Videbla spektro: Malsamoj inter versioj

Salti al navigilo Salti al serĉilo

Videbla spektro (redakti)

Kiel registrite je 01:05, 20 mar. 2011

13 bitokojn aldonis ,  antaŭ 11 jaroj
e
robota aldono de: tt:Күренмә нурланыш; cosmetic changes
e (r2.7.1) (robota aldono de: vi:Ánh sáng nhìn thấy được)
e (robota aldono de: tt:Күренмә нурланыш; cosmetic changes)
La '''videbla spektro''' (aŭ iufofe nomata '''optika spektro''') estas la parto de la [[elektromagneta spektro]] kiu estas videbla (povas esti sensita de) la [[homa okulo]]. Elektromagneta radiado en ĉi tiu bendo de ondolongoj estas nomata videbla lumo, aŭ simple [[lumo]]. La kutima homa okulo sensas ondolongojn ekde 400 al 800 nm.
 
== Historio ==
<!--[[Image:Newton's colour circle.png|thumb|250px|right|Newton's color circle, from ''Opticks'' of 1704, showing the colors correlated with [[musical note]]s. The spectral colors from red to violet are divided by the notes of the musical scale, starting at D. The circle completes a full [[octave]], from D to D. Newton's circle places red, at one end of the spectrum, next to violet, at the other. This reflects the fact that non-spectral [[purple]] colors are observed when red and violet light are mixed.]]-->
 
 
[[Isaac Newton]] dividis la spektron laŭ sep kolornomoj: [[ruĝa]], [[oranĝkolora|oranĝa]], [[flava]], [[verdo|verda]], [[blua]], [[indiga]], [[viola]]. Li elektis sep kolorojn, ĉar li kredis el la malnovaj [[Grekio|grekaj]] [[Sofismo|Sofistoj]] ke ekzistis ligon inter [[koloroj]], [[muziknoto|muziknotoj]]j, aĵoj kiel la [[suna sistemo]] kaj la tagoj de la semajno. Li reprezentis ilin laŭ cirklo (la "kolorcirklo de Newton") montranta kolorosektorojn rilatajn kun [[muziknoto|muziknotoj]]j. La spektraj koloroj de la ruĝa ĝis la viola estas priskribitaj kiel muzikaj notoj komencante de [[D]]. La cirklo kompletigas [[oktavo|oktavon]]n de [[D]] ĝis [[D]]. La cirklo de Newton lokas la ruĝan (al unu ekstremaĵo de spektro) ĉe la violan (al la alia ekstremaĵo).<ref>{{cite web|url=http://home.vicnet.net.au/~colmusic/opticks3.htm |title=Music For Measure: On the 300th Anniversary of Newton's ''Opticks'' |accessdate=2006-08-11 |last=Hutchison |first=Niels |year=2004 |work=Colour Music }}</ref><ref>{{cite book |last=Newton |first=Isaac |authorlink=Isaac Newton |title=Opticks |year=1704 }}</ref> . La homa okulo ne estas vere sensiva al la indigaj frekvencoj (inter 666 THz kaj 705 THz), kaj eĉ bonvidadaj personoj ne distingas la indigan inter la blua kaj la viola. Pro tio kelkaj komentariistoj, el kiuj [[Isaac Asimov]], sugestis konsideri la indigan koloron ne kiel koloron sed nur kiel ombron de la blua aŭ de la viola.
 
<!-- The spectral colors from red to violet are divided by the notes of the musical scale, starting at D. The circle completes a full [[octave]], from D to D. Newton's circle places red, at one end of the spectrum, next to violet, at the other. This reflects the fact that non-spectral [[purple]] colors are observed when red and violet light are mixed.]]-->
 
== Optika spektro kaj elektromagneta spektro ==
Tamen, la spektro ne enhavas ĉiujn kolorojn kiun la homa okulo povas vidi. [[Bruna]], [[Rozkolora]], kaj [[Purpura]] neestas, ekzemple, ĉar ili bezonas mikson de multaj ondolongecoj, ĉefe kun ruĝoj.
 
[[Dosiero:Spectrum roygbiv.jpg|center]]
[[ImageDosiero:Spectre.svg|right|400px|thumb|Elektromagneta spektro : La videbla spektro estas la kolora parteto ĉe la centro de la elektromagneta spektro, dekstre estas la infraruĝaj radiadoj, maldekstre estas la ultraviolaj]]
 
Ne estas preciza limo de la videbla spektro. La homa [[okulo]] estas plej sensiva al lumo de [[ondolongo]] ĉirkaŭ 550 nm, tie estas la koloro [[flava]]-[[verda]]. Ĝi perceptas [[elektromagnetaj ondoj]] kies ondolongoj estas inter ĉirkaŭ 400 nm ([[viola]]) kaj ĉirkaŭ 750 ([[ruĝa]]).
La videbla spektro konsistas ankaŭ el la ondolongoj de la [[suno|suna]] lumo, kiuj plej facile trairas la [[Atmosfero (tero)|teran atmosferon]] (tra la tiel nomata ''optika fenestro'')
 
== [[Spektrokoloro|Spektrokoloroj]]j ==
Kutime oni difinas ses kolorojn kun tri primarajn (la ruĝa, la flava kaj la blua), dum ĉiuj aliaj estas sekundaraj . Per [[prismo]] aŭ per foraj pluvgutoj ([[ĉielarko]]) kiuj disigas la lumon, oni povas observi la spektrajn kolorojn.
 
{| class="wikitable" width=400 align="right" style="text-align: center; margin: 0.5em auto; width: auto; margin-left:1em;"
! colspan="3" style="background:#FFF;" | [[ImageDosiero:Linear visible spectrum.svg|center|200px|sRGB rendering of the spectrum of visible light]]
|-
![[Koloro]]
Videbla lumo kun koloro kiu rilatas al nur unu ondolongo nomiĝas ''monokromata lumo'' kies spektro estas ''pura''.
 
== Vidu ankau ==
* [[lumo]]
* [[koloro]]
 
== Referencoj ==
<references />
 
<br />
{{ĝermo}}
 
[[th:คลื่นที่ตามองเห็น]]
[[tr:Görünür ışık]]
[[tt:Күренмә нурланыш]]
[[uk:Видиме світло]]
[[ur:مرئی طیف]]
Xqbot
Robotoj
149 866

redaktoj

Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Specialaĵo:MobileDiff/3490025"

Navigada menuo