojn, kiuj perdiĝis. El lia verkaro pri retoriko restas al ni parto de lia Brilaj diroj de Oratoroj. Tiu verko donas elĉerpaĵojn el deklamadoj, kiujn li ĉeestis; entute ni posedas el ĝi kvin librojn da Kontroversioj aŭ fikciaj pledoj antaŭ tribunalo, kaj unu libron Persvadoj aŭ fikciaj paroladoj, kiujn al historiaj figuroj li enbuŝigas. Seneko estas fama pro la kapablo redoni la malsamajn stilojn kaj opiniojn de l´ diversaj retoroj.

Li enŝovas personajn opiniojn, precipe en la antaŭparoloj al la libroj. Ciceronon li certege preferis kiel plej brilan oratoron. Longatempe oni uzadis liajn verkojn kiel instrumaterialon. Li nur aperigis ĝin en malfrua aĝo.

En Esperanto

Eta elekto el liaj verkaĵoj troveblas en Antologio Latina volumo 3 de Gerrit Berveling.