Zubera dialekto: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Dominik (diskuto | kontribuoj) "Zubera dialekto" |
Dominik (diskuto | kontribuoj) e Ŝanĝis bildon; aldonis sekcion "Eksteraj ligiloj" |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
[[Dosiero: |
[[Dosiero:Dialectos Euskara.svg|thumb|right|300px|Dialektoj de la eŭska]] |
||
La '''Zubera''' estas specifa [[eŭska]] dialekto parolata en [[Zubero]] (la plej malgranda el la 7 historiaj provincoj de [[Eŭskio|Eŭsklando]], situanta nord-oriente de tiu ĉi). Ĝi prezentas kelkajn lingvajn kaj fonetikajn specifaĵojn kiuj distingas ĝin. Ĝia prononco diferencas de aliaj eŭskaj elparoloj per, interalie, la « e » prononcata « i » kaj la « o » prononcata « u » kiam ili estas sekvataj de vokalo kaj ĉefe kun la akcento « ü » kiu ĝenerale proncatas kiel la franca « u » sed povas prononciĝi « i » se ĝi estas sekvata aŭ antaŭita de vokalo. Ĝi karakterizas la zuberan fonetikon kie ĝia ofteco estas multe pli granda ol tiu de « u » en la norma eŭska dum oni retrovas ĝin en neniu alia dialekto. |
La '''Zubera''' estas specifa [[eŭska]] dialekto parolata en [[Zubero]] (la plej malgranda el la 7 historiaj provincoj de [[Eŭskio|Eŭsklando]], situanta nord-oriente de tiu ĉi). Ĝi prezentas kelkajn lingvajn kaj fonetikajn specifaĵojn kiuj distingas ĝin. Ĝia prononco diferencas de aliaj eŭskaj elparoloj per, interalie, la « e » prononcata « i » kaj la « o » prononcata « u » kiam ili estas sekvataj de vokalo kaj ĉefe kun la akcento « ü » kiu ĝenerale proncatas kiel la franca « u » sed povas prononciĝi « i » se ĝi estas sekvata aŭ antaŭita de vokalo. Ĝi karakterizas la zuberan fonetikon kie ĝia ofteco estas multe pli granda ol tiu de « u » en la norma eŭska dum oni retrovas ĝin en neniu alia dialekto. |
||
| Linio 56: | Linio 56: | ||
**** [[Eŭska lingvo]] |
**** [[Eŭska lingvo]] |
||
***** [[Zubero]] |
***** [[Zubero]] |
||
== Eksteraj ligiloj == |
|||
* [http://esperant0.chez-alice.fr/esperant64/mogortxi.htm ''Motho gorri txipia''] |
|||
* [http://esperant0.chez-alice.fr/esperant61/ruĝkufu.htm ''Ruĝkufulineto''] |
|||
<br clear=all> |
<br clear=all> |
||
Kiel registrite je 10:22, 27 dec. 2010
La Zubera estas specifa eŭska dialekto parolata en Zubero (la plej malgranda el la 7 historiaj provincoj de Eŭsklando, situanta nord-oriente de tiu ĉi). Ĝi prezentas kelkajn lingvajn kaj fonetikajn specifaĵojn kiuj distingas ĝin. Ĝia prononco diferencas de aliaj eŭskaj elparoloj per, interalie, la « e » prononcata « i » kaj la « o » prononcata « u » kiam ili estas sekvataj de vokalo kaj ĉefe kun la akcento « ü » kiu ĝenerale proncatas kiel la franca « u » sed povas prononciĝi « i » se ĝi estas sekvata aŭ antaŭita de vokalo. Ĝi karakterizas la zuberan fonetikon kie ĝia ofteco estas multe pli granda ol tiu de « u » en la norma eŭska dum oni retrovas ĝin en neniu alia dialekto.
La zubera ankaŭ prezentas leksikajn kaj deklinaciajn specifaĵojn.
| esperanto | norma eŭska | zubera | |
|---|---|---|---|
| Adverboj: | neniam | inoiz ez, sekula | sekülan |
| ofte | maiz | üsü | |
| Adjektivoj: | bone | ongi | honki, ontsa |
| bela | eder | eijer | |
| Verboj: | alveni | gertatu | agitü |
| havi | ukan | üken | |
| fini | bukatu | ürrentü | |
| veni | etorri | jin | |
| Substantivoj: | kuirejo | sukalde | sükalte |
| floro | lore | lili | |
| loko | leku | lekü | |
| pluvo | euri | ebi | |
| poeto | bertsolari | koblakari | |
| suno | eguzki | eki | |
| eliro | irteera, atera | elkigia | |
| Zubero | Zuberoa | Xiberoa |
Hodiaŭ, pli ol 60 % el la 16,000 Zuberanoj estas eŭsklingvaj, sed la malkresko de nombro da parolantoj inter la junularo kaj maldungo kunportas danĝeron por la pluekzisto de la dialekto. Tamen, la laboro farata de kulturaj asocioj en kiuj multaj gejunuloj implikiĝas, ebligas al la dialekto pludaŭri, malgraŭ la normigo de la lingvo fare de "Euskara batua", kiu ŝajne ne forpelis la zuberan.
Bibliografio
- Fenaille Mispiratzeguy: Dictionnaire Français-Basque - Grammaire, 1936. Eldonita de la aŭtoro, 38, rue D'Angiviller - Versailles. Vendata ĉe Edonejo Foldex, 111, rue Legendre, Parizo.
Internaj ligiloj
Eksteraj ligiloj