Malsuprasoraba lingvo: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Alexbot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: pt:Baixo sorábio |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: ba:Түбәнге лужи теле; cosmetic changes |
||
Linio 22: | Linio 22: | ||
'''Malsuprasoraba lingvo''' (malsuprasorabe ''dolnoserbšćina'', germ. ''Niedersorbisch'', pol. ''dolnołużycki'', ĉeĥ. ''dolní lužická srbština'') estas [[okcidentslavaj lingvoj|okcidentslava lingvo]], kiu estas parolata en Malsupra Luzacio, en la ĉirkaŭaĵo de la urbo [[Cottbus]]. |
'''Malsuprasoraba lingvo''' (malsuprasorabe ''dolnoserbšćina'', germ. ''Niedersorbisch'', pol. ''dolnołużycki'', ĉeĥ. ''dolní lužická srbština'') estas [[okcidentslavaj lingvoj|okcidentslava lingvo]], kiu estas parolata en Malsupra Luzacio, en la ĉirkaŭaĵo de la urbo [[Cottbus]]. |
||
==Fonetiko== |
== Fonetiko == |
||
Malsuprasoraba lingvo distingiĝas per kelkaj specifaj sonaj evoluoj kaj apartaĵoj, per kiuj ĝi diferencas de aliaj okcidentslavaj lingvoj. |
Malsuprasoraba lingvo distingiĝas per kelkaj specifaj sonaj evoluoj kaj apartaĵoj, per kiuj ĝi diferencas de aliaj okcidentslavaj lingvoj. |
||
===Vokaloj:=== |
=== Vokaloj: === |
||
* <nowiki>*ę</nowiki> > ''ě'' (sub akcento, ekz.: ''měso, rěd, pěś'') resp. 'e (ekster akcento, ekz. ''śele'') |
* <nowiki>*ę</nowiki> > ''ě'' (sub akcento, ekz.: ''měso, rěd, pěś'') resp. 'e (ekster akcento, ekz. ''śele'') |
||
* <nowiki>'e</nowiki> > ''<nowiki>'a</nowiki>'' (''wjas, njamaš'') |
* <nowiki>'e</nowiki> > ''<nowiki>'a</nowiki>'' (''wjas, njamaš'') |
||
Linio 32: | Linio 32: | ||
* ''o'' (post labialoj kaj velaroj, kiuj ne staras antaŭ labialoj resp. velaroj, ĉiam sub akcento, kelkfoje ankaŭ ekster akcento) > ''ó'' (en dialektoj malsame prononcata kiel ''e'', ''y'' aŭ ''ó'', ekz. <nowiki>*gora</nowiki> > ''góra'' [''gera, gyra, góra'']. |
* ''o'' (post labialoj kaj velaroj, kiuj ne staras antaŭ labialoj resp. velaroj, ĉiam sub akcento, kelkfoje ankaŭ ekster akcento) > ''ó'' (en dialektoj malsame prononcata kiel ''e'', ''y'' aŭ ''ó'', ekz. <nowiki>*gora</nowiki> > ''góra'' [''gera, gyra, góra'']. |
||
===Konsonantoj=== |
=== Konsonantoj === |
||
* <nowiki>*ť, *ď</nowiki> > ś, ź (''śerpjeś, źěd'') |
* <nowiki>*ť, *ď</nowiki> > ś, ź (''śerpjeś, źěd'') |
||
* konservita <nowiki>*''g''</nowiki> (ekz. ''góra, glědaś, guska'') |
* konservita <nowiki>*''g''</nowiki> (ekz. ''góra, glědaś, guska'') |
||
Linio 45: | Linio 45: | ||
<br style="clear:both;" /> |
<br style="clear:both;" /> |
||
==Malsuprasoraba alfabeto== |
== Malsuprasoraba alfabeto == |
||
{| class="prettytable" |
{| class="prettytable" |
||
! colspan="34" | Malsuprasoraba alfabeto |
! colspan="34" | Malsuprasoraba alfabeto |
||
Linio 120: | Linio 120: | ||
|} |
|} |
||
==Lingvaj monumentoj== |
== Lingvaj monumentoj == |
||
La plej malnova granda lingva monumento de la malsuprasoraba lingvo estas manskriba traduko de [[Mikławš Jakubica]] el la jaro [[1548]]. La unua printita malsuprasoraba libro estas malsuprasorabaj kantaro kaj kateĥismo de [[Albin Moller]] el la jaro [[1574]]. Pliaj gravaj lingvaj monumentoj estas "Enchirideon Vandalicum" de [[Handrij Tara]] ([[1610]]) kaj manskriba gramatiko de [[Jan Chojnan]] ([[1650]]). |
La plej malnova granda lingva monumento de la malsuprasoraba lingvo estas manskriba traduko de [[Mikławš Jakubica]] el la jaro [[1548]]. La unua printita malsuprasoraba libro estas malsuprasorabaj kantaro kaj kateĥismo de [[Albin Moller]] el la jaro [[1574]]. Pliaj gravaj lingvaj monumentoj estas "Enchirideon Vandalicum" de [[Handrij Tara]] ([[1610]]) kaj manskriba gramatiko de [[Jan Chojnan]] ([[1650]]). |
||
==Eksteraj ligiloj== |
== Eksteraj ligiloj == |
||
{{Vikivortaro|delnjoserbšćina}} |
{{Vikivortaro|delnjoserbšćina}} |
||
Linio 135: | Linio 135: | ||
=== Aliaj ligiloj === |
=== Aliaj ligiloj === |
||
*[http://www.rbb-online.de/_/radio/sorbisches_programm/index_jsp/key=portal_929586.html Malsuprasoraba radioprogramo (real audio)] |
* [http://www.rbb-online.de/_/radio/sorbisches_programm/index_jsp/key=portal_929586.html Malsuprasoraba radioprogramo (real audio)] |
||
=== Fontoj === |
=== Fontoj === |
||
Linio 149: | Linio 149: | ||
[[Kategorio:Slava lingvaro]] |
[[Kategorio:Slava lingvaro]] |
||
[[ba:Түбәнге лужи теле]] |
|||
[[be-x-old:Дольнасорбская мова]] |
[[be-x-old:Дольнасорбская мова]] |
||
[[bg:Долнолужишки език]] |
[[bg:Долнолужишки език]] |
Kiel registrite je 21:57, 4 jan. 2010
Suprasoraba (Delnjoserbšćina) | ||
lingvo • moderna lingvo | ||
---|---|---|
soraba lingvo | ||
Parolata en | Germanio | |
Regiono | Malsupra Luzacio | |
Parolantoj | 14 000 | |
Skribo | Latina alfabeto | |
Lingvistika klasifiko | ||
Hindeŭropa lingvaro
| ||
Oficiala statuso | ||
Oficiala lingvo en | Malsupra Luzacio (Brandenburgio/Germanio) | |
Lingvaj kodoj | ||
Lingvaj kodoj | ||
ISO 639-2 | dsb | |
ISO 639-3 | dsb | |
SIL | dsb | |
Glottolog | lowe1385 | |
Angla nomo | Lower Sorbian | |
Franca nomo | bas-sorabe | |
Vikipedio | ||
Malsuprasoraba lingvo (malsuprasorabe dolnoserbšćina, germ. Niedersorbisch, pol. dolnołużycki, ĉeĥ. dolní lužická srbština) estas okcidentslava lingvo, kiu estas parolata en Malsupra Luzacio, en la ĉirkaŭaĵo de la urbo Cottbus.
Fonetiko
Malsuprasoraba lingvo distingiĝas per kelkaj specifaj sonaj evoluoj kaj apartaĵoj, per kiuj ĝi diferencas de aliaj okcidentslavaj lingvoj.
Vokaloj:
- *ę > ě (sub akcento, ekz.: měso, rěd, pěś) resp. 'e (ekster akcento, ekz. śele)
- 'e > 'a (wjas, njamaš)
- *tṛt > t'art (kjarcma, gjarnc)
- o (post labialoj kaj velaroj, kiuj ne staras antaŭ labialoj resp. velaroj, ĉiam sub akcento, kelkfoje ankaŭ ekster akcento) > ó (en dialektoj malsame prononcata kiel e, y aŭ ó, ekz. *gora > góra [gera, gyra, góra].
Konsonantoj
- *ť, *ď > ś, ź (śerpjeś, źěd)
- konservita *''g'' (ekz. góra, glědaś, guska)
- konservita palatala ŕ (parte ankaŭ kiel fina sono, ekz. buŕ, ceptaŕ)
- malmoliĝo de *''š'', *''ž'' (ekz. šyroki, žyto)
- ŝanĝiĝo č > c ("mazurado" (sorabe mazurěrowanje), ekz. cas, cesto, cytaś)
- *kŕ, *pŕ, *tŕ > kś, pś, tś (kśikaś se, pśěza, tśi)
- *kr, *pr, *tr > kš, pš, tš (kšej, pšawy, tšawa)
- simpligo de la grupo *str > tš (sotša, wótšy)
- konservo de la grupo *stŕ kiel stś (stśělaś, stśigaś)
Malsuprasoraba alfabeto
Malsuprasoraba alfabeto | |||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
a | b | c | č | ć | d | e | ě | f | g | h | ch | i | j | k | ł | l | m | n | ń | o | p | r | ŕ | s | š | ś | t | u | w | y | z | ž | ź |
A | B | C | Č | - | D | E | - | F | G | H | Ch | I | J | K | Ł | L | M | N | - | O | P | R | - | S | Š | Ś | T | U | W | Y | Z | Ž | Ź |
Lingvaj monumentoj
La plej malnova granda lingva monumento de la malsuprasoraba lingvo estas manskriba traduko de Mikławš Jakubica el la jaro 1548. La unua printita malsuprasoraba libro estas malsuprasorabaj kantaro kaj kateĥismo de Albin Moller el la jaro 1574. Pliaj gravaj lingvaj monumentoj estas "Enchirideon Vandalicum" de Handrij Tara (1610) kaj manskriba gramatiko de Jan Chojnan (1650).
Eksteraj ligiloj
Vortaroj
- www.dolnoserbski.de - němsko-delnjoserbski słownik w syći
- SorbWord
- Korpus GENIE
- Lexikalische Übungen (de-dsb)
Aliaj ligiloj
Fontoj
Muka, E., Historische Laut- und Formenlehre, Lipsk, 1891. Serbski rěčny atlas, zwjazki 1-15. (laŭ la suprasoraba vikipedio)
|