Ŝaho: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
CocuBot (diskuto | kontribuoj)
e r2.6.1) (robota aldono de: ro:Padișah
Luckas-bot (diskuto | kontribuoj)
e r2.7.1) (robota aldono de: id:Shah
Linio 36: Linio 36:
[[hr:Šah (vladar)]]
[[hr:Šah (vladar)]]
[[hu:Sah]]
[[hu:Sah]]
[[id:Shah]]
[[it:Scià]]
[[it:Scià]]
[[ja:シャー]]
[[ja:シャー]]

Kiel registrite je 12:41, 7 aŭg. 2011

Ŝaho estas persa termino por monarĥo (reganto) kiu estas adoptita en multaj aliaj lingvoj. estas aŭ efektive uzita kiel princa stilo aŭ fari originalajn Proksimorientajn stilojn. Ĝi ankaŭ aperas en diversaj deven titoloj.

Shāh (شاه), Moderna kaj Mezo-Persa Šāh (شاه), estas deven de Malnova Persa xšāyaθiya, "reĝo", parenca kun sanskrita क्षत्रिय (kšatriya) "superrego" kaj Greka krasthai "al akir". Neniu(j) rekta parenca de ĉi tiu vorto nomiĝas en Avestan, sed la rezultigas ĉi tiu kazo xši- "reg, regulo" estas trov tie. La nomo de la tabulludo ŝako ankaŭ devenas la vorton.

Estis la titolo de iranaj monarĥoj, inkluzivanta la Aĥemenida dinastio kiu unuig Persia kaj konkerita ĝin vastan interkontinentan imperion ĝis estis superkosto de Aleksandro la Granda. La plena titolo de la Achaemenid regantoj estis xšāyaθiya xšāyaθiyānām, "Reĝo de Reĝoj", kiu respond ..on Mezo Persa šāhān šāh, laŭvorte "reĝa reĝo", kaj moderna Persa shāhanshāh (شاهنشاه). En Greka ĉi tiu frazo estis tradukita ĉar "βασιλεύς τῶν βασιλέων (basileus tōn basilēōn)", "reĝo de reĝoj", en rango iom respond al Imperiestro. Ambaŭ estis ofte mallongigita ilian radikon, Shah nome. Basileus.De la rilata vorto kshathra "sfero, provinco" ankaŭ malsuprenir kshathrapavan, laŭvorte "gardanto de la sfero", kiu en okcidentaj lingvoj fariĝas Satrap Guberniestro tra la Greka kaj Latina Satrapes.

En la angla lingvo tiu titolo por la reĝo de Persia estas registrita ekde 1564, kiel shaw, kaj delonge ĝi restita dividata de ĉiu(j) far ĝi en Eŭropaj lingvoj de reĝaj prefere ol imperiaj titoloj. Tra sia araba formo (ankaŭ Ŝah) la radiko ankaŭ eniris la eŭoropajn lingvojn kiel nomo por la "imperiestra ludo" ŝako.

Vidu ankaŭ