Jukatano: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
TobeBot (diskuto | kontribuoj)
e roboto aldono de: cy:Penrhyn Yucatán
JAnDbot (diskuto | kontribuoj)
Linio 40: Linio 40:
[[it:Penisola dello Yucatán]]
[[it:Penisola dello Yucatán]]
[[ja:ユカタン半島]]
[[ja:ユカタン半島]]
[[ka:იუკატანის ნახევარკუნძული]]
[[ko:유카탄 반도]]
[[ko:유카탄 반도]]
[[lt:Jukatano pusiasalis]]
[[lt:Jukatano pusiasalis]]
[[mn:Юкатаны хойг]]
[[mn:Юкатаны хойг]]
[[nah:Tlālyacatl Yucatán]]
[[nah:Tlālyacatl Yucatān]]
[[nl:Yucatán (schiereiland)]]
[[nl:Yucatán (schiereiland)]]
[[no:Yucatán]]
[[no:Yucatán]]
Linio 55: Linio 56:
[[sr:Јукатан]]
[[sr:Јукатан]]
[[sv:Yucatánhalvön]]
[[sv:Yucatánhalvön]]
[[tr:Yucatán Yarımadası]]
[[uk:Юкатан (півострів)]]
[[uk:Юкатан (півострів)]]
[[ur:جزیرہ نما یوکاتان]]
[[ur:جزیرہ نما یوکاتان]]

Kiel registrite je 07:56, 24 aŭg. 2010

Jukatano estas duoninsulo en Centra Ameriko, kiu etendiĝas en Atlantikon. Ĝi formas la sudan randon de la Meksika Golfo.

Ĝi ampleksas la teritoriojn de la meksikaj provincoj Campeche, Quintana Roo kaj Jukatanio, de Belizo kaj de nord-orienta Gvatemalo. Ĉe ĝia bazo situas la meksika subŝtato Tabasco.

Historio

En ekster la nordokcidento de la duoninsulo Yucatán enbatiĝis antaŭ ĉ. 65 milionojn da jaroj granda meteorito, kio grandan parton de la Tero dezertigis kaj kaŭzis la formorton de dinosaŭroj.

De la 4-a ĝis la 10- jc, Jukatano estis centro de la indiĝena maja-kulturo, kiu postlasi multajn arkeologie gravajn lokojn. La plej konataj estas Chichén Itzá, Ŭmal, Tulúm kaj Edzná.

La hispanoj Francisco Hernández de Córdova kaj Juan de Grijalva atingis inter 1517 kaj 1518 unuafoje la marbordon de Jukatano. La duoninsulon konkeris en 1527 Francisco de Montejo.

Dum ribelo de la centra registraro en 1847, la grandbienuloj faris la pekon, ke ili armilizis la majaojn, kiuj tuj ekatakis la subpremulojn kaj la meksikan centran registaron. Tiel komenciĝis la Kasta milito, kiu daŭris ĝis 1901.